Deklaracje podatkowe, Przedawnienie zobowiązań podatkowych

Ministerstwo Finansów i Krajowa Administracja Skarbowa udostępniły 8 marca 2023 r. nową usługę w e-Urzędzie Skarbowym (e-US): "Historia złożonych deklaracji". Dzięki tej usłudze podatnicy mogą przeglądać złożone deklaracje elektroniczne, pobierać je i drukować. W e-US zostały też udostępnione deklaracje złożone w formie papierowej wprowadzone do systemu.

Zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką przymusową powinny ulegać przedawnieniu, a termin przedawnienia tych zobowiązań liczy się na zasadach ogólnych. Po upływie terminu przedawnienia danego zobowiązania podatkowego, podatnik może podjąć działania w celu wykreślenia hipoteki przymusowej.

W świetle przepisów covidowych obowiązujących od marca 2020 r. zawieszono bieg niektórych terminów przewidzianych przepisami prawa administracyjnego, w tym dotyczących między innymi terminów przedawnienia. Na tle art. 15zzr ustawy covidowej powstały liczne wątpliwości co do zakresu obowiązywania tego przepisu. W związku z kształtującą się linią orzeczniczą sądów administracyjnych podatnicy powinni dla pewności doliczyć kilkadziesiąt dni do terminu przedawnienia ich zobowiązań podatkowych, bo organy podatkowe zyskały dodatkowy czas na weryfikację prawidłowości ich rozliczeń.

Ministerstwo Finansów udzieliło wyjaśnień odnośnie składania deklaracji akcyzowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej przez PUESC z uwzględnieniem zmian wprowadzonych od 2022 roku rozporządzeniem z 17 grudnia 2021 r.

Co do zasady podmiot dokonujący czynności, które na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym stanowią przedmiot opodatkowania akcyzą zyskuje status podatnika akcyzy, a w konsekwencji staje się zobowiązany do wypełnienia określonych przepisami obowiązków formalnych. W szczególności do składania deklaracji akcyzowych.

Przedawnienie zobowiązań podatkowych a postępowanie karne skarbowe. W dniu 12 października 2021 r. Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie instrumentalnego wszczynania postępowań karnych skarbowych w celu zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. RPO zaapelował do ministra o pilne podjęcie prac legislacyjnych, zmierzających do niezwłocznego wyeliminowania z obrotu prawnego przepisów art. 70 § 6 pkt 1 oraz art. 70 c Ordynacji podatkowej.

Deklaracja CIT-ST a praca zdalna. Pandemia wirusa COVID-19 wymusiła na pracodawcach zmiany organizacji pracy w zakładach pracy. Gdzie tylko było to możliwe, pracownicy zostali skierowani do wykonywania pracy w formie zdalnej (home office). Było to ogromne wyzwanie logistyczne, w których dotychczas praca była świadczona głównie stacjonarnie w siedzibie pracodawcy. Zmiana sposobu świadczenia pracy przez osoby zatrudnione wpłynęła na wiele kwestii z zakresu prawa pracy, między innymi wymusiła na rządzących zajęcie się tematem uregulowania pracy zdalnej. Przepisy w tym zakresie są obecnie konsultowane w ramach Rady Dialogu Społecznego. Praca zdalna stawia przed nami jednak o wiele więcej pytań. Jednym z problemów, jaki pojawia się w nawiązaniu do tego tematu, jest obowiązek składania deklaracji CIT-ST do urzędu skarbowego w przypadku, gdy pracodawca posiada zakłady (oddziały) na terenie innej jednostki samorządu niż siedziba przedsiębiorstwa. Czy w przypadku świadczenia pracy zdalnej przez pracowników również możemy mówić o obowiązku składania deklaracji CIT-ST przez podmioty, które przed pandemią nie były do tego zobowiązane?

Kwartalne deklaracje akcyzowe. Od rozliczenia za III kwartał 2021 r. podatnicy dokonujący obrotu niektórymi wyrobami zwolnionymi z akcyzy lub opodatkowanymi stawką zerową albo zużywający te wyroby będą składać w formie elektronicznej nowe deklaracje kwartalne AKC-KZ. Natomiast wewnątrzwspólnotowe nabycie wyrobów opodatkowanych stawką zerową trzeba wykazać w deklaracji AKC-UAKZ. Są to nowe obowiązki.

Wzory deklaracji akcyzowych. Ukazało się rozporządzenie dotyczące wzorów deklaracji uproszczonych w sprawie podatku akcyzowego od nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych, chodzi o wzory AKC-UA i AKC-UAKZ. Nowe deklaracje mają zastosowanie począwszy od rozliczenia za trzeci kwartał 2021 r.

Odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych i opłata prolongacyjna. Jak liczyć odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych? Jak obliczać wysokość opłaty prolongacyjnej?

Deklaracja AKC-US od 1 lipca 2021 r. Minister Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej przygotował projekt rozporządzenia w sprawie wzoru deklaracji uproszczonej w sprawie podatku akcyzowego od samochodów osobowych. Rozporządzenie to określi od 1 lipca 2021 r. wzór deklaracji AKC-US, który zastąpi obecny wzór deklaracji AKC-U/S. Projekt rozporządzenia jest aktualnie poddawany uzgodnieniom międzyresortowym, opiniowaniu i konsultacjom publicznym.

Od kilku lat widoczna jest naganna praktyka organów podatkowych masowego, „profilaktycznego” wszczynania postępowań karnoskarbowych wszędzie tam, gdzie istnieje ryzyko przedawnienia zobowiązania podatkowego. Jak oceniają to sądy administracyjne?

Strata podatnika CIT - termin przechowywania ksiąg podatkowych i faktur. Podatnicy CIT mają wątpliwości jak długo powinni przechowywać księgi podatkowe i związane z ich prowadzeniem dokumenty (np. faktury i inne dowody księgowe) za lata podatkowe, w których wykazali stratę podatkową. Zdaniem organów podatkowych ci podatnicy powinni przechowywać ww. księgi i dokumenty tak jak inni podatnicy, czyli do momentu upływu okresu przedawnienia przewidzianego dla zobowiązania podatkowego w art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej, tj. przez okres 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym została wykazana strata (tj. roku, w którym złożona została deklaracja podatkowa za rok poprzedzający).

Zawieszanie biegu przedawnienia zobowiązań podatkowych. Podatnicy skarżą się, że skarbówka wszczyna postępowania karne skarbowe tylko po to, aby zawieszać bieg przedawnienia zobowiązań podatkowych. Skutkiem jest niepewność podatników, czy ich zobowiązanie podatkowe wygasło. Konstytucyjności tych przepisów Ordynacji podatkowej wciąż nie rozstrzygnął Trybunał Konstytucyjny, choć RPO złożył wniosek w tej sprawie już w 2014 r. Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do ministra finansów o działania w celu ich usunięcia.

PIT-16A za 2020 rok trzeba złożyć najpóźniej 1 lutego 2021 roku. Wyjaśniamy czym jest PIT-16A, kto i do kiedy składa tą deklarację. Co to jest karta podatkowa i kto może się w tej formie rozliczać? W jakiej formie składana jest deklaracja PIT-16A? Jak wypełnić PIT-16A?

Sztuczne utrzymywanie stanu wymagalności zobowiązania podatkowego było przedmiotem rozstrzygnięcia sądu administracyjnego. Sąd uznał, że w przypadku gdy od dnia wszczęcia postępowania karno-skarbowego do dnia wydania zaskarżonej decyzji nie były podejmowane w postępowaniu karno-skarbowym żadne czynności procesowe, należy uznać, że postępowanie to zostało wszczęte w celu sztucznego utrzymania stanu wymagalności zobowiązania podatkowego.

Kwestia instrumentalnego wszczynania postępowania karnego skarbowego, w celu zawieszenia biegu terminu przedawnienia, była już wielokrotnie przedmiotem wyroków sądów administracyjnych. Problematyka ta jest szczególnie istotna w przypadku, gdy organy podatkowe wszczynają takie postępowanie tuż przed terminem przedawnienia.

Dzięki nowym wzorom formularzy PIT w 2021 r. będzie można odliczyć darowizny na przeciwdziałanie COVID-19, które zostały przekazane np. szpitalom jednoimiennym, bądź uwzględnić tzw. ulgę za złe długi - wynika z projektu rozporządzenia resortu finansów.

PIT-11, PIT-4R i PIT-8AR w nowej wersji od 18 listopada 2020 r. Nowe wzory deklaracji mają zastosowanie do przychodów, dochodów (strat) uzyskanych (poniesionych) od dnia 1 stycznia 2020 r. Kto ma obowiązek wystawić i przesłać PIT-11, PIT-4R lub PIT-8AR?

W zależności od tego, co podatnik zrobi z zyskiem, okres przedawnienia zobowiązań podatkowych skróci się lub przeciwnie ‒ wydłuży. Co więcej, może ono nawet nigdy nie nastąpić. Taki może być skutek nowych przepisów o tzw. estońskim CIT, czyli ryczałcie od dochodów spółek kapitałowych. Projekt zakłada bowiem nie tylko nowe zasady rozliczania się z fiskusem przez firmy o przychodzie nieprzekraczającym 50 mln zł, lecz także specyficzną zasadę przedawniania zobowiązań podatkowych.

30 lipca 2020 r. sąd zanegował dotychczasowe praktyki administracji skarbowej w kontekście wszczynania postępowań karnych skarbowych na krótko przed upływem terminu przedawnienia.

Naczelny Sąd Administracyjny ma rozpoznać dwie skargi kasacyjne wniesione w związku ze sprawami, w których równolegle do prowadzonego postępowania podatkowego wszczęto postępowanie karne skarbowe, a w konsekwencji tego powiadomiono podatnika o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia na podstawie art. 70 § 1 pkt 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja Podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, ze zm.).

Zobowiązania podatkowe, w tym również w zakresie VAT, przedawniają się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Jednak specyfika podatku VAT powoduje problemy z ustaleniem terminu przedawnienia, szczególnie gdy rozliczenie kończyło się kwotą zwrotu lub nadwyżką do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy, gdyż one też ulegają przedawnieniu. Ponadto nie można automatycznie przyjmować zawsze 5-letniego terminu, gdyż w praktyce ze względu na zawieszenie lub przerwanie często ulega on znacznemu wydłużeniu. Przedawnienie rozliczenia powoduje, że podatnik nie musi przechowywać już dokumentacji za ten okres, a organ nie może żądać zapłaty podatku i dokonywać kontroli rozliczenia. Podatnik nie może natomiast skorygować przedawnionego rozliczenia, wystąpić o zwrot czy nadpłatę za ten okres. Warto zatem wiedzieć, jak ustalać termin przedawnienia w VAT.

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich zasada demokratycznego państwa prawnego (określona w art. 2 Konstytucji RP) wymaga, aby zawieszenie biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego miało swoje uzasadnienie w stanie faktycznym. Chodzi o to, aby odmiennie traktować podatników, którzy nie popełnili czynu zabronionego oraz tych, którzy takiego czynu się dopuścili. Niezgodne z Konstytucją (wg opinii RPO) są przepisy Ordynacji podatkowej, służące do wszczynania postępowań karnoskarbowych w celu zawieszenia biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Taki jest wniosek Rzecznika do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie skargi konstytucyjnej obywatela dotkniętego tymi przepisami. Już w 2014 r. RPO zaskarżył te przepisy do TK, wnosząc o stwierdzenie ich niekonstytucyjności - dotąd TK nie wydał orzeczenia w tej sprawie. RPO uważa, że przepisy te skutkują niepewnością obywateli, którzy nie wiedzą, czy ich zobowiązania podatkowe wygasły.

Czas trwania terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego może zostać wydłużony na skutek zawieszenia lub przerwania biegu terminu przedawnienia. Przy czym, różnicą są nie tylko przesłanki powodujące powstanie tych sytuacji, ale także sposób liczenia terminu po ich ustąpieniu.