Kapitał zakładowy, Udziały w spółce

Umowy spółki i ich zmiany powodujące podwyższenie kapitału zakładowego spółki, podlegają opodatkowaniu PCC. Jednak część czynności jest zwolniona z tego opodatkowania pod warunkiem spełnienia określonych przesłanek.

Kodeks spółek handlowych nie wskazuje jak należy postąpić w sytuacji, gdy adresat nowoutworzonych udziałów w spółce z o.o. nie obejmie ich. Czy i komu zarząd spółki może zaoferować udziały nieobjęte w podwyższeniu kapitału zakładowego?

Wymiana udziałów lub akcji a podatek dochodowy. 7 maja 2021 r. Minister Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej wydał interpretację ogólną w sprawie stosowania przepisów o podatku dochodowym regulujących transakcje wymiany udziałów (akcji). Przyjęta przez Ministra wykładnia uznaje za prawidłową taką interpretację przepisów art. 24 ust. 8a- 8c ustawy PIT oraz art. 12 ust. 4d, 11 i 12 ustawy CIT, która dopuszcza ich stosowanie również w modelu, w którym większość głosów w spółce nabywanej jest uzyskiwana przez spółkę nabywającą w wyniku nabycia udziałów (akcji) w tej spółce od większej liczby udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki w drodze odrębnych transakcji zawartych w okresie 6 miesięcy. Publikujemy pełną treść tej interpretacji.

Udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, zwaną dalej spółką z o.o., podlegają dziedziczeniu. Uprawnienie to nie oznacza jednak, że spadkobierca zmarłego wspólnika zawsze staje się udziałowcem takiej spółki. O tym, czy znajdzie się on w gronie wspólników mogą zadecydować udziałowcy, którzy niekoniecznie muszą akceptować przystąpienie do spółki określonych osób. Decyzja ta powinna przyjąć formę odpowiedniej treści postanowienia w umowie spółki z o.o. zgodnie z regulacją zawartą w przepisie art. 183 kodeksu spółek handlowych (zwanego dalej: ksh). Już na etapie rozpoczęcia współpracy ze wspólnikami, ważne, aby poświęcić chwilę na refleksję - co się stanie, gdy mnie zabraknie?

Sprzedaż udziałów posiadanych w polskiej spółce kapitałowej co do zasady podlega opodatkowaniu właśnie na terytorium Polski. Zdarzają się jednak przypadki gdy udziały sprzedaje osoba, która nie posiadania polskiej rezydencji podatkowej. Czy sprzedaż udziałów przez nierezydenta zawsze będzie opodatkowana w Polsce?

Według Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, który rozpatrywał sprawę przekształcenia spółki, wydatki na nabycie udziałów są kosztem uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia tych udziałów. Koszty te wyznacza wartość środków poniesionych dla uzyskania majątku spółki komandytowej, który w dacie ustania bytu prawnego tej spółki, a więc w dacie powstania spółki z o.o., równy był początkowej wartości majątku spółki z o.o.

Z dniem 13 października 2019 r. zaczął działać Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR). Jest to baza, w której gromadzone i przetwarzane są informacje o osobach fizycznych sprawujących bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad spółką, zwanych beneficjentami rzeczywistymi. Jakie nowe obowiązki dla spółek wiąż się z powstaniem rejestru?

W związku z objęciem udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym spółki nabywającej na skutek wniesienia wkładu niepieniężnego w postaci udziałów spółki z o.o. przez podatnika PIT, nie powstanie dla niego przychód podatkowy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Prezydent podpisał nowelizację Kodeksu spółek handlowych, która wprowadza nowy rodzaj spółki kapitałowej – Prostą Spółkę Akcyjną (PSA). Ten nowy typ spółki jest formą łączącą cechy spółki osobowej ze spółką kapitałową. Regulacje w tym zakresie zaczną obowiązywać od 1 marca 2020 r.

Przez część roku podatkowego wspólnik spółki odprowadzał zaliczki na podatek dochodowy według proporcji pierwotnej, zaś po zakończeniu roku jego udział w zysku wzrośnie i będzie odnoszony do zakończonego już roku obrotowego. Czy taki wspólnik powinien zwiększyć podatek do zapłaty w zeznaniu rocznym PIT?

Wspólnik, który zamierzał zmniejszyć swoje udziały w spółce jawnej, chciał upewnić się czy ta czynność jest opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT). Podatnik 3,5 roku walczył o potwierdzenie swego stanowiska. Dwukrotnie wygrał nawet w sądzie. Fiskus ostatecznie zastosował się do wyroków, ale i tak opodatkował wspólnika.

Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o PIT, ustawy o CIT oraz niektórych innych ustaw, który obecnie jest rozpatrywany przez Sejm zawiera m.in. zmiany w zakresie kosztów uzyskania przychodów wykazywanych w związku z konwersją długu na kapitał.

Podstawą opodatkowania PCC przy podwyższeniu kapitału zakładowego jest tylko wartość o jaką zostanie podwyższony ten kapitał. Tak wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 24 lipca 2018 r., 0111-KDIB2-2.4014.77.2018.1.HS.

W świetle przepisów kodeksu spółek handlowych ilość głosów przypadających na jeden udział uzależniona jest od rodzaju udziałów w danej spółce z o.o. Jeżeli kapitał zakładowy dzieli się na udziały o równej wartości nominalnej, na jeden udział przypada jeden głos. Co natomiast w sytuacji, gdy udziały w spółce nie mają równej wysokości?

Obniżenie kapitału zakładowego w trybie tzw. procedury dobrowolnego umorzenia udziałów bez wynagrodzenia nie spowoduje powstania przychodu po stronie spółki, w rozumieniu przepisów ustawy o CIT, a w konsekwencji transakcja ta pozostanie bez wpływu na dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem ustawy o CIT.

Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztem uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia udziałów spółki objętych w zamian za wkład pieniężny będzie kwota środków pieniężnych wniesiona do spółki tytułem wkładu pieniężnego.

Zawarcie umowy sprzedaży udziałów wywołuje skutek między stronami tej umowy – tj. aktualnym oraz nowym wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Przepisy kodeksu spółek handlowych nakładają na strony takiej transakcji obowiązek powiadomienia spółki. Powstaje pytanie jaki skutek ma to powiadomienie i co jest wymagane dla skutecznego zbycia udziałów w spółce z o.o.? Temat ten może pozornie wydawać się teoretyczny, ale z pewnością może on mieć istotne znaczenie praktyczne.

W przypadku objęcia udziałów lub akcji w podwyższonym kapitale zakładowym podmiotu powiązanego w zamian za wkład pieniężny lub niepieniężny, występuje konieczność sporządzenie dokumentacji cen transferowych. Obowiązek dokumentacji występuje również wtedy, gdy objęcie udziałów lub akcji następuje w formie potrącenia wzajemnych wierzytelności, czy też za wkład niepieniężny (aport).

W przypadku dokonania konwersji wierzytelności na kapitał w formie niepieniężnej, wygaśnięcie zobowiązań dłużnika wobec wierzyciela następowałoby wskutek skumulowania w rękach jednego podmiotu praw przysługujących wierzycielowi i obowiązków dłużnika (czyli konfuzji). Do wygaśnięcia zobowiązań dochodziłoby z mocy samego prawa, a nie z mocy umowy między stronami.

Przedsiębiorcy dokonujący transakcji wymiany udziałów mogą korzystać z możliwości jakie daje spółka luksemburska Societe en Commandite Special (SCSp), która jest spółkę osobową bez osobowości prawnej, o strukturze zbliżonej do polskiej struktury spółki komandytowo-akcyjnej. Jest to spółka transparentna podatkowo dla wszystkich podatków, o których mowa w Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Wielkim Księstwem Luksemburga w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku.

Organy podatkowe coraz częściej zajmują niekorzystne dla podatników stanowisko dotyczące konwersji wierzytelności na kapitał zakładowy, uznając, że potrącenie wierzytelności stanowi wkład niepieniężny, a zatem powoduje po stronie wspólnika powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Kto sprzedaje udziały objęte w zamian za przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część, ma prawo odjąć od przychodu koszt, ale nie wyższy niż wartość wniesionych wcześniej składników majątku.

Od 1 stycznia 2017 roku zaczęły obowiązywać zmiany w Kodeksie spółek handlowych, wprowadzone ustawą z dnia 16 grudnia 2016 roku o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców. Prześledźmy, jakie nowe regulacje wprowadził ustawodawca.

Akcjonariusz spółki komandytowo-akcyjnej nie ma obowiązku zapłacić PIT, jeśli walne zgromadzenie podejmie uchwałę o przekazaniu środków zgromadzonych na kapitale zapasowym na kapitał zakładowy spółki.

Wbrew pozorom nie jest to pytanie, które powinny sobie zadać wyłącznie firmy rozważające wejście na giełdę. Relacje inwestorskie są w dzisiejszych czasach podstawą komunikacji każdego przedsiębiorstwa, również takiego, które rozważa posiłkowanie się kapitałem zewnętrznym, a niekoniecznie zamierza wejść do grona spółek publicznych. Od właściwie prowadzonego dialogu z inwestorami, również tymi potencjalnymi, zależy bowiem sukces późniejszego poszukiwania partnerów biznesowych, którzy zechcą współfinansować nasze przedsięwzięcie.