Koszty pracownicze, Potrącenia z wynagrodzenia

Jakie koszty mogą odliczać pracownicy w 2023 roku? Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT) nie pozwala (co do zasady) pracownikom odliczać od przychodów uzyskanych z tytułu umowy o pracę faktycznie poniesionych kosztów. Pracownicy mają jedynie koszty zryczałtowane w zależności od liczby zawartych umów o pracę i tego, czy pracownik mieszka w miejscowości, której znajduje się zakład pracy, czy w innej miejscowości. Jednak w rozliczeniu rocznym pracownicy mogą uwzględnić faktyczne wydatki na dojazdy do pracy udokumentowane wyłącznie imiennymi biletami okresowymi.

Dziewiąta edycja przewodnika podatkowego po regionie Europy Środkowo-Wschodniej (CEE), w którym międzynarodowa firma audytorsko-doradcza Mazars dokonuje przeglądu systemów podatkowych 21 krajów. Publikacja z 2021 roku koncentruje się na kosztach pracy, podatkach pośrednich, oraz różnych aspektach opodatkowania przedsiębiorstw i cenach transferowych. Globalna pandemia spowodowała kilka zmian w systemach podatkowych w regionie, ale broszura koncentruje się na trendach długoterminowych, ponieważ decyzje inwestycyjne najlepiej wspierać analizą trendów i zmian w regionalnych systemach podatkowych, zarówno w ujęciu historycznym, jak i geograficznym.

Prowadzenie Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK) stanowi, w bieżącej sytuacji wywołanej stanem epidemii, poważne obciążenie oraz wyzwanie dla pracodawców. Jakie rozwiązania w obecnych realiach przewiduje ustawa o PPK? Czy zaproponowane przez ustawodawcę wsparcie dla przedsiębiorców obejmuje swoim zasięgiem także PPK?

Gdy z powodu podjętych w Polsce działań służących zapobieganiu zarażeniem wirusem SARS-CoV-2, pracownikowi zostało obniżone wynagrodzenie lub członek rodziny pracownika utracił źródło dochodu, to kwoty wolne od potrąceń, określone w Kodeksie pracy ulegają zwiększeniu o 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny, którego pracownik ten ma na utrzymaniu. Taką zmianę wprowadziła od 15 maja 2020 r. ustawa z 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (tzw. Tarcza Antykryzysowa 3.0).

Okolicznościowe prezenty (upominki) wręczane przez pracodawcę pracownikom z okazji przejścia na emeryturę bądź wieloletniego jubileuszu pracy, jako darowizny nie będą stanowić nieodpłatnego świadczenia ze stosunku pracy ze względu na charakter czynności mającej na celu nieekwiwalentne i jednostronne obdarowanie pracowników.

Premier Mateusz Morawiecki 1 marca 2019 r. w wywiadzie dla PAP sprecyzował, że zapowiadane zwolnienie z PIT osób do ukończenia 26. roku życia nie będzie dotyczyć osób prowadzących działalność gospodarczą. Morawiecki powtórzył, że ponadto mają ulec co najmniej podwojeniu pracownicze koszty uzyskania przychodów w PIT a także obniżona zostanie stawka podatkowa PIT z 18 na 17 proc.

Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki zapowiedział 23 lutego 2019 r. co najmniej dwukrotne podwyższenie pracowniczych kosztów uzyskania przychodów w PIT. Ponadto nastąpi obniżenie stawki PIT z 18% do 17%. Nie ulegnie natomiast zmianie kwota wolna od PIT.

Wydatki poniesione na zakup artykułów spożywczych udostępnianych pracownikom w czasie pracy do konsumpcji spełniają przesłanki uznania ich za koszty podatkowe. Zostały bowiem poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

W wielu przypadkach w ramach jednego stosunku pracy pracownik wykonuje czynności zarówno chronione prawem autorskim, jak i niebędące przedmiotem prawa autorskiego, pozbawione cech twórczych. Zgodnie z ostatnimi interpretacjami organów podatkowych w takich sytuacjach możliwe jest stosowanie podwyższonych 50% kosztów uzyskania przychodów o ile wyraźnie rozróżnione (i udokumentowane) będzie wynagrodzenie pracownika z tytułu przeniesienie praw autorskich do konkretnego, udokumentowanego utworu (utworów) chronionego prawem autorskim. Sama ewidencja czasu pracy pokazująca ile czasu pracownik spędził na czynnościach twórczych nie wystarczy do zastosowania 50% kosztów.

Spółce przysługuje prawo zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie usług gastronomicznych w związku z podróżami służbowymi pracowników, jeśli zostaną poniesione w celu osiągnięcia przychodów bądź też zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Wkrótce powstanie projekt, który wprowadzi zakaz odliczania kosztów uzyskania przychodów z jednoczesnym podatkiem przychodowym w wysokości 1,5 proc. - tak zapowiedział przewodniczący Parlamentarnego Zespołu na rzecz Wspierania Przedsiębiorczości i Patriotyzmu Ekonomicznego Adam Abramowicz (PiS). Propozycja zakłada również obniżenie pozapłacowych kosztów pracy i podniesie zarobków Polaków o 25-30 proc.

Dokonując potrącenia z przychodu zleceniobiorcy, nie stosuje się kwoty wolnej od potrąceń wynikającej z minimalnej stawki godzinowej. Niczego nie zmienią w tym zakresie przepisy o konieczności zapewnienia zleceniobiorcom minimalnej stawki godzinowej, które obowiązują od 1 stycznia 2017 r.

Przy zbiegu egzekucji komorniczej i administracyjnej, który nastąpi od 8 września 2016 r., pracodawca będzie przekazywał zajęte wynagrodzenie pracownicze na rzecz sądowego albo administracyjnego organu egzekucyjnego, który pierwszy dokonał zajęcia. Jeżeli nie będzie możliwe ustalenie tego pierwszeństwa, wpłata zajętego wynagrodzenia nastąpi na rzecz organu, który dokonał zajęcia na poczet należności w wyższej kwocie. Zatem o właściwości organu egzekucyjnego zobowiązanego do prowadzenia łącznej egzekucji, tak jak dotychczas, nie będzie decydował sąd, lecz wprost ustawa – Kodeks postępowania cywilnego.

Wśród wszystkich wydatków ponoszonych przez pracodawcę zatrudniającego pracownika na podstawie umowy o pracę, wynagrodzenie netto wypłacane pracownikowi to tylko 60 proc. wszystkich ponoszonych kosztów. Pozostałe to podatki oraz odprowadzane składki na ubezpieczenia ZUS.

Pracodawca zatrudniając pracownika i naliczając wynagrodzenie, jest zobligowany uwzględnić w nim, w formie zryczałtowanej, koszty uzyskania przychodu zgodnie z ustawą o podatku od osób fizycznych z dn. 26 lipca 1991 r. zwaną dalej „ustawą o PIT”. Koszty uzyskania przychodu są nieodzownym elementem, który jest niezbędny do prawidłowego ustalenia wysokości należnego podatku, a co za tym idzie kwoty netto wynagrodzenia. Wysokość tych kosztów jest uzależniona od kilku czynników takich jak np. miejsce zamieszkania lub forma zatrudnienia.

Do wynagrodzenia wypłacanego pracownikowi, który opracowuje projekty racjonalizatorskie, nie będą miały zastosowania 50% koszty uzyskania przychodu na podstawie art. 22 ust. 9 pkt 1 ustawy o PIT. Koszty takie mają bowiem zastosowanie wyłącznie w przypadku przeniesienia prawa własności do wynalazku, a projekt racjonalizatorski nie jest w świetle przepisów ustawy Prawo własności przemysłowej wynalazkiem.

Wydatki poniesione przez spółkę na rzecz pracowników biorących udział w zawodach sportowych sfinansowanych ze środków obrotowych spółki, nie stanowią dla nich nieodpłatnego świadczenia podlegającego opodatkowaniu PIT. Tym samym pracodawca nie ma obowiązku doliczyć wartości ww. świadczeń do wynagrodzenia pracownika i pobrać zaliczki na podatek dochodowy.

12 czerwca 2014 roku Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych wydał uchwałę dotyczącą wątpliwości związanych z noclegami kierowców w kabinach pojazdów. Zdaniem sądu za nocleg kierowcy w kabinie samochodu należy się wypłata ryczałtu.

Wynagrodzenie za pracę podlega ochronie. Jednym z jej sposobów jest zakaz dokonywania potrąceń z wynagrodzenia za pracę. Przepisy wyraźnie wyliczają przypadki i należności, które mogą podlegać potrąceniu. A jak jest w przypadku odszkodowania należnego pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę?

Spółka z o.o. wysyła grupę pracowników w delegację (podróż służbową). Podstawą zaliczenia wydatków z tym związanych jest zbiorcze polecenie wyjazdu. Organy podatkowe akceptują taki dokument jako podstawę zaliczenia wydatków pracodawcy do kosztów uzyskania przychodów. Z jednym zastrzeżeniem - o ile zbiorcze polecenie wyjazdu spełni wymogi dowodu księgowego według ustawy o rachunkowości.

Wydatki na podróże służbowe mogą stanowić u pracodawcy koszt uzyskania przychodów. Nie ma znaczenia czy wypłacane pracownikom środki pieniężne będą elementem wynagrodzenia, czy też na podstawie przepisów prawa pracy – dietą lub inną należnością z tytułu podróży służbowej. Oczywiście podróż musi zostać podjęta w ramach obowiązków pracowniczych w celu osiągnięcia przychodów bądź też zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.