Tematy - Kontrola PIP, Kontrola ZUS

Jak przebiega i czego może dotyczyć kontrola ZUS w firmie? Ile może trwać taka kontrola? Jakie są prawa i obowiązki podmiotu kontrolowanego? Wyjaśnia Edyta Defańska-Czujko, partner w CRIDO.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych podsumował właśnie wyniki kontroli zwolnień lekarskich prowadzonych od stycznia do września 2023 roku. Kwota obniżonych i cofniętych świadczeń po kontroli zwolnień wyniosła w całym kraju 129 mln 377 tys. zł. Przy tej okazji ZUS wskazał różne sposoby nadużywania zwolnień lekarskich na jakie natknął się w czasie kontroli.

Kontrola legalności zatrudnienia cudzoziemców pozwala zweryfikować, czy pobyt oraz świadczenie pracy przez obcokrajowców w Polsce odbywa się zgodnie z prawem. Narzędzie umożliwia skuteczną walkę z nielegalnymi praktykami oraz wymusza odpowiednią postawę wśród pracodawców i przyjeżdżających do Polski cudzoziemców. Jak wygląda kontrola legalności zatrudnienia i kto jest uprawniony do jej przeprowadzenia?

Kontrole ZUS pracowników nadużywających zwolnień lekarskich (L4) zostały zintensyfikowane. W ubiegłym roku kontrolerzy zweryfikowali niemal 500 tys. z nich, co skutkowało wycofaniem świadczeń chorobowych i wygenerowało oszczędności rzędu 22 mln złotych. Czy taka kontrola jest jedynie problemem pracownika, czy może również pracodawcy?

W ciągu trzech lat ma powstać wirtualne biuro rachunkowe Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. ZUS tym samym chce wziąć na siebie większość rozliczeń i przygotowywać dokumenty, które przedsiębiorca będzie musiał tylko ostatecznie zatwierdzić. W założeniu takie działanie ma zredukować liczbę błędów i zmniejszyć liczbę kontroli. Trzeba jednak pamiętać, że to i tak przedsiębiorca będzie ponosił ostateczną odpowiedzialność za ewentualne błędy w deklaracjach, nawet popełnione przez ZUS.

Dla własnego dobra należy być przygotowanym na kontrole wykorzystania środków z tarcz antykryzysowych. Kontrolować mogą ZUS, PUP, KAS.

Ministerstwo Finansów opublikowało objaśnienia podatkowe dotyczące praktycznego stosowania przepisów umożliwiających korzystne rozliczenie należności fiskalnych w związku z korona wirusowym kryzysem gospodarczym. Podatnicy, którzy zastosowali się do objaśnień w stanach faktycznych zbieżnych z opisanymi w dokumencie uzyskają urzędową ochronę na wypadek kontroli fiskusa. Weryfikacji należy spodziewać się nie tylko w zakresie należności podatkowych, ale również prawa do otrzymania i prawidłowości rozliczenia finansowego wsparcia otrzymanego w związku z ekonomicznym spowolnieniem.

Po wygaśnięciu pandemii spowodowanej rozprzestrzenianiem się wirusa COVID-19, Zakład Ubezpieczeń Społecznych zapowiada szerokie badania i kontrole przedsiębiorstw korzystających z elementów osłony gospodarki wprowadzonych przez rząd w ramach przeciwdziałaniu niepożądanych skutków czasowego zamknięcia gospodarki. Pierwsza tarcza antykryzysowa została uchwalona 31 marca 2020 roku, a kolejne odpowiednio 18 kwietnia, 16 maja i 24 czerwca.

Skrót PIP (Państwowa Inspekcja Pracy) zna każdy przedsiębiorca, jednak niewielu właścicieli firm ma z nim pozytywne skojarzenia. Spowodowane jest to faktem, że prowadzone przez PIP kontrole mogą zakończyć się dla pracodawców poważnymi konsekwencjami.

Każdy przedsiębiorca, który zatrudnia przynajmniej jedną osobę (w tym również samego siebie) może spodziewać się zapowiedzianej kontroli z ZUS. Jej celem jest sprawdzenie m.in. uiszczanych składek, rozliczanych świadczeń oraz poprawności dokumentacji związanej ze zwolnieniami lekarskimi.

Wchodzące w życie 7 listopada 2019 r. zmiany kodeksu postępowania cywilnego zasadniczo zmienią uprawnienia w zakresie spraw dotyczących sporów z ZUS. Sąd I instancji będzie mógł: uchylić decyzję, przekazać sprawę do rozpoznania do ZUS oraz umorzyć postępowanie. Przykładowo, jeśli ZUS wyda decyzję o braku prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy i po wydaniu decyzji pojawią się nowe okoliczności co do stanu zdrowia, Sąd będzie mógł uchylić decyzję i przekazać ją do ponownego rozpoznania do ZUS.

Od 1 lipca 2019 r. rozpoczyna się przystępowanie do systemu Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK) przez największe przedsiębiorstwa, zatrudniające powyżej 250 osób. Urzędnicy PIP i ZUS, jak ostrzega ekspert Grant Thornton, będą prowadzali kontrole tworzenia PPK w przedsiębiorstwach.

Podważenie podlegania ubezpieczeniom przez ZUS ma na celu wykazanie pozorności zawartej umowy, w celu skorzystania z zasiłku. Postępowanie tego rodzaju występuje najczęściej w przypadku umów o pracę, gdzie istnieją podejrzenia, że umowa została zawarta właśnie na potrzeby skorzystania z zasiłku. Przeprowadzane przez ZUS kontrole nie skupiają się jedynie na stwierdzeniu pozorności zawartej umowy, bo np. przy umowie o dzieło mogą dotyczyć przedmiotu zawartej umowy. Zakres kontroli obejmuje także osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą.

Przedsiębiorcy odprowadzający za pracowników tylko składki zdrowotne muszą się liczyć z tym, że zostaną prześwietleni. Tak, jak firmy wykorzystujące zbieg tytułów. – Zakład Ubezpieczeń Społecznych uważa bowiem, że część firm celowo zawyża wypłaty zasiłków chorym pracownikom, żeby odprowadzać niższe składki – tłumaczy Łukasz Kozłowski, ekspert Pracodawców RP, członek rady nadzorczej ZUS.

Zasadniczo kontrola przedsiębiorstwa przez ZUS nadal jest wszczynana po uprzednim, obligatoryjnym zawiadomieniu o zamiarze jej przeprowadzenia (poza wyjątkami wymienionymi w przepisach). Prawdą jest jednak, że od 1 stycznia 2017 r. na organy kontroli, w tym ZUS, został nałożony obowiązek tzw. wstępnej analizy ryzyka.

Kontrola zwolnień lekarskich ZUS. Aż 203,8 mln zł wstrzymanych lub cofniętych świadczeń - to efekt kontroli zwolnień lekarskich prowadzonej przez ZUS. Rok wcześniej była to kwota o 8 mln zł mniejsza.

Warunki dotyczące zatrudnienia pracowników delegowanych na terytorium naszego kraju, jak również zasady współpracy z organami innych państw członkowskich, zadania i uprawnienia PIP związane z delegowaniem pracowników w ramach świadczenia usług określa ustawa o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług.

Od 1 stycznia 2017 r. zaczną obowiązywać przepisy w zakresie minimalnej stawki godzinowej dla osób wykonujących umowy zlecenia lub świadczących usługi. Kwestie wypłacania gwarantowanego minimalnego wynagrodzenia godzinowego będą podlegały kontroli PIP.

W wyniku nowelizacji ustawy o minimalnym wynagrodzeniu katalog zadań Państwowej Inspekcji Pracy od 1 stycznia 2017 r. zostanie uzupełniony o kontrolę wypłacania wynagrodzenia przysługującego z umowy zlecenia i o świadczenie usług w wysokości wynikającej z minimalnej stawki godzinowej. W konsekwencji rozszerzono grupę podmiotów podlegających kontroli PIP o przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne, na rzecz których w ramach prowadzonej przez te podmioty działalności jest wykonywane zlecenie lub są świadczone usługi.

Od 16 czerwca br. obowiązują przepisy ustawy o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług. Zawarte w ustawie regulacje wprowadzają do prawa polskiego przepisy unijnej dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług oraz dyrektywy w sprawie egzekwowania dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług.

Do konsultacji społecznych trafił projekt wprowadzający ułatwienia w prowadzeniu działalności gospodarczej. To element pakietu 100 ułatwień, zapowiadanych przez wicepremiera Mateusza Morawieckiego. Jednym z komponentów pakietu są zmiany dotyczące kontroli.

Każdego roku inspektorzy ZUS kontrolują osoby przebywające na zwolnieniach lekarskich. Sprawdzają, czy pracownicy, przebywający na L4, faktycznie wracają do zdrowia. Nierzadko zdarza się, że zamiast wykorzystywać chorobowe na rekonwalescencję, wyjeżdżają na wczasy albo podejmują inną pracę. Co grozi za wykorzystywanie zwolnienia chorobowego niezgodnie z jego przeznaczeniem?

Zagwarantowanie ochrony pracowników delegowanych z innych państw UE na poziomie co najmniej polskiego Kodeksu pracy zakłada ustawa, którą podpisał Prezydent RP. Chodzi o warunki zatrudnienia w Polsce pracowników delegowanych i związanych z tym nowych obowiązków PIP.

Zgodnie z zapowiedziami głównego inspektora pracy 1 marca 2016 r. rozpoczął się cykl tzw. pierwszych kontroli. W bieżącym roku inspektorzy pracy skontrolują co najmniej 2600 zakładów pracy, które wcześniej nie były kontrolowane przez PIP.

Senat poparł ustawę dotyczącą warunków zatrudnienia w Polsce pracowników delegowanych z innych państw UE i związanych z tym nowych obowiązków kontrolnych Państwowej Inspekcji Pracy. Celem ustawy jest zagwarantowanie przestrzegania odpowiedniego poziomu ochrony pracowników delegowanych.

Zgodnie z zapowiedziami głównego inspektora pracy 1 marca 2016 r. rozpoczął się cykl tzw. pierwszych kontroli. W bieżącym roku inspektorzy pracy skontrolują co najmniej 2600 zakładów pracy, które wcześniej nie były kontrolowane przez PIP.

Swoboda prowadzenia działalności gospodarczej ma pewne ograniczenia i podlega kontrolom jej zgodności z obowiązującymi przepisami. W tym względzie zostały nałożone określone obowiązki nie tylko na organ kontroli, ale także na przedsiębiorców. W przypadku wszczęcia kontroli, przedsiębiorca jest zobowiązany do przedstawienia organowi kontrolującemu prowadzonej przez siebie książki kontroli. Przez kogo i jak powinna być prowadzona książka kontroli?

W całym 2016 roku Państwowa Inspekcja Pracy zamierza przeprowadzić łącznie 80 tys. kontroli. PIP będzie kontrolował szczególnie umowy zlecenia. Kontrolerzy mają sprawdzać umowy zlecenia pod kątem tego, czy nie są one zawierane w warunkach właściwych dla stosunku pracy. Na co jeszcze będą zwracać uwagę inspektorzy PIP?

W naszej spółce tydzień temu zakończyła się kontrola ZUS. Obecnie oczekujemy na doręczenie protokołu kontroli. Wiemy już jednak od inspektora ZUS, jakie błędy popełniliśmy przy ustalaniu składek. Kiedy i w jakim trybie musimy sporządzić dokumentację korygującą?

Państwowa Inspekcja Pracy może teraz przeprowadzać kontrole bez zapowiedzi u wszystkich przedsiębiorców. Taka zmiana jest niezgodna z obowiązującym stanem prawnym - uważa Konfederacja Lewiatan.

Inspektorzy pracy rozpoczęli 23 lutego 2016 r. kontrolę przestrzegania prawa pracy w Sejmie - poinformowała Maria Kacprzak-Rawa - rzecznik Okręgowego Inspektoratu Pracy w Warszawie. Zbadają, czy przestrzegane są prawa pracowników obsługujących przedłużające się do nocy posiedzenia.

Kontrole ZUS u przedsiębiorców kwestionują nierzadko rozliczenia składek na ubezpieczenia społeczne pracowników, którzy w dacie kontroli nie pracują już w danej firmie. W wyniku zaleceń pokontrolnych powstaje czasem konieczność skorygowania listy płac i naliczenia składek od zwiększonych podstaw z tytułu ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Powstają wątpliwości gdzie wykazać (w PIT-11, czy w PIT-8C) takie dopłaty, jeżeli pracodawca zapłacił zaległe składki ze swoich środków.

Państwowa Inspekcja Pracy nie powinna ingerować w stosunki cywilnoprawne - uważa Konfederacja Lewiatan. Tym bardziej nie powinna nakazywać stronie umowy wypłaty wynagrodzenia.

Pracodawcy nie będą już zawiadamiani przez Państwową Inspekcję Pracy o planowanych kontrolach. Zdaniem PIP uprzedzanie kontrolowanych o terminach kontroli była powodem mniejszej skuteczności Inspekcji.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych posiada prawo do kontrolowania płatników składek, co oznacza, że pracownicy ZUS mogą złożyć wizytę w siedzibie firmy. Przedsiębiorca ma jednak na przygotowanie się na taką kontrolę co najmniej 7 dni. Warto zatem wcześniej wiedzieć, co urzędnik może zrobić, a czego mu nie wolno.

ZUS ostrzega przed fałszywymi mailami dotyczącymi zaległości składkowych na ubezpieczenia społeczne. Zawierają one zawirusowane oprogramowanie.

Tylko w ubiegłym roku ZUS przeprowadził ponad 80 tys. kontroli płatników składek, które pozwalają m.in. sprawdzić, czy pracodawcy wywiązują się ze swoich obowiązków względem pracowników. Z tego w blisko 43 tys. przypadków ujawniono nieprawidłowości. Kontrole z zasady mają stać na straży praw ubezpieczonych, ale pomagają też płatnikom w realizacji ich obowiązków.

Państwowa Inspekcja Pracy ma prawo sprawdzić przestrzeganie przepisów BHP oraz legalność zatrudnienia nie tylko u pracodawców. A to oznacza, że uważać musi też przedsiębiorca, który nie ma zarejestrowanych pracowników, a który posiłkuje się dodatkowymi rękoma do pracy na czarno. Inspekcja może zweryfikować stan zatrudnienia bez zapowiedzi.

W ubiegłym roku Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) odnotowała opóźnienia w wypłacie wynagrodzeń pracownikom na łączną kwotę ponad 171 mln zł. Jak wskazują eksperci, sytuacja zatrudnionych, którzy nie otrzymują pensji, jest o tyle trudna, że często czują się bezradni wobec sytuacji, w jakiej się znaleźli.

Zniesienie obowiązku powiadomienia przedsiębiorcy przez Państwową Inspekcję Pracy (PIP) o planowanej kontroli – takie rozwiązanie przewiduje złożony w Sejmie projekt zmian w przepisach.

Pracownicy podejrzewani o znajdowanie się pod wpływem narkotyków mogą być poddani badaniu narkotestem. Takie badanie może być przeprowadzone tylko za zgodą pracownika.

Naruszający prawa pracownika pracodawca wie, że ten może dochodzić swoich praw przed sądem. Podwładny może liczyć w tym zakresie na pomoc inspektora pracy.

Jeżeli w wyniku przeprowadzonej przez ZUS kontroli bądź postępowania wyjaśniającego okaże się, że płatnik zawarł umowy o dzieło w celu obejścia prawa (aby uniknąć płacenia składek), ZUS ma prawo takie umowy zakwestionować. Umowy takie są kwalifikowane jako umowy zlecenia lub o świadczenie usług (do których zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia) i należy od nich odprowadzić składki do ZUS.

Z przygotowanego pod koniec sierpnia 2014 r. raportu Najwyższej Izby Kontroli wynika, że kwota rzeczywistych, nieściągniętych i wymagalnych należności ZUS z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne przekroczyła w 2013 roku 55 mld zł. Mimo że ZUS wykorzystał całe spektrum narzędzi egzekucyjnych – od administracyjnych po karne - odzyskane dzięki nim należności w stosunku do ogólnej kwoty zaległości stanowiły w latach 2010-2012 zaledwie: 4,7 proc., 6,5 proc. i 6,2 proc.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych podsumował wyniki kontroli zwolnień lekarskich w pierwszym półroczu 2014 roku. Kwota wstrzymanych, cofniętych bądź obniżonych świadczeń w tym okresie przekroczyła 90 mln zł.

Organów uprawnionych do kontroli prowadzonej przez firmę działalności gospodarczej jest wiele, najczęściej kontrolującymi organami są Urząd Skarbowy, PIP, ZUS i Inspekcja Sanitarna. Warto wiec znać swoje prawa i powinności w przypadku zaistniałej kontroli.

Zawarcie umowy uaktywniającej z nianią powoduje m.in. konieczność zgłoszenia takiej osoby do ubezpieczeń i rozliczenia za nią składek ZUS. W przypadku zawarcia umowy z nianią na kwotę minimalnego wynagrodzenia koszty składek ZUS pokrywa budżet państwa. Jeżeli wynagrodzenie będzie wyższe niż ustawowe minimum, to do opłacenia składek ZUS od nadwyżki będą zobowiązani rodzice dziecka i niania.

Jedną z najczęściej podważanych przez Inspektorów Kontroli ZUS kwestii jest zatrudnianie przez spółkę z o.o. jej jedynego wspólnika na podstawie umowy o pracę. W znacznej części przypadków uwagi Inspektorów są uzasadnione merytorycznie, z uwagi na fakt, iż stosunek pomiędzy spółką, a pracującym w niej wspólnikiem nie spełnia cech charakterystycznych dla stosunku pracy. Nie jest to jednak regułą. Istnieją bowiem sytuacje, w których jedyny udziałowiec może wykonywać pracę na rzecz swojej spółki w ramach stosunku pracy.

Dokumenty rozliczeniowe ZUS powinny zostać sprawdzone przez płatnika nie później niż do 30 kwietnia. Jeżeli w dokumentach zgłoszeniowych bądź rozliczeniowych płatnik wykryje błędy, jest zobowiązany do ich skorygowania.

Kontrola PIP, Kontrola ZUS

Kontrola ZUS w firmie w 8 krokach. Jak przebiega, ile trwa, czego może dotyczyć? O czym kontrolowany musi wiedzieć, jakie ma prawa i obowiązki?

Zwolnienia lekarskie 2023. Na jakie triki ZUS się nie złapie? "Chory" w komisji wyborczej, na regatach, w dyskotece i na wakacjach w Turcji

Kontrola legalności zatrudnienia cudzoziemców - jak przebiega? Kto może kontrolować? Kiedy zatrudnienie cudzoziemca jest nielegalne?

Kontrole ZUS pracowników na L4. Problem pracownika czy pracodawcy?

Wirtualne biuro rachunkowe ZUS. Czy przedsiębiorcy zapłacą za błędy ZUS?

Dostałeś pomoc z Tarcz? Przygotuj się na kontrolę

Jak stosować podatkowe ułatwienia czasu epidemii? Przygotuj firmę na kontrolę rozliczeń fiskalnych i prawa do finansowego wsparcia

ZUS zapowiada kontrole w przedsiębiorstwach korzystających z tarcz antykryzysowych

Kontrola PIP w firmie – zakres i konsekwencje

Zakres kontroli ZUS i ewentualne konsekwencje

Sąd będzie mógł uchylić decyzję ZUS – zmiany w kpc ważne dla ubezpieczonych

Kontrole tworzenia PPK w przedsiębiorstwach

Podważenie podlegania ubezpieczeniom przez ZUS - postępowanie i konsekwencje

Kto musi się liczyć z kontrolą ZUS

Kontrola ZUS po zmianach od 1 stycznia 2017 r.

Kontrola zwolnień lekarskich ZUS

Jakie warunki zatrudnienia obowiązują w przypadku pracowników delegowanych

PIP skontroluje wypłatę wynagrodzenia zleceniobiorcy

Nowe uprawnienia PIP od 2017 roku

Nowe uprawnienia PIP od 2017 r.

Delegowanie pracowników na terytorium Polski - nowe zasady

Ponowna kontrola będzie zakazana

Kontrola pracowników przebywających na zwolnieniach lekarskich

Większa ochrona pracowników delegowanych i nowe obowiązki PIP

Kto z nas może się spodziewać „pierwszej kontroli” PIP

Większa ochrona pracowników delegowanych

Kto może się spodziewać „pierwszej kontroli” PIP

Książka kontroli przedsiębiorcy

Umowy zlecenia – kontrole PIP

Kiedy należy skorygować błędy w dokumentacji wykryte w czasie kontroli ZUS

Kontrole PIP bez zapowiedzi niezgodne z prawem

Inspekcja pracy sprawdza przestrzeganie praw pracowników w Sejmie

PIT-8C dla byłego pracownika po kontroli ZUS

IFK poleca: PIP skontroluje wypłatę wynagrodzeń zleceniobiorcom?

Kontrole PIP od 2016 r. bez uprzedzenia

Jak przygotować się do kontroli ZUS?

IFK poleca: Uwaga na fałszywe maile z ZUS

ZUS sprawdza pracodawców - co druga kontrola wykazuje nieprawidłowości

PIP kontroluje BHP oraz legalność zatrudnienia

Wypłata wynagrodzeń z opóźnieniem

PIP przeprowadzi kontrolę bez uprzedzenia

Jak kontrolować pracowników podejrzanych o zażywanie narkotyków

Inspektor pracy jako pełnomocnik pracownika

ZUS może zakwestionować umowę o dzieło

ZUS nieskutecznie ściąga należności - raport NIK

ZUS kontroluje zwolnienia lekarskie

Prawa i obowiązki przedsiębiorcy podlegającego kontroli

Umowa z nianią a składki ZUS

Zatrudnienie jedynego wspólnika spółki z o.o. na podstawie umowy o pracę

Korekta dokumentów rozliczeniowych ZUS do 30 kwietnia