REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak programy księgowo-rachunkowe mogą być wykazane w księgach rachunkowych

Wioletta Chaczykowska
Wioletta Chaczykowska
Gyöngyvér Takáts

REKLAMA

Spółki prowadzące księgi rachunkowe za pomocą komputera mogą korzystać z programów dostępnych na rynku lub wytworzyć program finansowo-księgowy we własnym zakresie. W zależności od tego, czy spółka program kupiła na krótki bądź na długi okres użytkowania, czy też wytworzyła go we własnym zakresie - program podlega innej kwalifikacji księgowej.

W rozumieniu ustawy o rachunkowości do składników wartości materialnych i prawnych zalicza się tylko nabyte autorskie prawa majątkowe. Oznacza to, że spółki wytwarzanego we własnym zakresie oprogramowania komputerowego nie mogą zaliczać do składników wartości niematerialnych i prawnych.

Oprogramowanie komputerowe nabyte

Oprogramowanie finansowo-księgowe spółki mogą nabyć zewnątrz w drodze:

l zakupu,

l darowizny, lub

l aportu.

Program komputerowy nabywa się na podstawie licencji albo umowy o przeniesienie praw autorskich.

Licencja jest umową uprawniającą do korzystania z programu komputerowego, nie przenosi na nabywcę praw autorskich do programu. Uprawnia ona do korzystania z programu przez określony czas.

Umowa o przeniesienie praw autorskich przenosi na nabywcę prawo do wyłącznego korzystania z danego programu.

Sposób ewidencji nabytego programu komputerowego zależy od tego, czy:

l przewidywany okres używania jest dłuższy niż rok,

l wykorzystywany jest na potrzeby prowadzonej działalności,

l jest oddany i zdatny do używania.

Jeżeli warunki te zostaną spełnione, oprogramowanie zaliczamy do wartości niematerialnych i prawnych. Oprogramowanie, zgodnie z ustawą o rachunkowości, jak i z ustawami podatkowymi, jako składnik wartości niematerialnych i prawnych, podlega amortyzacji.

Przykład 1

Spółka nabyła licencję o wartości 4000 zł. Ponieważ licencję zakupiono na 2 lata zakwalifikowano ją do wartości niematerialnych i prawnych. Odpisy amortyzacyjne ustalono w wysokości 50% rocznie.

(4000 zł × 50%) : 12 m-cy = 166,66 zł/m-c

Ewidencja księgowa

1. Zakup oprogramowania:

Wn "Wartości niematerialne i prawne" 4 000

Ma "Rozrachunki z dostawcami" 4 000

2. Miesięczny odpis amortyzacyjny:

Wn "Amortyzacja" 166,66

Ma "Umorzenie" 166,66

Spółki często nabywają licencję tylko na kilka miesięcy. W przypadku gdy licencja jest nabyta na okres krótszy niż 12 miesięcy, nie spełnia ona warunków zakwalifikowania do wartości niematerialnych i prawnych, dlatego należy jej wartość ująć jednorazowo w koszty.

Przykład 2

Spółka zakupiła licencję o wartości 3000 zł. Licencja ta będzie wykorzystywana przez rok. Ponieważ okres ekonomicznej użyteczności wynosi 12 miesięcy, wartość licencji ujęto bezpośrednio w koszty.

Ewidencja księgowa

Wn "Zużycie materiałów i energii" 3 000

Ma "Rozrachunki z dostawcami" 3 000

Jednostka w swojej polityce rachunkowości może ustalić, że od niskocennych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonuje jednorazowego odpisu amortyzacyjnego. W tym celu można wykorzystać przepisy podatkowe, które wartość niskocennych środków trwałych określają na poziomie 3500 zł.

Przykład 3

Spółka zakupiła licencję o wartości 3400 zł. Licencja będzie wykorzystywana przez spółkę przez 18 miesięcy. Z punktu widzenia ustawy o rachunkowości licencję należy zakwalifikować do wartości niematerialnych i prawnych, którą jako niskocenną można zamortyzować jednorazowo. Natomiast według ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podatnik może dokonywać odpisów amortyzacyjnych lub wydatek poniesiony na nabycie licencji ująć bezpośrednio w koszty (bez konieczności ewidencjonowania na koncie "Wartości niematerialne i prawne") w miesiącu oddania oprogramowania do używania.

Ewidencja księgowa

1. Zakup oprogramowania:

Wn "Wartości niematerialne i prawne" 3 400

Ma "Rozrachunki z dostawcami" 3 400

2. Jednorazowy odpis amortyzacyjny:

Wn "Amortyzacja" 3 400

Ma "Umorzenie" 3 400

Spółki mogą nabywać programy komputerowe nie tylko odpłatnie, mogą je uzyskać również w formie darowizny. W księgach rachunkowych program otrzymany nieodpłatnie ujmuje się według ceny rynkowej, którą stanowi - jeżeli nie została ona ustalona inaczej - cena sprzedaży podobnego lub takiego samego programu. Ewidencja księgowa następuje na takich samych zasadach, jak w przypadku otrzymania nieodpłatnie np. środka trwałego.

Przykład 4

Spółka otrzymała od innej spółki oprogramowanie komputerowe do prowadzenia obrotu magazynowego. Wartość rynkowa programu została określona w umowie o przeniesieniu praw autorskich i wynosi 12 000 zł. Okres amortyzacji ustalono na 5 lat.

Ewidencja księgowa

1. Otrzymanie programu:

Wn "Wartości niematerialne i prawne" 12 000

Ma "Przychody przyszłych okresów" 12 000

2. Roczne odpisy amortyzacyjne:

Wn "Amortyzacja" 2 400

Ma "Umorzenie" 2 400

3. Zapis równoległy do odpisów amortyzacyjnych:

Wn "Przychody przyszłych okresów" 2 400

Ma "Pozostałe przychody operacyjne" 2 400

Programy komputerowe mogą być wniesione do spółki w formie wkładu niepieniężnego. Oprogramowanie otrzymane w formie aportu w księgach rachunkowych ujmuje się według wartości określonej w umowie spółki.

Uwaga!

Wartość aportu określa się w umowie spółki. Wartość ta nie może odbiegać od wartości rynkowej takiego samego lub podobnego przedmiotu.

Przykład 5

Kapitał zakładowy spółki został podwyższony. Nowe udziały zostały pokryte w formie wkładu niepieniężnego. Aportem jest oprogramowanie komputerowe. W umowie ustalono przeniesienie praw autorskich do programu. Wartość programu 10 000 zł.

Ewidencja księgowa

1. Umowa o podwyższenie kapitału:

Wn "Rozliczenie wniesienia aportu" 10 000

Ma "Rozrachunki z udziałowcami" 10 000

2. Wniesienie aportu:

Wn "Wartości niematerialne i prawne" 10 000

Ma "Rozliczenie wniesienia aportu" 10 000

3. Wpis do rejestru:

Wn "Rozrachunki z udziałowcami" 10 000

Ma "Kapitał zakładowy" 10 000

Programy komputerowe wytwarzane we własnym zakresie

W niektórych przedsiębiorstwach, ze względu na specyfikę działalności i różnorodność zapotrzebowań informacyjnych, program finansowo-księgowy wytwarza się we własnym zakresie. Zaletą takiego programu jest dokładne dostosowanie do potrzeb i specyfiki przedsiębiorstwa.

W rozumieniu ustawy o rachunkowości do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się tylko te programy komputerowe, które zostały nabyte zewnątrz. Wytworzenie programu przez pracowników firmy, którzy zadanie wykonują w ramach swoich obowiązków wynikających ze stosunku pracy, sprawia, że prawo majątkowe do programu należy do spółki. Spółka jednak nie może go wykazać w wartościach niematerialnych i prawnych.

Jeżeli program komputerowy jednostka wytwarza we własnym zakresie, wydatki poniesione na jego wytworzenie obciążają koszty okresu, w którym zostały one poniesione.

Przykład 6

Spółka prowadząca specyficzną działalność produkcyjno-handlową podjęła decyzję o wytworzeniu własnego programu komputerowego. Informatycy spółki, w ramach swoich obowiązków, wytworzyli program finansowo-księgowy dokładnie dostosowany do potrzeb informacyjnych poszczególnych komórek organizacyjnych. Praca nad programem trwała 10 miesięcy.

Wynagrodzenie pracownika wraz z narzutami: 1800 zł miesięcznie.

Wykorzystane materiały i inne koszty poniesione w związku z wytworzeniem programu: 2500 zł. Wartość programu komputerowego:

(1800 zł × 10) + 2500 zł = 20 500 zł.

Wn konta zespołu 4 20 500

Ma "Rozrachunki z pracownikami" 20 500

Gdy pracownicy firmy wytwarzają program na podstawie dodatkowego zlecenia, spółka staje się właścicielem prawa majątkowego tylko wtedy, jeżeli zgodnie z umową między pracownikami a pracodawcą, prawo to będzie przeniesione na pracodawcę. W takim przypadku program uznaje się za nabyty i spółka może go zaliczyć do wartości niematerialnych i prawnych.

Przykład 7

Pracownicy spółki na zlecenie pracodawcy wytworzyli program komputerowy. Umowa zlecenia zawiera zapis o przeniesieniu praw autorskich na spółkę. Pracownicy po wykonaniu zlecenia wystawili fakturę na kwotę 13 000 zł.

Ewidencja księgowa

1. Faktura od pracowników:

Wn "Rozlicznie zakupu" 13 000

Ma "Rozrachunki z dostawcami" 13 000

2. Przyjęcie programu:

Wn "Wartości niematerialne i prawne" 13 000

Ma "Rozliczenie zakupu" 13 000

Aktualizacja programów komputerowych

Programy finansowo-księgowe z powodu zmian w przepisach lub w wyniku rozszerzenia działalności jednostki często muszą być aktualizowane. Zarówno przepisy podatkowe, jak i ustawa o rachunkowości nie przewidują ulepszenia wartości niematerialnych i prawnych. W związku z tym wydatki poniesione na modernizację programu komputerowego powinny być bezpośrednio zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w dniu ich poniesienia.

Uwaga!

Jeśli w wyniku modernizacji oprogramowania powstanie nowy składnik wartości niematerialnych i prawnych, należy zaliczyć go do aktywów trwałych i amortyzować.

Przykład 8

Spółka zakupiła nową wersję posiadanego oprogramowania w cenie 3800 zł. Poprzednia wersja była używana w przedsiębiorstwie przez kilka lat i została już w 100% zamortyzowana. Dlatego uznano, że nowa wersja oprogramowania zalicza się do wartości niematerialnych i prawnych, jako odrębny składnik. Uzasadnia to również fakt, że wydatek przekracza kwotę 3500 zł, ustaloną dla niskocennych środków trwałych.

Ewidencja księgowa

1. Zakup nowej wersji oprogramowania:

Wn "Wartości niematerialne i prawne" 3 800

Ma "Rozrachunki z dostawcami" 3 800

Ustalenie odpisu amortyzacyjnego w wysokości 50% rocznie

(3800 zł × 50%) : 12 = 158,33 zł/m-c

2. Miesięczny odpis amortyzacyjny:

Wn "Amortyzacja" 158,33

Ma "Umorzenie" 158,33

Uwaga!

Okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych dla programów komputerowych wedlug zasad podatkowych nie może być krótszy niż 24 miesiące.

Przykład 9

Jednostka zakupiła aktualizację programu komputerowego o wartości 1000 zł. Wydatek zakwalifikowano bezpośrednio do kosztów.

Wn "Zużycie materiałów i energii" 1 000

Ma "Rozrachunki z dostawcami" 1 000

Wioletta Chaczykowska

księgowa z licencją MF

Gyöngyvér Takáts

ekspert ds. rachunkowości, pracownik redakcji

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Dostęp hurtowy do sieci zbudowanej ze środków KPO/FERC

    Rok 2023 upłynął pod znakiem śledzenia działań Centrum Projektów Polska Cyfrowa (dalej jako „CPPC”), planowaniem zasięgów sieci możliwych do zrealizowania w ramach dofinansowania z budżetu Unii Europejskiej, wzmożoną pracą nad przygotowaniem wniosków o dofinansowanie, cierpliwym oczekiwaniem na ogłoszenie wyników naboru, żeby w końcu – dotrwać do etapu podpisania umowy o dofinansowanie i rozpocząć budowę nowej infrastruktury telekomunikacyjnej. Dla wielu operatorów emocje towarzyszące tym wydarzeniom, jak również powodzenie inwestycji nadal spędzają sen z powiek. Natomiast przed operatorami, którzy sami nie stawali w blokach startowych do konkursu o środki na budowę nowej infrastruktury telekomunikacyjnej, pojawia się pytanie jak będzie wyglądać wspólne funkcjonowanie obu grup w przyszłości.

    Polska ustawa o kryptoaktywach od 30 czerwca 2024 r. Założenia i cel nowych przepisów [omówienie projektu]

    Projekt ustawy o kryptoaktywach ma zaimplementować do krajowych przepisów rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz. U. UE. L. z 2023 r. Nr 150, str. 40 z późn. zm.) (dalej: MiCA) określające zasady regulacji i nadzoru emisji, handlu i świadczenia usług związanych z kryptowalutami. Rozporządzenie obowiązuje już od 29 czerwca 2023 r., ale w pełni zacznie być stosowane dopiero w grudniu 2024 r. Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie nowych rozwiązań w obszarze sektora rynku kryptoaktywów, mających na celu realizację zadań wynikających z rozporządzenia MiCA, w szczególności w zakresie skutecznego nadzoru i ochrony inwestorów. Według ustawodawcy podjęcie działań zmierzających do realizacji ww. celów zapewni rozwój rynku w perspektywie wieloletniej oraz bezpieczeństwo przez rozszerzenie kompetencji nadzorczych. Za projekt ustawy odpowiada Podsekretarz Stanu Ministerstwa Finansów. 

    Eksport usług do Turcji na nowych zasadach od stycznia 2024

    Eksport usług występuje wówczas, gdy za miejsce świadczenia usług, czyli faktycznego opodatkowania, jest terytorium innego państwa. O miejscu opodatkowania danej usługi decyduje nie miejsce jej faktycznego wykonania, ale wskazane przepisami ustawy o VAT „miejsce jej świadczenia”. Charakterystyką usługi wykonanej poza granice terytorium kraju to takie świadczenie, od którego zobowiązanym do rozliczenia VAT jest zagraniczny nabywca tej usługi. Dla polskiego usługodawcy jest ona wówczas czynnością niepodlegającą opodatkowaniu (NP) w VAT.

    Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

    Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

    PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

    Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

    Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

    Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    REKLAMA