Kapitał zakładowy, Umorzenie udziałów

Prezydent podpisał nowelizację Kodeksu spółek handlowych, która wprowadza nowy rodzaj spółki kapitałowej – Prostą Spółkę Akcyjną (PSA). Ten nowy typ spółki jest formą łączącą cechy spółki osobowej ze spółką kapitałową. Regulacje w tym zakresie zaczną obowiązywać od 1 marca 2020 r.

Projekt noweli Kodeksu spółek handlowych przygotowany przez Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii zakłada wprowadzenie prostej spółki akcyjnej (PSA). Rząd ma się zająć nim podczas najbliższych obrad Rady Ministrów.

Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o PIT, ustawy o CIT oraz niektórych innych ustaw, który obecnie jest rozpatrywany przez Sejm zawiera m.in. zmiany w zakresie kosztów uzyskania przychodów wykazywanych w związku z konwersją długu na kapitał.

Podstawą opodatkowania PCC przy podwyższeniu kapitału zakładowego jest tylko wartość o jaką zostanie podwyższony ten kapitał. Tak wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 24 lipca 2018 r., 0111-KDIB2-2.4014.77.2018.1.HS.

W świetle przepisów kodeksu spółek handlowych ilość głosów przypadających na jeden udział uzależniona jest od rodzaju udziałów w danej spółce z o.o. Jeżeli kapitał zakładowy dzieli się na udziały o równej wartości nominalnej, na jeden udział przypada jeden głos. Co natomiast w sytuacji, gdy udziały w spółce nie mają równej wysokości?

Przekazanie przez spółkę akcyjną na rzecz jednego z jej akcjonariuszy własności nieruchomości tytułem wynagrodzenia za nabycie przez tą spółkę (w ramach procedury umorzenia akcji posiadanych przez tego akcjonariusza w kapitale zakładowym spółki), stanowi odpłatną dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu VAT, o ile ta nieruchomość jest związana z działalnością gospodarczą spółki akcyjnej.

Przychód uzyskany przez zagranicznego podatnika w związku z objęciem udziałów w zamian za wkład niepieniężny nie został wymieniony w katalogu czynności opodatkowanych tzw. podatkiem u źródła. Tym samym wypłacający nie ma obowiązku poboru podatku u źródła.

W przypadku objęcia udziałów lub akcji w podwyższonym kapitale zakładowym podmiotu powiązanego w zamian za wkład pieniężny lub niepieniężny, występuje konieczność sporządzenie dokumentacji cen transferowych. Obowiązek dokumentacji występuje również wtedy, gdy objęcie udziałów lub akcji następuje w formie potrącenia wzajemnych wierzytelności, czy też za wkład niepieniężny (aport).

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zasadniczo nie może nabywać własnych udziałów, np. poprzez zakup od swojego udziałowca. Zgodnie bowiem z art. 200 § 1 Kodeksu spółek handlowych, spółka nie może obejmować lub nabywać ani przyjmować w zastaw własnych udziałów. Ponadto, jak czytamy w dalszej części tej regulacji, zakaz ten dotyczy również obejmowania lub nabywania udziałów bądź przyjmowania ich w zastaw przez spółkę albo spółdzielnię zależną. Wyjątek stanowi nabycie w drodze egzekucji na zaspokojenie roszczeń spółki, których nie można zaspokoić z innego majątku wspólnika, nabycie w celu umorzenia udziałów oraz nabycie albo objęcie udziałów w innych przypadkach przewidzianych w ustawie.

Wspólnicy spółki z o.o. często zastanawiają się czy wierzytelność jaka przysługuje im wobec spółki, np. z tytułu pożyczki udzielonej spółce może stanowić ich wkład do spółki. Otóż tak, wierzytelność jako wkład do spółki jest w pełni dopuszczalna.

Zagadnienie sprzedaży udziałów w spółce z o.o. interesuje z pewnością każdego wspólnika oraz członka zarządu takiej spółki. Ważne jest to, jak sprawnie i skutecznie przejść przez etap sprzedaży całego pakietu udziałów lub etap wejścia do spółki inwestora połączonego z częściową sprzedażą udziałów. Moment ten jest na tyle istotny, że warto przeprowadzić go w sposób gwarantujący bezpieczeństwo prawne wspólnikom, inwestorom oraz spółce i jej zarządowi.

Akcjonariusz spółki komandytowo-akcyjnej nie ma obowiązku zapłacić PIT, jeśli walne zgromadzenie podejmie uchwałę o przekazaniu środków zgromadzonych na kapitale zapasowym na kapitał zakładowy spółki.

Czy dokonując podwyższenia kapitału podstawowego lub zapasowego spółki z o.o. z konwertowanych pożyczek zapłacimy podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC)? Na tak postawione pytanie udzielić można dwóch różnych odpowiedzi, jeśli rozróżnimy te dopłaty: jako dopłata do kapitału podstawowego i do kapitału zakładowego.

Przez lata sądy administracyjne nie mówiły jednym głosem w zakresie tego, czy przekazanie wspólnikowi przez spółkę towarów w zamian za nabyte od tego wspólnika udziały w celu ich umorzenia stanowi czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług. Kwestia ta została jednoznacznie rozstrzygnięta w uchwale siedmiu sędziów NSA z 16 listopada 2015 r. (sygn. akt I FPS 6/15).

Jakie skutki wystąpią w podatku dochodowym od osób prawnych oraz w podatku od czynności cywilnoprawnych w przypadku podwyższenia kapitału zakładowego w spółce z o.o. za pomocą kompensaty?

Po śmierci wspólnika, spadkobiercy dziedziczą udziały w spółce. Gdy spadkobiercy sprzedadzą te odziedziczone udziały muszą zapłacić PIT. Natomiast jeżeli umowa spółki nie pozwala na zastąpienie wspólników przez ich spadkobierców (i objęcie przez nich udziałów) – wtedy spadkobiercy mogą otrzymać spłaty za umorzone udziały. Sądy administracyjne uważają, że w przypadku tych spłat spadkobiercy nie muszą płacić podatku dochodowego.

Zamierzamy przekształcić spółkę z o.o. w spółkę jawną. Część zysków z lat ubiegłych była przekazywana na kapitał zapasowy i kapitały rezerwowe utworzone w spółce z o.o. Księgowa poinformowała nas, że po zmianie przepisów wartość zysków przekazanych na inne kapitały niż kapitał zakładowy w spółce przekształcanej będzie przychodem podatkowym podlegającym opodatkowaniu. Czy tak faktycznie będzie, bo dotychczas zdania w tej kwestii były mocno podzielone?

Dostosowanie wartości nominalnej udziałów pozostałych w spółce z o.o. po umorzeniu do niezmienionego kapitału zakładowego a podwyższenie kapitału zakładowego – to samo czy nie?

Nowelizacja Kodeksu spółek handlowych dotycząca modernizacji spółki z o.o., czerpiąc z doświadczeń ustawodawstw państw Unii Europejskiej, wprowadza szereg nowości nieznanych do tej pory ustawodawstwu polskiemu.

Jednym ze sposobów pozyskiwania środków finansowania przez spółkę są dopłaty, traktowane jako wewnętrzne źródło dofinansowania. Jakie zasady obwiązują przy wnoszeniu dopłat?

Projekt nowelizacji Kodeksu spółek handlowych, nad którym trwają konsultacje, zakłada możliwość tworzenia w spółce z o.o. udziałów beznominałowych, jako alternatywy dla modelu opartego na kapitale zakładowym. Ta tradycyjna instytucja uzyska charakter fakultatywny, przy jednoczesnej redukcji minimum kapitału do wysokości 1 zł.

Podwyższenie przez spółkę kapitału zakładowego ze środków zgromadzonych na kapitale zapasowym nie generuje przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Pewne wątpliwości budzi jednak sytuacja, gdy zostaje przesunięta na kapitał zakładowy część kapitału zapasowego pochodząca z agio.

W sytuacji gdy udziały w podwyższonym kapitale zakładowym zostaną objęte w zamian za wkład pieniężny, a wpłaty nastąpią przez potrącenie, to wartość kapitału zakładowego opłaconego w drodze potrąceń wzajemnych wierzytelności będzie w pełni uwzględniana przy wyliczaniu wartości zadłużenia spółki dla celów oszacowania zakresu restrykcji wynikających z przepisów o niedostatecznej kapitalizacji (art. 16 ust. i pkt 60 i 61 ustawy o CIT).

Zwykłe podwyższenie kapitału zakładowego w spółce akcyjnej - jak je przeprowadzić?

Co do zasady w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością jeśli chcemy podwyższyć kapitał zakładowy musimy zmienić umowę spółki. Wyjątek od tej zasady wprowadza art. art. 257 kodeksu spółek handlowych, który przewiduje możliwość podwyższenia kapitału zakładowego bez zmiany umowy spółki.