Nowa ordynacja podatkowa, Rzecznik Praw Podatnika

Projekt nowej Ordynacji podatkowej, który aktualnie czeka na I czytanie w Sejmie przewiduje nowe zasady przedawniania zobowiązań podatkowych. Zmienią się też przepisy dot. przerywania i zawieszania biegu terminu przedawnienia. Organy podatkowe będą miały mniej możliwości przerywania i zawieszania biegu terminu przedawnienia, ale jednocześnie pojawi się nowa przesłanka zawieszenia – skarga pauliańska.

28 maja 2019 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy Ordynacja podatkowa (wraz z projektem ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Ordynacja podatkowa i ustawę o Rzeczniku Praw Podatnika) – dokumenty przedłożone przez ministra finansów. Nowa Ordynacja podatkowa ma wejść w życie 1 stycznia 2021 r. i zastąpić obecnie obowiązującą ustawę z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa.

Wniesienie skargi pauliańskiej będzie powodowało zawieszenie lub wręcz przerwanie biegu terminu przedawnienia poboru podatku. Na takie rozwiązanie zgodził się Stały Komitet Rady Ministrów. Eksperci obawiają się, że skarbówka będzie nadużywać tej możliwości.

Wiceminister finansów Filip Świtała w rozmowie z Polską Agencją Prasową stwierdził, że jego zdaniem nowa Ordynacja podatkowa potrzebuje co najmniej 6 miesięcy vacatio legis. Termin wejścia w życie nowej Ordynacji podatkowej nie jest przesądzony - poinformował Świtała.

Wiceminister finansów Filip Świtała poinformował, że resort finansów robi wszystko, by nowa ordynacja podatkowa została uchwalona w trakcie bieżącej kadencji Sejmu. Projekt nowej ordynacji podatkowej w ciągu najbliższych tygodni będzie akceptowany przez Radę Ministrów. Planowanym terminem wejścia w życie nowych przepisów jest 1 stycznia 2020 r. ale zdaniem ministra Świtały nie jest wykluczone, że nowa Ordynacja podatkowa zacznie obowiązywać w drugiej połowie 2020 roku, jeśli potrzeba będzie więcej czasu na przygotowanie się podatników do tych zmian.

Autorzy projektu nowej Ordynacji podatkowej chcą wyeliminować władczą postawę fiskusa wobec przedsiębiorców i zastąpić ją różnorodnymi formami współpracy między tymi podmiotami. Jednym z nowych rozwiązań zawartych w projekcie jest umowa o współdziałanie (ang. cooperative compliance).

Wiceminister finansów Filip Świtała poinformował, ze kończy się etap uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych odnośnie projektu nowej Ordynacji podatkowej. Za kilka tygodni projekt może być przyjęty przez Radę Ministrów.

Nowa Ordynacja podatkowa, która zacznie obowiązywać w 2020 r., ma być krokiem milowym w kierunku stworzenia prostego, przejrzystego i przyjaznego systemu podatkowego. Zaproponowane regulacje w dużym stopniu ukierunkowane są na wzmocnienie mechanizmów ochronnych podatnika, poprawę relacji na linii podatnik – urzędnik oraz zwiększenie świadomości na temat obowiązków podatkowych. Czy ta szumnie zapowiadana reformy to rewolucja podatkowa, czy tylko pozorna zmiana?

Zdaniem Rady Podatkowej Konfederacji Lewiatan utworzenie instytucji Rzecznika Praw Podatnika zasługuje na poparcie ponieważ obecnie prawa podatników nie są odpowiednio chronione. Wątpliwości budzi umiejscowienie go de facto w strukturach organów podatkowych, czy prawo odwołania rzecznika, przysługujące ministrowi finansów, bowiem może ograniczyć to jego swobodę w prowadzeniu sporów z resortem finansów i podległymi mu organami. Jednak łączenie go z innymi rzecznikami nie jest rozwiązaniem tego problemu, a tworzy nowe.

Zdaniem profesora Witolda Modzelewskiego nie ma już szansy już na uchwalenie nowej Ordynacji podatkowej w obecnej kadencji Sejmu. Obecny projekt nowej Ordynacji podatkowej wymaga istotnych, przemyślanych zmian i dlatego jego ekspresowe uchwalenie byłoby wg Profesora katastrofalnym błędem.

Krajowa Rada Doradców Podatkowych popiera propozycje utworzenia Rzecznika Praw Podatnika, jednak aby uniknąć powielania zadań proponuje stworzenie tej instytucji w ramach istniejącego urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich. Skuteczna ochrona praw podatnika wymaga szczególnych uprawnień, których obecnie RPO nie posiada.

Ministerstwo Finansów skierowało do konsultacji projekt ustawy o Rzeczniku Praw Podatnika. Rzecznik ma być instytucją dbającą przede wszystkim o respektowanie praw podatników. Do jego zadań należała będzie też bieżąca analiza stosowania prawa podatkowego. Nowe regulacje mają wejść w życie 1 stycznia 2020 r.

„Krajowa Rada Doradców Podatkowych wyraża pozytywną opinię w zakresie propozycji utworzenia funkcji Rzecznika Praw Podatnika, który ma stać na straży praw obywatela – podatnika. KRDP dostrzega zasadność utworzenia owej instytucji w ramach już istniejącego urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich” – czytamy w stanowisku przyjętym przez KRDP.

Nie ma możliwości naprawy ustawy o CIT poprzez kolejne nowelizacje, musimy napisać ją od nowa – powiedział Paweł Gruza, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów. Poinformował także o planach powołania instytucji Rzecznika Praw Podatnika oraz kolejnych zmianach uszczelniających VAT.