Podmioty powiązane, Optymalizacja podatkowa

W MATRIXIE wspólnotowej wersji VAT prawdopodobnie każdy podatnik może być uznany za oszusta i to jest dziś najważniejszym ryzykiem ekonomicznym rynku unijnego – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Artykuł opisuje kwestię popularności tworzenia podmiotów gospodarczych na Wyspach Kajmańskich (Kajmanach) z perspektywy optymalizacji podatkowej. Lewarowanie własnych interesów gospodarczych spółką typu offshore jest problemem interdyscyplinarnym i multijurysdykcyjnym a każda indywidualna inwestycja wymaga celowości stosowania takiego rozwiązania z perspektywy przepisów dotyczących klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania (Ordynacja podatkowa) oraz wymaga zadbania o właściwą i korzystną jurysdykcję podatkową właścicieli spółki offshore z uwzględnieniem przepisów CIT i PIT w zakresie przychodów od podmiotu zagranicznego.

Estoński CIT. W ciągu pierwszych ośmiu miesięcy 2022 roku o blisko 1550% procent wzrosła liczba spółek, które wybrały estoński CIT. Z tegorocznych danych MF wynika, że najwięcej takich przypadków było w styczniu, a najmniej - w sierpniu.

Od kilku lat w krajach europejskich zaczęto wprowadzać rejestru beneficjentów rzeczywistych podmiotów gospodarczych. Ostatni ostawał się Cypr, którego prawo od lat zezwala na zarząd powierniczy i zapewnia bardzo korzystne warunki podatkowe. Jednak i na Cyprze rejestr UBO stał się jawny.

Ostatnie siedem lat przyniosło znaczące przyspieszenie wzrostu dochodów z tytułu CIT – wynika z raportu Polityki Insight. Choć podatek ten odpowiada za niecałe 6 proc. wpływów do budżetu państwa, to już na poziomie samorządów jego udział może sięgać nawet 50 proc. To dlatego tak istotne są działania, które ograniczają agresywną optymalizację podatkową, czyli chociażby możliwość uciekania z zyskami do rajów podatkowych. W czołówce największych rzetelnych płatników CIT ostatniej dekady najwięcej jest banków, ale znalazły się w niej także firmy z branży handlowej, telekomunikacyjnej, tytoniowej czy energetycznej.

Preferencyjne opodatkowanie polskich spółek holdingowych weszło w życie z dniem 1 stycznia 2022 r. razem z nowelizacją pozostałych przepisów podatkowych w ramach tzw. „Polskiego Ładu”. Po półrocznym okresie obowiązywania tych przepisów, można powiedzieć, że budzą one wiele problemów interpretacyjnych. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał w tej sprawie już kilka interpretacji indywidualnych, a kolejne są w trakcie analizowania. Na marginesie warto dodać, że inaczej niż w każdym innym przypadku, projekty interpretacji podatkowych związanych z „Polskim Ładem” są przed ich wydaniem konsultowane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z Ministerstwem Finansów. Jest to dość nietypowa procedura wydawania interpretacji indywidualnych, co jednocześnie potwierdza brak przejrzystości wprowadzonych regulacji prawnych. W niniejszym artykule omawiam kluczowe kwestie związane z opodatkowaniem spółek holdingowych, które sprawiają podatnikom CIT największe problemy interpretacyjne.

Należy zauważyć, iż wprowadzenie z dniem 1 stycznia 2017 roku przepisów, które obligują do poinformowania fiskusa o przygotowaniu dokumentacji cen transferowych, niewątpliwie wpłynęło na podejście podatników do rzetelnego wywiązywania się z regulacji transfer pricing.

Raje podatkowe. Wiele państw zwalcza raje podatkowe. Te jednak istnieją. Takim rajem może okazać się konto założone w małym banku w USA. Czy optymalizacja podatkowa w raju podatkowym jest legalna?

Ukryta dywidenda a koszty podatkowe. Jednym z rozwiązań w ramach Polskiego Ładu mającym wpłynąć na uszczelnienie systemu podatkowego, jest wykluczenie możliwości rozliczania kosztów uzyskania przychodu z określonych tytułów w przypadku transakcji dotyczących podmiotów powiązanych. Twórcy nowych przepisów nazwali takie świadczenia „ukrytymi dywidendami” i uwzględnili jako nową kategorię podatkową. Wprowadzone zmiany znalazły także swoje odzwierciedlenie w rozszerzonym katalogu kosztów niestanowiących kosztów podatkowych zawartym w art. 16 ustawy o PDOP.

Ograniczanie konkurencji - spółka zależna odpowie za działalność spółki dominującej. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w dniu 6 października 2021 r. w sprawie C-882/19 wydał istotny wyrok, który wpływa na prawo holdingowe spółek. Trybunał uznał, że każdy poszkodowany będzie mógł dochodzić odszkodowania od „przedsiębiorstw”, które uczestniczyły w kartelu lub w praktykach zakazanych na mocy art. 101 TFUE, naprawienia szkody wyrządzonej przez te praktyki antykonkurencyjne.

Unijny wykaz jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych został przyjęty przez Radę Unii Europejskiej w dniu 5 października 2021 r. Resort finansów wydał obwieszczenie uzupełniające listę (rajów podatkowych) na gruncie prawa krajowego.

Unikanie opodatkowania. Komisja Europejska przedstawi do końca roku nowe propozycje przepisów w sprawie walki z unikaniem i uchylaniem się od opodatkowania - powiedział w Parlamencie Europejskim unijny komisarz ds. gospodarczych Paolo Gentiloni.

Limit zakupu usług finansowych od podmiotów powiązanych. Ograniczenie możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych wydatków na zakup usług niematerialnych od podmiotów powiązanych jest bardzo rygorystycznie przestrzegane przez organy podatkowe, które często wykraczają poza ramy przepisu i cele, jakie przyświecały ustawodawcy.

Optymalizacja podatkowa. W internecie pojawiły się oferty w rodzaju: Kup paszport - obywatelstwo. Uzyskaj rezydencję podatkową. Eksperci radzą, by dobrze przemyśleć odpowiedź.

Raportowanie schematów podatkowych. Ministerstwo Finansów z dnia na dzień zmieniło treść jednej z odpowiedzi na najczęstsze pytania podatników dotyczące interpretacji przepisów o raportowaniu schematów podatkowych, które znajdują się na stronie resortu.

Dokumentacja „master file” (ceny transferowe). Ministerstwo Finansów udzieliło odpowiedź na interpelację poselską w sprawie grupowej dokumentacji cen transferowych „master file”.

Ceny transferowe. Resort finansów poinformował o rozpoczęciu konsultacji podatkowych dotyczących objaśnień podatkowych w zakresie cen transferowych nr 5 – metoda marży transakcyjnej netto. Konsultacje potrwają do dnia 31 sierpnia 2021 r.

Regulacje dotyczące schematów podatkowych (MDR) obowiązują w polskim porządku prawnym od 1 stycznia 2019 roku, a więc już ponad dwa lata. Co więcej, biorąc pod uwagę retrospektywny obowiązek zgłaszania schematów podatkowych, można powiedzieć, że zaraportowane do tej pory schematy podatkowe dotyczą uzgodnień, w zakresie których to pierwsza czynność miała miejsce nawet trzy lata temu (schematy transgraniczne).

Firma na Cyprze. Jakie korzyści podatkowe dla przedsiębiorców wiążą się z założeniem firmy na Cyprze? Liczymy, jak Polski Ład wyjdzie ze spółką zarejestrowaną na Cyprze.

Dokumentacja cen transferowych. Dokonanie przez kontrahenta polskiego podatnika zakupów w tzw. rajach podatkowych nie jest przesłanką do powstania obowiązku przygotowania dokumentacji cen transferowych - wynika z wyjaśnień resortu finansów.

Transakcja kontrolowana. Ministerstwo Finansów ogłosiło 7 kwietnia 2021 r. konsultacje podatkowe projektu interpretacji ogólnej Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej. Dokument precyzuje pojęcie transakcji kontrolowanej. To odpowiedź na zgłaszane przez podatników rozbieżności w interpretacji przepisów.

Korekta cen transferowych. Ministerstwo Finansów opublikowało objaśnienia podatkowe z 31 marca 2021 r. w zakresie cen transferowych, dotyczące korekty cen transferowych w rozumieniu art. 11e ustawy o CIT (art. 23q ustawy o PIT), w odniesieniu do przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2019 r.

Pomimo panującej pandemii COVID-19, skutkującej problemami finansowymi dla wielu sektorów gospodarki, ceny transferowe w dalszym ciągu wydają się zagadnieniem wzbudzającym znaczne zainteresowanie po stronie fiskusa. Co prawda, większość podatników (tj. tych, których rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym) ma jeszcze sporo czasu zanim staną przed obliczem wypełnienia po raz kolejny obowiązków związanych z cenami transferowymi. Jednak warto już teraz przybliżyć wyzwania, z którymi będą musieli mierzyć się zarówno w 2021 roku, jak i w latach następnych.

Safe harbor to uproszczona procedura, z której mogą korzystać podmioty powiązane zawierające umowę pożyczki. Zastosowanie safe harbor nie zwalnia z obowiązku przygotowania dokumentacji cen transferowych, ale zwalnia z obowiązku dokonywania analizy cen transferowych.

Korekta ceny transferowej a VAT. Współpracujące ze sobą podmioty powiązane muszą ustalić warunki transakcji takie same jak podmioty rynkowe. Dlatego częstą praktyką jest bazowanie na benchmarkach lub na kosztach planowanych, które następnie są porównywane z kosztami realnymi. W przypadku pojawienia się różnic konieczna jest korekta ceny transferowej, mająca na celu wyrównanie cen do poziomu rynkowego. Ustawa o VAT nie wskazuje wyraźnie, czy korekta ceny transferowej dokonywana pomiędzy podmiotami powiązanymi (lub inna korekta rentowności) powinny być uznane za zdarzenia podlegające lub niepodlegające VAT.