Prokura, Prokurent

Składka na ubezpieczenie zdrowotne za osobę powołaną do pełnienia funkcji prokurenta na mocy aktu powołania powinna być naliczona i odprowadzona przez płatnika na zasadach ogólnych w pełnej wysokości, od uzyskiwanego wynagrodzenia z tytułu pełnionej funkcji. Nie ma przy tym znaczenia czy od wypłaconego prokurentowi wynagrodzenia przedsiębiorca (np. spółka), pełniący funkcję płatnika składek, jest zobowiązany do pobierania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Tak uznał ZUS (oddział w Gdańsku) w interpretacji indywidualnej z 8 marca 2022 r. Argumentacja zaprezentowana przez ZUS w tej interpretacji dotyczy nie tylko składek zdrowotnych od prokurentów ale także innych osób dla osób powołanych do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie (np. członków zarządu spółek). Do tych osób nie ma zastosowania, zdaniem ZUS, mechanizm obniżenia miesięcznej składki zdrowotnej do „0” zł określony w art. 83 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Pełnomocnik w działalności gospodarczej. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Technologii poinformowało 12 lipca 2021 r., że ponad 370 tys. przedsiębiorców wpisanych do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej korzysta z pomocy pełnomocników. Z danych resortu wynika, że na 2,6 mln aktywnych działalności gospodarczych zarejestrowanych w CEIDG, ponad 374 tys. korzysta z pomocy pełnomocników, czyli osób upoważnionych do działania w ich imieniu. Liczba ustanowionych pełnomocników wynosi 395,6 tys.

W ramach swojej działalności w celu usprawnienia jej działania firmy często decydują się na zatrudnienie prokurenta, który prowadzić będzie ich sprawy. Może on pełnić swoją funkcję na podstawie trzech różnych tytułów. Z każdym z nich łączyć się będą innego rodzaju sposoby opodatkowania. W jaki sposób opodatkować wynagrodzenie prokurenta?

Wynagrodzenia wypłacane przez spółkę polskiego prawa prokurentowi rezydentowi podatkowemu w Hiszpanii będą podlegały opodatkowaniu tylko w Hiszpanii. Spółka powinna jednak sporządzić i przekazać prokurentowi, jak i urzędowi skarbowemu, informację PIT-8C.

Od 1 stycznia 2017 r. możliwe jest udzielanie przez spółki handlowe prokury pozwalającej prokurentowi na reprezentowanie spółki łącznie z innymi osobami (członkami zarządu lub wspólnikami). Jest to tzw. prokura łączna niewłaściwa.

Zgodnie z uchwałą siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego – Izby Cywilnej z 30 stycznia 2015 r. (III CZP 34/14) niedopuszczalny jest wpis do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym jednego prokurenta z zastrzeżeniem, że może on działać tylko łącznie z członkiem zarządu.

Prokurenci mogą otrzymywać wynagrodzenia na podstawie samych tylko pisemnych oświadczeń o powołaniach ich na prokurentów przez spółki handlowe, co nie przeszkadza podejmowaniu lub pozostawaniu przez nich w innych stosunkach umownych z przedsiębiorcami handlowymi; prokurenci mogą dodatkowo być pracownikami spółek handlowych na umowach o pracę albo osobami wykonującymi pracę na podstawie umów - zlecenia, umów o dzieło, umów agencyjnych.

Rozszerzenie odpowiedzialności za nieterminowe zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki na prokurentów i osoby zarządzające nią nieoficjalnie - takie rozwiązanie zakładają znowelizowane przepisy prawa upadłościowego, które wejdą w życie na początku 2016 r. Dotychczas odpowiedzialność ta ciążyła jedynie na członkach zarządu i wspólnikach spółek osobowych. Teraz również prokurentom będzie grozić odpowiedzialność finansowa za długi spółki oraz zakaz prowadzenia działalności gospodarczej w przypadku niedochowania terminu na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości.

W praktyce często stosowane rozwiązanie, w teorii równie często budzące wątpliwości i zastrzeżenia. Mowa o dopuszczalności ustanawiania prokury łącznej z członkiem zarządu spółki, a po uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2015 roku (sygn. akt III CZP 34/14) - właściwie o niedopuszczalności takiego rozwiązania.

Jakie zasady obowiązują w zakresie reprezentacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością? Czy przepisy pozwalają na ograniczenie możliwości reprezentacji spółki z o.o. przez prokurenta?