Rynek pracy, Cudzoziemcy

W Polsce nadal jest formalnie utrzymywany stan zagrożenia epidemicznego. Jakie skutki prawne powoduje utrzymywanie tego stanu?

Większość Polaków przestrzega świątecznych tradycji i twierdzi, że nie wpływają one na ich pracę. Jeśli chodzi o obcokrajowców, to mamy już inne zdanie – nie potrafimy określić, jakiej są dokładnie wiary, jednak uważamy, że ich obrzędy religijne kolidują z pracą. Liczba stereotypów rośnie wraz z malejącym poziomem wiedzy o wyznaniu innych narodowości przyjeżdżających do Polski. Sami zainteresowani przyznają jednak, że jest wręcz odwrotnie. Co potwierdza najnowsze badanie wielkanocne Grupy Progres – jedynie 8 proc. cudzoziemców aktywnych zawodowo deklaruje, że na święta weźmie wolne. Obcokrajowcy pracujący w Polsce nie chcą korzystać powszechnie z prawa do urlopu na święta religijne, które obchodzą. Mimo że – zgodnie z przepisami – mają do tego prawo. 

Urząd do Spraw Cudzoziemców informuje, że 24 sierpnia 2023 r. przestaną obowiązywać specjalne rozwiązania dla cudzoziemców przebywających w Polsce wprowadzone w związku z pandemią COVID-19. Przepisy uchyliła ustawa z 13 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 185). Jakie skutki to spowoduje? Co powinni zrobić cudzoziemcy przebywający w Polsce?

Zwolnienia pracowników, bankructwa firm, odkładanie wydatków i inwestycji na lepsze czasy, obniżenie standardów życia – oto oznaki nadciągającej recesji. W zależności od wykonywanego i wyuczonego fachu możemy czuć się w tym okresie albo szczególnie zagrożeni, albo też dość spokojni o swoją zawodową przyszłość.

Z roku na rok można zaobserwować, że coraz większa liczba nauczycieli zgłasza się do firm rekrutacyjnych w poszukiwaniu pracy. Czasem jest to praca dorywcza, a czasem pojawiają się młodzi nauczyciele i mówią, że znają język, mają konkretne umiejętności i chcą spróbować w pracy, która przyniesie im większe korzyści finansowe. W Polsce brakuje już kilkunastu tysięcy nauczycieli.

Po rosyjskiej inwazji na Ukrainę miliony (dosłownie) obywateli Ukrainy mniej lub bardziej tymczasowo przeniosło się do Polski, aby szukać schronienia przed wojną. W rezultacie albo rozpoczęli pracę zdalną w Polsce dla swojego pracodawcy z siedzibą na Ukrainie albo po prostu podjęli pracę w Polsce. Wykonują oni swoją pracę z polskiego adresu zamieszkania i to wkrótce zrodzi problem dotyczący opodatkowania dochodów z tej pracy omówiony poniżej.

Dynamika płac utrzyma się w okolicach 11 proc. średniorocznie w 2022 roku – prognozują ekonomiści Banku Pekao w komentarzu do piątkowych danych GUS. Główny Urząd Statystyczny podał 18 marca 2022 r., że przeciętne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw w lutym 2022 r. wyniosło 6 220,04 zł, co oznacza wzrost o 11,7 proc. rok do roku.

W 2022 wzrost wynagrodzeń przewiduje trzech na czterech pracodawców, natomiast obniżki płac zaledwie 3 proc. firm – wynika z opublikowanego we wtorek raportu firmy Hays Poland. O podwyżki może być o tyle łatwo, że aż 95 proc. pracodawców spodziewa się, że w 2022 roku będzie prowadzić rekrutację nowych pracowników. Pracodawcy zamierzają m.in. rekrutować specjalistów z IT (40 proc. firm), sprzedaży (30 proc.), finansów i księgowości (26 proc.) oraz zajmujących się obsługa klienta i produkcją (po 25 proc.).

Jak sprawdzić pracodawcę? W zeszłym roku w obawie przed niepewnym rynkiem zatrudnieni na etatach niechętnie zmieniali pracę. Obecnie w 2021 roku, po tymczasowej stagnacji, powrócił rynek pracownika i coraz więcej osób wznawia aktywne poszukiwania wymarzonej pracy. Kandydaci zastanawiają się, którego pracodawcę wybrać, by ten spełnił ich oczekiwania, standardy i aspiracje. Na rynku nie brakuje atrakcyjnych propozycji, a do wyboru jest ponad 110 tysięcy ofert. Podpowiadamy, gdzie szukać rzetelnych informacji i na co zwrócić uwagę, aby wybrać tą najlepszą.

PESEL do celów podatkowych dla cudzoziemców. Od 1 czerwca 2021 r. cudzoziemcy mogą wystąpić o nadanie PESEL do celów podatkowych – poinformowało Ministerstwo Finansów. Dzięki nowelizacji ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników urzędy gminy mogą nadawać numer PESEL cudzoziemcom na ich wniosek. Podatnicy, których identyfikatorem jest PESEL, a którzy do dnia wejścia w życie przepisów posługiwali się NIP, mają 30 dni na zmianę NIP na PESEL.

Od lat w Polsce rośnie współczynnik zatrudnienia obcokrajowców przez polskich przedsiębiorców. Warto dowiedzieć się jakie przesłanki lub dokumenty świadczą o legalnym pobycie cudzoziemca spoza Unii Europejskiej (UE), Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) lub Szwajcarii w Polsce, oraz jakie warunki muszą zostać spełnione, aby taka osoba mogła podjąć legalną pracę.

Wynagrodzenia 2021 - inżynierowie. Pandemia zmniejszyła liczbę rekrutacji, spowodowała też redukcję etatów. Jednocześnie wzrosło zapotrzebowanie na nowe kompetencje. Obecnie wśród najbardziej pożądanych specjalizacji znajdują się programista PLC, elektryk, inżynier sprzedaży, inżynier testów czy inżynier produkcji. Na rynku pracy królować będzie także sztuczna inteligencja. – Ludzie, którzy potrafią wdrożyć SI czy projektować systemy np. obsługi klienta poprzez sztuczną inteligencję, są bardzo cenieni. To ludzie, którzy zarabiają często na rynku około 40–50 tys. zł – podkreśla Tomasz Szpikowski, prezes Bergman Engineering.

Dlaczego “zielone” organizacje przyciągają młodych, ambitnych pracowników? Jakie są wyniki wielu przeprowadzonych badań? Dlaczego tak ważne jest, aby firmy i ich pracownicy wdrażali zasady zrównoważonego rozwoju? Dlaczego firmy, które traktują środowisko odpowiedzialnie, mają i będą miały przewagę na rynku pracy i będą bardziej wartościowe dla pracowników, klientów i kontrahentów?

Przepisy tzw. Tarcz antykryzysowych, choć zorientowane są na pomoc społeczeństwu, w rzeczywistości stwarzają duże problemy interpretacyjne, a przeciętny obywatel lub przedsiębiorca często nie jest w stanie zrozumieć, czy przysługuje mu pomoc i jak się o nią ubiegać. Podobnie jest w przypadku warunków skorzystania ze świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy przyznawanych w formie wypłaty z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na dofinansowanie wynagrodzeń pracowników oraz środków na opłacenie składek na ubezpieczenia społeczne przysługujących przedsiębiorcy zatrudniającemu cudzoziemców objętych przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy, o jakim mowa w art. 15g ust. 1 ustawy COVID-19. W tym zakresie, z uwagi na liczne niejasności i wątpliwości przedstawiane przez przedsiębiorców, Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców zwrócił się do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z wnioskiem o wydanie objaśnień prawnych.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, we współpracy z Głównym Inspektoratem Sanitarnym, przygotowało wytyczne dla producentów rolnych zatrudniających cudzoziemców przy pracach sezonowych. Minister Jan Krzysztof Ardanowski wyjaśnił, że wytyczne te są odpowiedzią na sytuację zagrożenia wirusem SARS COV-2 oraz potrzebę zapewnienia pracowników głównie przy zbiorach owoców miękkich.

Jeszcze kilka lat temu odsetek kobiet pracujących w branżach takich jak budownictwo, motoryzacja, lotnictwo czy IT był bliski zeru. Dziś kobieta jest tam nawet co piątą aplikującą. Potwierdza to analiza blisko 900 tys. aplikacji i 16 tys. ofert pracy złożonych przez panie w 2019 roku.

Coraz więcej ofert pracy w serwisach rekrutacyjnych, zarobki zbliżone do wynagrodzeń programistów, szybkie awanse z podwyżkami, a do tego wszystkiego - znacznie niższy próg wejścia do branży. Popyt na testerów oprogramowania (automatyzujących) jest tak duży, że firmy zatrudniają nawet osoby bez doświadczenia. Ile zarabia tester?

Od kilku lat stale rosną zarobki opiekunek do dziecka. Co ciekawe rodzice proponują nianiom wyższe stawki, niż one same oczekują. Eksperci uważają, że rodzice konkurują o najlepsze opiekunki. Rynek niań pozostaje rynkiem pracownika choć stawki oferowane opiekunkom różnią się w poszczególnych województwach.

Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w odpowiedzi na interpelację poselską udzielił informacji odnośnie liczby obywateli Ukrainy, którzy podejmują zatrudnienie w Polsce (dane z urzędów pracy za 2017 r. i I. półrocze 2018 roku). Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego wskazał liczbę Ukraińców studiujących na polskich uczelniach. W grudniu 2018 r. minister polityki społecznej Ukrainy Andrij Rewa poinformował, że w Polsce pracuje faktycznie ok. 2 mln Ukraińców.

Zdaniem minister rodziny, pracy i polityki społecznej Elżbiety Rafalskiej aktywizacja długotrwale bezrobotnych, telepraca i zatrudnienie na część etatu to elementy, które mogą pomóc w rozwiązaniu problemu braku rąk na rynku pracy.

Coraz więcej osób z zagranicy znajduje zatrudnienie w Polsce. Są to przede wszystkim sąsiedzi zza wschodniej granicy, których do Polski kierują względy polityczne oraz ekonomiczne. Będąc obywatelem innego kraju niż kraj pracy, np. Ukrainy należy pamiętać, że osoba taka podlega przepisom podatkowym nie tylko kraju pochodzenia (czy obywatelstwa), ale również kraju w którym uzyskuje przychody. Pracując w Polsce należy więc zawsze zweryfikować swoje obowiązki prawnopodatkowe wobec polskich organów podatkowych. Odpowiednio, pracodawcy zatrudniający cudzoziemców powinni stosować przepisy polskie oraz uczulić swoich pracowników na kwestie regulacji zagranicznych oraz międzynarodowych.

12 lutego 2018 roku wchodzi w życie ustawa o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw uchwalona 24 listopada 2017 roku (Dz.U. z 2018 r. poz. 107). Ustawa ta przynosi dwa nowe rodzaje zezwoleń na pobyt czasowy. Zmiany te mają na celu ułatwienie międzynarodowym firmom oddelegowywanie kadry kierowniczej i pracowników do oddziałów, przedstawicielstw lub spółek powiązanych w innych państwach.

W ostatnim czasie przybywa cudzoziemców, którzy starają się o pracę lub planują otworzenie własnego biznesu na terytorium Polski. W związku z tym pojawiają się pytania, czy osoba niebędąca obywatelem Polski może w Polsce otworzyć działalność gospodarczą lub podjąć pracę? Jeżeli tak, to jakie warunki powinna spełnić?

Bieżący rok należy zaliczyć do tych z najniższym poziomem bezrobocia od kilku lat. Mimo to jednak przedsiębiorcy oraz pracodawcy nadal zobowiązani są opłacać składki na Fundusz Pracy. Co to za fundusz? W jakim celu został stworzony, ile wynoszą składki i kto jest zwolniony z ich opłacania?

Zatrudnienie cudzoziemca na terytorium Polski na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej zawartej z pracodawcą zazwyczaj wymaga uzyskania zezwolenia na pracę. Kiedy zezwolenie na pracę jest wymagane, a kiedy wystarczy oświadczenie pracodawcy o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi? A także, czy zezwolenie na pracę jest tożsame z zezwoleniem na pobyt czasowy i pracę?