Schematy optymalizacyjne, Doradca podatkowy

W MATRIXIE wspólnotowej wersji VAT prawdopodobnie każdy podatnik może być uznany za oszusta i to jest dziś najważniejszym ryzykiem ekonomicznym rynku unijnego – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Od kilku lat w krajach europejskich zaczęto wprowadzać rejestru beneficjentów rzeczywistych podmiotów gospodarczych. Ostatni ostawał się Cypr, którego prawo od lat zezwala na zarząd powierniczy i zapewnia bardzo korzystne warunki podatkowe. Jednak i na Cyprze rejestr UBO stał się jawny.

Schematy podatkowe nie omijają podatku od nieruchomości. Z wydanych w tym zakresie Objaśnień podatkowych wynika bezpośrednio, że Szef KAS jest zainteresowany także tym obszarem (str. 12). Wspiera to również kształt formularza MDR-1, w którym – w części, w której należy określić transakcje/zagadnienia obejmujące schemat podatkowy – wskazano dla przykładu: zwolnienia i definicje pojęcia budowla/budynek na gruncie podatku od nieruchomości.

MDR to skrót od Mandatory Disclosure Rules – są to przepisy prawa związane z obowiązkiem przekazywania (raportowania) do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) informacji o schematach podatkowych. Regulacje te mają istotny wpływ na działalność podatników – w określonych przypadkach nakładają na podatników obowiązek raportowy, jak również obowiązek wdrożenia i stosowania tzw. procedury wewnętrznej.

Najnowszy wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie C-812/10 (Danske Bank) po raz kolejny potwierdza, że orzecznictwo tego Trybunału jest jedną z istotnych przyczyn niskiej efektywności fiskalnej oraz nadmiernego wzrostu kwot zwrotów tego podatku – pisze prof. Witold Modzelewski.

Nawet 50 tys. zł kary mogą zapłacić osoby i spółki, które świadczą usługi doradztwa podatkowego bez odpowiednich uprawnień. Krajowa Izba Doradców Podatkowych namierzyła blisko 500 takich firm w Polsce. Do prokuratury trafiło dziś 60 zawiadomień o popełnieniu przestępstwa, kolejnych kilkaset jest w przygotowaniu.

Podatnicy podatku od towarów i usług, którzy po roku 2004 nieświadomie dali się uwikłać w oszustwa w tym podatku, powoli ale skutecznie tracą już wszelką nadzieję. Co prawda istotna część spraw uległa przedawnieniu, ale to kiepska pociecha dla tych, którym terminy zawieszono lub przerwano (toczą się jeszcze sprawy sprzed nawet dziesięciu lat) – pisze profesor Witold Modzelewski.

W dniu 1 lipca 2020 r. weszły w życie zmiany w prawie dotyczące raportowania schematów podatkowych (MDR). Do ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami wprowadzone zostały przepisy dotyczące schematów podatkowych transgranicznych, zobowiązujące Krajową Administrację Skarbową do przekazywania właściwym organom państw członkowskich, w drodze automatycznej wymiany, informacji o schematach podatkowych transgranicznych.

Obecna sytuacja jest niecodzienna... Wielu przedsiębiorców, przedstawicieli środowiska biegłych rewidentów, księgowych i doradców podatkowych dostrzega problem i wnioskowało o odroczenie terminów składania deklaracji i zeznań podatkowych oraz sporządzenia sprawozdań finansowych - podkreśla dr Monika Król-Stępień, Wiceprezes Zarządu Stowarzyszenia Księgowych w Polsce, oddziału dolnośląskiego we Wrocławiu.

Podatnicy CIT oraz PIT, w terminie złożenia zeznania podatkowego za 2019 r. powinni przekazać informację o dokonywaniu czynności będących elementem schematu podatkowego (lub uzyskiwaniu korzyści podatkowych związanych ze schematem podatkowym) na dedykowanym formularzu MDR-3 - przypomina ekspert Grant Thornton.

Liczba doradców podatkowych w Polsce przekroczyła 9000 i dalej rośnie - jak informuje Krajowa Izba Doradców Podatkowych. W styczniu tego roku do grona doradców dołączyło kolejnych 51 osób. KIDP podkreśla też, że stale obniża się wiek osób wchodzących do zawodu - aktualnie średnia wynosi 34 lata.

Obowiązek przekazania Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej informacji (w formie elektronicznej) o schematach podatkowych dotyczy co do zasady trzech kategorii podmiotów: promotorów, korzystających i wspomagających. Jednak główny ciężar obowiązków w zakresie raportowania schematów podatkowych spoczywa na promotorach. Czy promotorem może być także firma? Co to są "czynności promotorskie"?

Które podmioty mogą uzyskać informacje z akt podatkowych objętych tajemnicą skarbową, a także, którym podmiotom mogą być udostępniane akta objęte tą tajemnicą?

Według ekspertów przepisy o schematach podatkowych są niejasne; ich efektem jest chaos, a podatnicy zasypują resort finansów niepotrzebnymi informacjami. Ministerstwo Finansów zapowiada zmiany, które mogą korzystnie wpłynąć na niektóre zgłaszane problemy.

1 stycznia 2019 roku weszły w życie przepisy w zakresie przekazywania informacji o schematach podatkowych (tzw. MDR), które wprowadzono do ordynacji podatkowej na podstawie postanowień Dyrektywy Rady (UE) 2018/822 z dnia 25 maja 2018 r. (zmieniającej dyrektywę 2011/16/UE), a jego zakres obejmuje również obowiązki o charakterze sprawozdawczym.

Minister Finansów przygotował projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw. Ta nowelizacja ma m.in. na celu modyfikację zasad raportowania schematów podatkowych (MDR). Zmiany te mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2020 r.

Od 1 stycznia 2019 r. podatnicy mają prawo dobrowolnego wycofania się ze stosowanych schematów podatkowych i cofnięcia skutków unikania opodatkowania. W tym celu powinni złożyć stosowny wniosek do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej zgodnie z przepisami art. 119zfa-119zfn Ordynacji podatkowej. Na skutek złożonego wniosku Szef KAS może (to wyłącznie jego decyzja uznaniowa) wydać decyzję określającą warunki cofnięcia skutków unikania opodatkowania. Jeżeli Szef KAS uwzględni wniosek, a podatnik skoryguje odpowiednio deklarację podatkową, to nie można wobec tego podatnika (w zakresie objętym wnioskiem) zastosować ogólnej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania z art. 119a Ordynacji podatkowej.

Część zarządów firm akcyzowych, które uwikłały się niepotrzebnie w doradztwo czasami od kilku „andersenów”, musi co miesiąc składać kilka lub nawet kilkanaście tysięcy informacji MDR-3 - pisze profesor Witold Modzelewski. Zdaniem profesora Modzelewskiego jest to z reguły zbędne, gdyż najczęściej faktycznie owe porady nie są żadnym schematem podatkowym, ale dla celów biznesowych zostały tak sformułowane. A przecież składanie tych informacji (co odbywa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe oświadczenia) jest ryzykowne, bo każda korekta takiej informacji jest przyznawaniem się do popełnienia przestępstwa.

Kosztów uzyskania przychodów nie będą stanowić wydatki związane z udziałem w spotkaniach integracyjnych doradców podatkowych, jak i prawników (radców prawnych i adwokatów), w czasie których odbywać się będą, np. wspólne zwiedzanie określonego obiektu, czy miejscowości, zajęcia sportowe, wspólne posiłki, gry i konkursy, aukcje charytatywne, gry miejskie, zawody sportowe, wspólne dyskusje.

Doradcy podatkowi od wielu lat pomagają osobom z niepełnosprawnością rozliczyć się z fiskusem. W poszczególnych regionach są przeprowadzane akcje, które cieszą się dużym zainteresowaniem tych osób. W tym roku przeprowadzona zostanie jednodniowa akcja ogólnopolska w dniu 2 kwietnia. Niektóre Oddziały Krajowej Izby Doradców Podatkowych zaplanowały pomoc w dłuższym okresie.

Resort finansów, ogłaszając wzór informacji MDR-3, która służy ujawnieniu faktu stosowania przez podatnika schematów podatkowych, a zwłaszcza zaraportowania korzyści, które ów schemat mu daje, zrobił gigantycznego psikusa potężnemu lobby biznesowo-doradczo-medialnemu, które od lat zdominowało tzw. narrację w podatku od towarów i usług. W jaki sposób?

Od początku tego roku obowiązują znowelizowane przepisy Ordynacji podatkowej, które wprowadziły obowiązek ujawnianie informacji o schematach podatkowych. Schematy muszą zgłaszać wszyscy korzystający w transakcjach międzynarodowych oraz niektórzy w transakcjach krajowych.

Od początku 2019 roku księgowi (nawet zatrudnieni etatowo w firmach) oraz dyrektorzy finansowi obowiązani są do donosicielstwa na swoich pracodawców, czyli z mocy prawa stali się etatowymi konfidentami.

Polski ustawodawca ustalił, niestety, szerszy zakres raportowania w porównaniu z dyrektywą DAC6. Definicja podlegających zgłaszaniu uzgodnień obejmuje bowiem nie tylko transgraniczne schematy podatkowe, ale również krajowe. Dodatkowo, poszerzony został zakres schematów objętych regulacjami, gdyż w Polsce raportowaniu podlegają także schematy obejmujące podatek VAT .

W Katowicach odbyła się XVI Ogólnopolska Konferencja Podatkowa z cyklu „Doradca podatkowy obrońcą praw podatnika”, pod takim hasłem "Uszczelnianie systemu podatkowego – sukces czy porażka?". Doradcy podatkowi i przedstawiciele Ministerstwa Finansów wspólnie oceniali efekty wprowadzonych rozwiązań uszczelniających.