Tematy - Odpowiedzialność solidarna w podatku VAT, Podatki 2016

Solidarna odpowiedzialność VAT. Nabywanie towarów od kontrahentów ma swoje konsekwencje podatkowe. W większości przypadków przedsiębiorcy dokonują w takiej sytuacji odliczenia podatku VAT na podstawie otrzymanych faktur. Ustawa o VAT przewiduje jednak tzw. solidarną odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe kontrahenta w określonych przypadkach. Dodatkowo coraz bardziej popularny staje się nurt należytej staranności, który – co warto zaznaczyć na wstępie – nie doczekał się jeszcze ustawowej definicji. Te dwie instytucje są kluczowe, jeżeli chodzi o odpowiedzialność podatkową nabywcy towarów na tle ustawy o VAT.

VAT a odpowiedzialność solidarna. Przepisy z zakresu opodatkowania VAT przewidują solidarną odpowiedzialność za zapłatę tego podatku przez przedsiębiorców uczestniczących w transakcji, a nawet solidarną odpowiedzialność osób trzecich.

W połowie marca 2020 roku Instytut Studiów Podatkowych sformułował prognozę dochodów podatkowych budżetu państwa na ten rok, uwzględniającą skutki zamrożenia gospodarki, spadku przychodów podatników; summa summarum – recesji wywołanej naszą wersją narodowej szamotaniny z zarazą. Przypomnę, że spadek dochodów podatkowych w 2020 roku (ponoć optymistycznie) oszacowano wówczas na ok. 15% w stosunku do prognozy budżetowej.

Ministerstwo Finansów przygotowało wzór zawiadomienia o zapłacie należności na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów VAT (tzw. białej liście podatników VAT). Wzór zawiadomienia (ZAW-NR) będzie obowiązywał od 1 stycznia 2020 r.

Od 1 listopada 2019 r. mechanizm podzielonej płatności (split payment) stanie się obowiązkowy w niektórych branżach oraz zmienią się zasady solidarnej odpowiedzialności za VAT. Jakie obowiązki z tym związane ma sprzedawca i nabywca?

1 listopada 2019 r. wchodzą w życie znowelizowane przepisy ustawy o VAT określające solidarną odpowiedzialność nabywców niektórych towarów.

Od 1 listopada 2019 r. podatnicy dokonujący transakcji, których przedmiotem będą towary i usługi z załącznika nr 15 do ustawy o VAT, będą musieli zastosować mechanizm podzielonej płatności (MPP), jeżeli wartość brutto transakcji wyniesie powyżej 15 000 PLN. Split payment zacznie obejmować również towary, które dotąd nie podlegały odpowiedzialności solidarnej ani odwrotnemu obciążeniu.

Jaki wpływ na wzrost dochodów z VAT miały odwrotne obciążenie, solidarna odpowiedzialność i jednolity plik kontrolny – ocenia profesor Witold Modzelewski.

Odpowiedzialność solidarna w podatku od towarów i usług funkcjonuje w naszym systemie podatkowym od 2013 roku. Nie ogranicza się ona jedynie do ustawy o VAT, uregulowana jest również w Ordynacji podatkowej. Od sześciu lat odpowiedzialność solidarna jest stale nowelizowana. Od listopada 2019 przepisy mają stać się jeszcze bardziej restrykcyjne. Grono podmiotów, których będą dotyczyć, ulegnie znacznemu poszerzeniu.

Już od 1 listopada 2019 r. split payment stanie się obowiązkowy w niektórych branżach oraz zmienią się zasady solidarnej odpowiedzialności za VAT. Ekspercie podkreślają, że jeśli faktura będzie dotyczyła nabycia smartfona za 100 zł, to sprzedawca będzie musiał oznaczyć ją słowami "mechanizm podzielonej płatności", nawet gdyby wartość pozostałych zakupów, nieobjętych tych mechanizmem, była wielokrotnie większa.

Polski system podzielonej płatności jest obecnie najnowocześniejszym systemem w Europie - mówi w wywiadzie dla infor.pl Zbigniew Makowski, zastępca dyrektora Departamentu Podatku od Towarów i Usług w Ministerstwie Finansów. Od 1 listopada 2019 r. wchodzą w życie przepisy wprowadzające do niektórych branż obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności w miejsce odwrotnego obciążenia i (częściowo) odpowiedzialności podatkowej nabywcy.

Zmiany w solidarnej odpowiedzialności są powiązane z wprowadzeniem obowiązkowego split payment od 1 września 2019 r. Wynika z nich, że przedsiębiorca, który kupi, choćby za złotówkę, elektronikę, biżuterię, węgiel lub części do samochodu odpowie solidarnie ze sprzedawcą za nierozliczony VAT.

Biała lista podatników VAT, która zacznie funkcjonować od 1 września 2019 r., pozwoli podatnikowi na szerszą weryfikację swoich kontrahentów. Informacje w nowym wykazie będzie można wyszukiwać według numeru NIP lub fragmentu nazwy (nazwiska) podmiotu. Lista będzie aktualizowana na bieżąco.

Już z początkiem września 2019 roku rząd utworzy ogólnodostępną bazę wszystkich podatników VAT, która ma być aktualizowana w każdy dzień roboczy. W bazie znajdą się takie dane, jak numery rachunków bankowych wszystkich przedsiębiorców, nazwa firmy lub imię i nazwisko, NIP, REGON, PESEL (którego publikacja może budzić szczególne wątpliwości), adres siedziby, imiona i nazwiska osób reprezentujących podmiot, jak również numery NIP i PESEL tych osób, data rejestracji, odmowy rejestracji albo wykreślenia z rejestru jako podatnika VAT, numery rachunków bankowych wskazanych w zgłoszeniu identyfikacyjnym.

Ministerstwo Finansów przygotowało rewolucję w stosowanych obecnie przez ponad pół miliona firm metodach rozliczania VAT. Od 1 września br. odwrotne obciążenie i solidarna odpowiedzialność zostanie zastąpiona obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności (split payment). Zdaniem ekspertów, jest to kolejna próba przerzucenia dodatkowych kosztów „uszczelniania” systemu VAT na przedsiębiorców.

Zakres odwróconego obciążenia w VAT ulegnie rozszerzeniu o takie towary jak: sztaby, pręty, kształtowniki, blachy, folie z takich metali jak: nikiel, aluminium, ołów, cynk, cyna, blachy i folie z miedzi. W przypadku natomiast odpowiedzialności solidarnej zakres zostanie rozszerzony o m.in. rury, przewody rurowe, łączniki z takich metali jak: miedź, nikiel, aluminium, ołów, cynk, cyna.

Zmiana klasyfikacji PKWiU na CN oznacza rozszerzenie zakresu odwrotnego obciążenia i solidarnej odpowiedzialności w VAT. Wszystkie odpady złomu i surowców wtórnych będą objęte odwrotnym obciążeniem, a wszystkie artykuły z żeliwa lub stali solidarną odpowiedzialnością.

Instytucja, która w ramach regresu ubezpieczeniowego dostanie zapłatę w split payment, ponosi solidarną odpowiedzialność ze swoim klientem za nierozliczony VAT.

Podmiot świadczący usługi faktoringowe, w celu uwolnienia się od odpowiedzialności solidarnej (przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności, tzw. split payment), musi dokonać płatności na rachunek VAT dostawcy towarów lub usługodawcy wskazanego na fakturze w kwocie odpowiadającej wysokości kwoty otrzymanej na swój rachunek VAT.

Ustawodawcy zadbali, aby wprowadzenie split payment przyniosło przedsiębiorcom pewne korzyści. Jedną z najistotniejszych jest fakt, że zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności powoduje wyłączenie tak zwanej solidarnej odpowiedzialności.

Konieczność wprowadzenia ustawy o zmianie ustawy o VAT, obowiązującej od 1 stycznia 2017 r., uzasadniona została potrzebą ograniczenia nadużyć w rozliczaniu VAT. Nowe regulacje powinny więc zwiększyć wpływy do budżetu państwa i wyeliminować nieuczciwe zachowania w obrocie gospodarczym. Ustawa zawiera jednak szereg nieścisłości, znacznie zwiększając ryzyko rozliczeń podatkowych dla uczciwych przedsiębiorców i obsługujących biznes księgowych.

Od 1 stycznia 2017 r. poszerzony został katalog towarów, których dostawa powoduje powstanie po stronie nabywcy solidarnej odpowiedzialności wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości w VAT. Solidarna odpowiedzialność nabywcy będzie dotyczyć tej części podatku VAT, która proporcjonalnie będzie przypadała na dokonywaną na jego rzecz dostawę.

Relatywnie krótka praktyka stosowania JPK zdążyła wzbudzić szereg wątpliwości, które spędzają sen z powiek podatnikom. Narzędzie mające w założeniu usprawnić i przyśpieszyć pracę organów podatkowych, a co się z tym wiąże ułatwić życie kontrolowanym, zdaje się być wysoko problematyczne. Pomimo bowiem odpowiedzi, które zostały zamieszczone na stronie resortu finansów, wciąż pozostają pewne niedopowiedzenia, wskazując na niekompletność regulacji w tym względzie (brak dalekowzroczności ustawodawcy).

Nowelizacja ustawy o VAT, której zasadnicza część wchodzi w życie od 1 stycznia 2017 roku, wprowadza cały zestaw nowych przepisów. Jakie są to przepisy i jak się na nie przygotować? Prezentujemy zestawienie najważniejszych zmian i wskazujemy na działania jakie warto podjąć.

Nowa sankcja, która może być wymierzona podatnikowi w wysokości aż 100% stwierdzonej nieprawidłowości, to tylko przykład uprawnień jakie otrzymały organy podatkowe do walki z oszustwami w VAT. Cel jest słuszny. Jednak jak zwykle w takich sytuacjach powstaje pytanie czy uczciwi podatnicy mogą spać spokojnie?

W wyniku uchwalonej na początku grudnia nowelizacji ustawy o VAT rok 2017 będzie obfitował w liczne zmiany w prawie podatkowym. Głównym celem tych zmian jest poprawa ściągalności podatku VAT, a także dostosowanie zakresu zwolnień (dotyczącego m.in. usług ubezpieczeniowych) do najnowszego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE.

Kancelaria prawna bez doradcy podatkowego nie jest obecnie w stanie zapewnić ochrony przedsiębiorcy, uważa prof. dr hab. Adam Mariański. Zdaniem profesora nadal jest miejsce na rynku dla nowych doradców podatkowych ale wprowadzenie aplikacji doradcy podatkowego z praktykami w sądach lepiej przygotowałoby do wykonywania tego zawodu.

Kiedy może zostać zawieszone postępowanie podatkowe? Jakie przyczyny mają na to wpływ? Niektóre przeszkody faktyczne lub prawne sprawiają, że prowadzenie postępowania podatkowego jest bezcelowe. Aby sprawa została rozpatrzona rzetelnie, najpierw trzeba przeszkody pokonać. Należy przy tym pamiętać o podstawowych zasadach postępowania, dotyczących m.in. informowania czy prowadzenia sprawy w sposób budzący zaufanie.

Senat przyjął projekt tzw. "dużej" nowelizacji ustawy o VAT. Zmiany mają przyczynić się do ograniczenia nadużyć w VAT oraz spowodować uszczelnienie systemu jego poboru, a w efekcie doprowadzić do zwiększenia wpływów z VAT poprzez m.in. przywrócenie tzw. sankcji administracyjnej i ograniczenie rozliczeń kwartalnych. Nowe regulacje mają obowiązywać od 1 stycznia 2017 r., z wyjątkiem części przepisów, które wejdą w życie 1 stycznia 2018 r.

Czy jest dopuszczalne faktyczne podwójne opodatkowanie podatkiem od nieruchomości budynku (hali produkcyjnej), wewnątrz którego powstaje drugi jako część istniejącej budowli (linii produkcyjnej)? W sytuacji, gdy w rzeczywistości mają one tę samą powierzchnię użytkową?

Na koniec 2016 roku luka w VAT, czyli różnica między realnymi wpływami a możliwymi do osiągnięcia, może spaść do około 45 mld zł, czyli 2,5 proc. PKB - tak wynika z obliczeń PwC. W 2015 r. luka w VAT wyniosła 49 mld zł, czyli 2,8 proc. PKB.

Stan prawny i praktykę stosowania zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) sprzedaży gospodarstwa rolnego po 1 stycznia 2016 r. oraz odpowiedzialność notariuszy w zakresie stosowania tego zwolnienia omawia Mirosław Siwiński, radca prawny i doradca podatkowy.

Spółka cywilna nie jest podatnikiem podatku od nieruchomości, gdyż nie może we własnym imieniu nabywać praw, w tym własności nieruchomości; nie może stać się posiadaczem samoistnym nieruchomości, użytkownikiem wieczystym gruntu ani posiadaczem mienia jednostek samorządu terytorialnego lub Skarbu Państwa. Taką tezę zawarł minister finansów w interpretacji ogólnej z 21 października 2016 r. (nr 489011/I).

Chcąc odgadnąć perspektywę ewolucji polskiego systemu podatkowego w najbliższych latach, postawię dość radykalną, pozornie absurdalną tezę: najważniejszym wyznacznikiem tej ewolucji jest… przegrana Hilary Clinton w wyborach prezydenckich w USA. Absurd? Tylko pozorny: podatki są istotą demokracji, obserwacja ich eliminacji pozwala w istotnym stopniu ocenić również kondycję tego ustroju.

W Sejmie przedstawiono nową wersję podatku od handlu. Miałby on wynosić 1,2 - 1,5 proc. od obrotów i być włączony w roczne rozliczenie podatku PIT lub CIT. Podatki branżowe nie służą gospodarce - uważa Konfederacja Lewiatan.

Decyzja Komisji Europejskiej zobowiązująca Polskę do zawieszenia podatku od sprzedaży detalicznej do czasu rozstrzygnięcia czy podatek ten narusza prawo UE, będzie zaskarżona do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Ministerstwo Rozwoju przekazało 26 października 2016 r. informację, że wiceminister finansów Wiesław Janczyk zwrócił się do MSZ o zaskarżenie tej decyzji.

Rada Ministrów przyjęła w dniu 25 października br. projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Zdaniem pracodawców niezwykle kontrowersyjnym elementem nowelizacji jest powrót do nakładania dodatkowej sankcji za zaległości w podatku VAT.

Mimo wejścia w życie rozporządzenia w sprawie zaniechania poboru podatku od sprzedaży detalicznej, podatnicy tego podatku powinni złożyć do urzędu skarbowego deklarację podatkową właściwą dla tego podatku, czyli PSD-1.

Podatnicy mają kłopoty z płaceniem kartami płatniczymi za podatki mimo, że taką możliwość przewiduje od 1 stycznia 2016 r. znowelizowana Ordynacja podatkowa. Problem tkwi w tym, że podatnika obciążają koszty opłat i prowizji związanych z taką zapłatą (opłata interchange, opłata na rzecz organizacji kartowej, czy marża agenta rozliczeniowego). Ale w praktyce najczęściej tych opłat nie można uiścić elektronicznie, a jedynie gotówką.

Najprawdopodobniej jeszcze w 2016 roku wejdą w życie nowe przepisy dotyczące podatku akcyzowego od obrotu skażonym alkoholem etylowym. Projekt nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym w tym zakresie przygotowało Ministerstwo Finansów. Jest to odpowiedź legislacyjna na wykryte oszustwa polegające na odkażaniu alkoholu skażonego w tzw. procedurze węgierskiej.

Tyle rocznie spraw wpływa do biura Rzecznika Praw Obywatelskich. Częstym powodem skarg są podatki, np. niejednolite interpretacje podatkowe, niestosowanie zasady rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika czy długotrwałe sprawy sądowe – poinformował 10 października 2016 r. RPO Adam Bodnar na VI Europejskim Kongresie Małych i Średnich Przedsiębiorstw w Katowicach. Przedsiębiorcy zwracają się do Rzecznika także z innymi sprawami, np. karnymi.

Ze zwolnienia od podatku VAT nie będą korzystać usługi stanowiące element usługi ubezpieczeniowej, które były świadczone przez podmioty trzecie na rzecz zakładów ubezpieczeń. Chodzi o usługi likwidacji szkód, które świadczone odrębnie nie stanowią usługi ubezpieczeniowej ani usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego. Zmiany mają wejść w życie od 1 stycznia 2017 r.

„Niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść podatnika” - tak brzmi art. 2a Ordynacji podatkowej obowiązujący od 1 stycznia 2016 r. Na 17 tys. indywidualnych interpretacji wydanych od tego momentu, wyrażoną w nim zasadę „in dubio pro tributario” zastosowano zaledwie kilkanaście razy. Według MF przyczyną jest brak przesłanek - sporadycznie zdarza się, że występują „niedające się usunąć wątpliwości” co do treści prawa podatkowego. Prawidłowość rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach może podlegać ocenie tylko w trybie kontroli instancyjnej i sądowoadministracyjnej.

Zdaniem profesora Witolda Modzelewskiego nowy minister finansów powinien w pierwszej kolejności wycofać z Sejmu projekt ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz jak najszybciej wystąpić z inicjatywą ustawodawczą uchylenia ustawy nakazującej centralizację VAT-u w sektorze samorządu terytorialnego.

W ustawie o VAT mają nastąpić od 2017 roku zmiany w przepisach dotyczących solidarnej odpowiedzialności nabywcy za zaległości podatkowe podmiotu dokonującego dostaw określonych towarów i kaucji gwarancyjnej. Natomiast w ustawie o VAT i Ordynacji podatkowej wprowadzone mają zostać nowe przepisy dotyczące solidarnej odpowiedzialności pełnomocnika rejestrującego podatnika za zaległości podatkowe podatnika powstałe w ciągu 6 miesięcy od dnia zarejestrowania tego podatnika jako podatnika VAT.

Deklarację dla podatku od towarów i usług VAT-7 wypełniają i składają co miesiąc czynni podatnicy VAT. Od 1 sierpnia 2016 r. (a de facto od rozliczenia za sierpień 2016 r., składanego do 26 września) obowiązuje 17 wersja tego druku określona w rozporządzeniu ministra finansów z 25 lipca 2016 r. w sprawie wzorów deklaracji dla podatku od towarów i usług (Dz. U. z 29 lipca 2016 r., poz. 1136).

Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania to instrument, który wszedł w życie 15 lipca 2016 roku na mocy ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 846). Znajdzie on zastosowanie do każdej czynności dokonanej przede wszystkim (lub wyłącznie) w celu osiągnięcia korzyści podatkowej, sprzecznej w danych okolicznościach z przedmiotem i celem przepisu ustawy podatkowej, uzyskanej po dniu 15 lipca 2016 roku, jeżeli sposób działania był sztuczny.

Ministerstwo Finansów spodziewa się mniejszych, od zakładanych, wpływów z podatku od instytucji finansowych oraz podatku od kopalin. Jednak resort finansów nie zamierza w najbliższym czasie zmieniać przepisów dotyczących tych podatków. W rozmowie z PAP wiceminister finansów Wiesław Janczyk udzielił także informacji dotyczących nowelizacji ustawy hazardowej i budżetu na 2017 rok.

15 września 2016 r. minister finansów Paweł Szałamacha powołał Radę do Spraw Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania. Organ ten ma wydawać opinie dotyczące stosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. W skład Rady zostało powołanych dziewięciu ekspertów z zakresu prawa podatkowego i finansów.

Odpowiedzialność solidarna w podatku VAT, Podatki 2016

Odpowiedzialność nabywcy na tle ustawy o VAT

Odpowiedzialność solidarna za zaległości w VAT

Dochody podatkowe po 6 miesiącach 2020 r. - nie sprawdziły się pesymistyczne prognozy

Nowa solidarna odpowiedzialność w VAT od 1 stycznia 2020 r.

Biała lista podatników VAT - wzór zawiadomienia ZAW-NR od 1 stycznia 2020 r.

Obowiązki sprzedawcy i nabywcy w split payment od 1 listopada 2019 r.

VAT 2019 - odpowiedzialność solidarna po 1 listopada

Split payment zamiast odwrotnego obciążenia od 1 listopada 2019 r.

Czemu nie zawdzięczamy uszczelnienia VAT?

Odpowiedzialność solidarna w VAT - zmiany od 1 listopada 2019 r.

Obowiązkowy split payment obejmie także towar o wartości 100 zł

Obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności w VAT od 1 listopada 2019 r.

Solidarna odpowiedzialność w VAT - zmiany od 1 września 2019 r.

Biała lista podatników VAT, czyli lepsza weryfikacja kontrahentów

Biała lista podatników VAT od września 2019 r. - kolejne obowiązki dla przedsiębiorców

Obowiązkowa podzielona płatność - koszty kontroli systemu VAT poniosą przedsiębiorcy

Szerszy zakres odwróconego obciążenia i solidarnej odpowiedzialności w VAT

Rozszerzenie zakresu odwrotnego obciążenia i solidarnej odpowiedzialności w VAT

Split payment przy regresie ubezpieczeniowym

Split payment [Faktoring]

Split payment wyłącza solidarną odpowiedzialność w VAT

Rozliczenia VAT – na co muszą uważać księgowi i przedsiębiorcy?

Poszerzony katalog towarów objętych instytucją solidarnej odpowiedzialności

Praktyka stosowania Jednolitego Pliku Kontrolnego

Jak przygotować się do zmian w VAT w 2017 r.?

Nowe sankcje VAT zagrożeniem dla uczciwych podatników?

Zmiany w podatku VAT od 1 stycznia 2017 r. Co czeka podatników?

Doradca podatkowy musi rozumieć biznes swojego klienta

Zawieszenie postępowania podatkowego – nowości

Zmiany w ustawie o VAT od 1 stycznia 2017 r.

Podatek od nieruchomości od linii produkcyjnej

Luka w VAT na koniec 2016 roku

Zwolnienie z PCC sprzedaży gospodarstwa rolnego – praktyka i odpowiedzialność notariuszy

Spółka cywilna nie jest podatnikiem podatku od nieruchomości – podatnikami są jej wspólnicy

Zmierzch „liberalnej demokracji” w systemie podatkowym: to już nie potrwa długo

Podatki branżowe szkodzą gospodarce

Polska zaskarży decyzję KE dot. podatku handlowego do TSUE

Niektóre propozycje zmian w VAT niepokoją przedsiębiorców

Mimo zawieszenia podatku od sprzedaży detalicznej, trzeba złożyć deklarację (PSD-1)

Zapłata podatku kartą płatniczą – problemy praktyczne

Zmiany w akcyzie od skażonego alkoholu etylowego

3 tys. skarg przedsiębiorców do Rzecznika Praw Obywatelskich

Usługi likwidacji szkód bez zwolnienia z VAT od 2017 r.

Dlaczego organy podatkowe prawie nie stosują zasady „in dubio pro tributario”?

Spadek po (byłym) ministrze finansów

Solidarna odpowiedzialność za zaległości podatkowe w VAT – zmiany od 2017 roku

VAT-7 (wersja 17) od rozliczenia za sierpień 2016 r. – jak wypełnić druk

Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania

Nie będzie zmian w podatku bankowym i podatku od kopalin

Rada do Spraw Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania już powołana