Prawa pracownika, Zatrudnienie

Firmy zwalniają. Jakie są powody redukcji zatrudnienia? "Wzrost kosztów, spadek zamówień oraz cyfryzacja i nowe technologie to główne powody planowanych redukcji zatrudnienia" – donosi dzisiaj "Dziennik Gazeta Prawna".

Najczęstszy wariant czasu pracy, to pięciodniowy tydzień pracy z wolną sobotą i niedzielą. W takim wariancie pracownikom należy się dodatkowy dzień wolny od pracy tylko za święta wypadające w soboty. Z tego powodu (co do zasady) pracodawca nie ma obowiązku dawać pracownikom dodatkowego dnia wolnego od pracy za święta wypadające w niedziele – np. w niedzielę 31 marca (Wielkanoc), czy 19 maja (Zielone Świątki) 2024 roku. Ale nie dotyczy to tych wyjątkowych przypadków, w których praca jest świadczona w niedziele i święta zgodnie z art. 151(10) Kodeksu pracy. Bo w takich przypadkach pracodawca ma obowiązek zapewnić (wyznaczyć) pracownikom inny dzień wolny od pracy.

Odprowadzanie składek na ubezpieczenia społeczne do ZUS za swoich pracowników jest obowiązkiem pracodawcy, podobnie jak zgłoszenie zatrudnionych do tych ubezpieczeń. Jak sprawdzić, czy te obowiązki pracodawca wykonuje? Można to zrobić na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS lub po złożeniu wniosku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

GUS dostarczył aktualne informacje dotyczące sytuacji zatrudnienia oraz poziomu wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw we wrześniu 2023 roku. Te statystyki rzucają światło na aktualny stan polskiego rynku pracy i pozwalają ocenić, w jakim kierunku podąża gospodarka.

W Warszawie poszukiwanych jest ponad 12 tysięcy pracowników – wynika z danych popularnego serwisu z ogłoszeniami . Najwięcej ofert jest dla pracowników średniego szczebla, czyli specjalistów oraz dla młodszych specjalistów. W jakich branżach można znaleźć pracę? Jakie metody wykorzystują firmy, by zachęcić do pracowania u siebie? Sprawdziliśmy.

Nowelizacja Kodeksu pracy z 9 marca 2023 r., która weszła w życie 26 kwietnia 2023 r.  wprowadziła istotne zmiany w zakresie uprawnień pracowników wychowujących dzieci, z których mogą oni skorzystać w ustawowo wskazanych okolicznościach. Przewidziane uprawnienia mają na celu ułatwienie łączenia życia i obowiązków rodzinnych z wykonywaniem pracy.

GUS zaprezentował dane o zatrudnieniu i płacach w sektorze przedsiębiorstw w kwietniu 2023. Przeciętne uposażenie uległo zmniejszeniu o 74,69 PLN do 7430,65 PLN tj. o 1,0%. Kwiecień zazwyczaj przynosi korektę płac po bardzo wysokim marcu – kiedy to pojawiają się znaczące wypłaty ruchomych części wynagrodzeń takich jak premie i nagrody, w części będące końcówką rozliczeń z załogami za wyniki poprzedniego roku.

Bieżący rok rozpoczął się bardzo intensywnie dla specjalistów działów kadrowo płacowych. Rozliczenia roczne, praca zdalna, kontrola trzeźwości i… kolejna nowelizacja Kodeksu Pracy. Oprócz zmian wprowadzonych w uprawnieniach rodzicielskich, ważne są również nowe regulacje dotyczące umów o pracę i informacji o warunkach zatrudnienia. Co dokładnie zmieniło się w tym zakresie? Tego dowiesz się w dalszej części niniejszego artykułu.

Społeczne skutki przejścia UE do gospodarki neutralnej klimatycznie oraz wybrane instrumenty ich łagodzenia w ramach sprawiedliwej transformacji (tzw. Just Transition) omawiają eksperci z Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego.

Jakie zmiany zachodzą obecnie w przepisach regulujących pobyt Ukraińcy w Polsce? Co te zmiany oznaczają dla firm (pracodawców) zatrudniających obywateli Ukrainy?

Większość Polaków przestrzega świątecznych tradycji i twierdzi, że nie wpływają one na ich pracę. Jeśli chodzi o obcokrajowców, to mamy już inne zdanie – nie potrafimy określić, jakiej są dokładnie wiary, jednak uważamy, że ich obrzędy religijne kolidują z pracą. Liczba stereotypów rośnie wraz z malejącym poziomem wiedzy o wyznaniu innych narodowości przyjeżdżających do Polski. Sami zainteresowani przyznają jednak, że jest wręcz odwrotnie. Co potwierdza najnowsze badanie wielkanocne Grupy Progres – jedynie 8 proc. cudzoziemców aktywnych zawodowo deklaruje, że na święta weźmie wolne. Obcokrajowcy pracujący w Polsce nie chcą korzystać powszechnie z prawa do urlopu na święta religijne, które obchodzą. Mimo że – zgodnie z przepisami – mają do tego prawo. 

Nowelizacja kodeksu pracy z 9 marca 2023 r. została opublikowana w Dzienniku Ustaw z 4 kwietnia 2023 r. i wejdzie w życie 26 kwietnia 2023 r. (tj. po 21 dniach vacatio legis). Ta nowelizacja zawiera liczne zmiany w przepisach (m.in. zmiany w umowie na okres próbny, umowach na czas określony, nowy urlop opiekuńczy, prawo do zwolnienia z powodu siły wyższej, dłuższe przerwy w pracy, ochrona pracownika przed zwolnieniem z pracy, zmiany w zasiłku macierzyńskim, zmiany w urlopie rodzicielskim, nowe przepisy dotyczące elastycznej organizacji pracy i szereg innych).

Przeciętne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw w lutym 2023 r. wyniosło 7065,56 zł, co oznacza wzrost o 13,6 proc. rdr - podał GUS. Zatrudnienie w tym sektorze rdr wzrosło o 0,8 proc.

Przepisy nowelizacji kodeksu pracy z 1 grudnia 2022 r., które wejdą w życie 7 kwietnia 2023 r. wprowadzają m.in. tzw. okazjonalną pracę zdalną. Na czym polega ten rodzaj pracy zdalnej? Co z limitem dni pracy zdalnej okazjonalnej w przypadku zmiany pracodawcy? Czy informacja o wykorzystanych dniach tego rodzaju pracy zdalnej powinna się znaleźć w świadectwie pracy?

Rzecznik Praw Obywatelskich na skutek wniosku Związku Zawodowego Filmowców (ZZF) zwrócił się do Ministra Rodziny i Polityki Społecznej o przedstawienie stanowiska w kwestii możliwości podjęcia działań legislacyjnych odnośnie uregulowania w przepisach prawa do wypoczynku osób zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych (np. umowa o dzieło, czy zlecenie). Zdaniem Ministra raczej nie można tego zrobić w przepisach kodeksu pracy, czy rozporządzeniu do tego kodeksu. Natomiast możliwe jest objęcie określonej grupy zawodowej przepisami odrębnej ustawy (i uregulowanie w niej np. prawa do minimalnego, obligatoryjnego odpoczynku dobowego dla osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych), tak, jak to zrobiono np. w ustawie o czasie pracy kierowców, czy ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty.

Już niedługo (od 7 kwietnia 2023 r.) wejdą w życie nowe przepisy kodeksu pracy dotyczące pracy zdalnej. Jakie dokumenty będą regulować zasady pracy zdalne w zakładzie pracy? Co powinien zawierać regulamin pracy zdalnej?

Wciąż pojawiają się informacje o możliwych kłopotach energetycznych w kraju w związku z perturbacjami z dostawą gazu i węgla do odbiorców prywatnych i przedsiębiorstw świadczących usługi energetyczne. Taki stan rzeczy jest wynikiem wojny w Ukrainie oraz wciąż rosnącej inflacji, co spowodowało częściowe załamanie się łańcuchów dostaw. Uzasadnione wobec tego są obawy pracodawców o to, w jaki sposób zabezpieczą ciągłość pracy i pracowników w nadchodzących zimowych miesiącach.

Praca zdalna swój renesans przeszła w dobie pandemii. To w tym czasie większość pracodawców i pracowników przekonała się, że praca zdalna jest możliwa, a co więcej efektywna. Chociaż początkowo większość ludzi, ze względu na ograniczenia pracowała w domu, to po pewnym czasie nasunęło się pytanie czy podczas pracy zdalnej można pracować z innego miejsca niż miejsce zamieszkania?

Zatrudniając pracowników spoza Unii Europejskiej, w tym między innymi obywateli Ukrainy, pracodawcy powinni zwracać uwagę na różne aspekty. Szczególnie ukraińscy programiści i specjaliści IT od wielu lat zasilają polskie firmy. Po wybuchu wojny przedsiębiorcy w Polsce stanęli jednak przed nowym wyzwaniem, z którym muszą się codziennie mierzyć.

W przypadku ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy, pracownicy stają się jego wierzycielami. Są zaspokajani w pierwszej kolejności z masy upadłości, szczególnie w zakresie zaległych pensji. Nie muszą zgłaszać swoich roszczeń syndykowi. Należności wynikające ze stosunku pracy są umieszczane na liście wierzytelności z urzędu. Sąd upadłościowy uznaje je m.in. na podstawie listy płac i obecności. Jednak pracownik może nie mieć pewności, czy dokumenty były prowadzone w prawidłowy sposób i czy sąd w ogóle nimi dysponuje. W celu weryfikacji, czy upadły ujął wierzytelności w prawidłowej wysokości, zatrudniony ma prawo sam wystąpić z roszczeniem. Jeśli pracodawca jest niewypłacalny, to należność zostanie uregulowana ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W określonych przypadkach pracownikowi przysługuje też odszkodowanie oraz odprawa.

Każdemu pracownikowi przysługuje prawo do corocznego i płatnego urlopu wypoczynkowego. Wybierając się na wypoczynek, warto poznać swoje uprawnienia w tym zakresie. Ile dni urlopu przysługuje pracownikowi? Jakie wynagrodzenie otrzyma pracownik za czas urlopu? Jakie dofinansowanie do urlopu wypoczynkowego można dostać? Czym jest świadczenie urlopowe? Ile wynosi świadczenie urlopowe w 2022 roku?

Pracodawcy zatrudnili 185 tys. obywateli Ukrainy w ramach uproszczonej procedury obowiązującej od połowy marca. Połowa tych osób znalazła pracę w województwie mazowieckim, dolnośląskim, wielkopolskim lub łódzkim - podało Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej.

Od 2022 roku w podatkach dochodowych (PIT i CIT) obowiązuje ulga podatkowa dla pracodawców zatrudniających innowacyjnych pracowników. Dzięki niej będzie łatwiej konkurować o fachowców, czyli pracowników o kluczowych umiejętnościach i kompetencjach.

W polskim systemie prawnym wciąż brakuje jednoznacznej podstawy prawnej umożliwiającej pracodawcy swobodne tzn. bez narażenia się na ryzyko jakiejkolwiek odpowiedzialności) pytanie pracowników czy kandydatów do pracy o to, czy są zaszczepieni (w zasadzie nie tylko w kierunku COVID-19, ale w ogóle). Oznacza to, że zadawanie pytania o szczepienie jest na ten moment obarczone ryzykiem, którego nie da się wyeliminować. Obszary ryzyka są przy tym dwa: kwestia ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa pracy – tłumaczy Anna Wiluś-Antoniuk, radca prawny w agencji zatrudnienia LeasingTeam Group – w obu przypadkach sytuacja prawna jest niejasna. Na szczęście zmiany przepisów wydają się możliwe w niedługiej przyszłości – nie brakuje bowiem zwolenników takich zmian.