Sprawozdanie finansowe 2016, Rachunkowość 2015

Obowiązek przeprowadzania inwentaryzacji wynika z art. 26–27 ustawy o rachunkowości. Inwentaryzacja, tj. okresowe ustalanie lub sprawdzanie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów, jest elementem rachunkowości jednostki, za którą odpowiedzialność ponosi kierownik jednostki. Odpowiedzialność za spis z natury ponosi osoba, której ta czynność została powierzona, ale tylko w tym zakresie.

30 czerwca 2016 r. mija termin zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok 2015 dla jednostek, których rok obrotowy skończył się 31 grudnia 2015 r. Brak podpisania sprawozdania finansowego przez wszystkich członków zarządu jest sygnałem dla organu zatwierdzającego to sprawozdanie, że nie powinno ono zostać zatwierdzone do chwili usunięcia tego braku. Jeśli jednak uchwała o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego zostanie podjęta, to może zostać ona skutecznie zaskarżona.

W dniu 7 maja 2016 r. weszło w życie rozporządzenie ministra finansów z 12 kwietnia 2016 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji. Ma ono zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań finansowych sporządzonych za rok obrotowy rozpoczynający się w 2016 r. Czyli już teraz należy wprowadzić odpowiednie poprawki, aby poprawnie przygotować sprawozdanie za bieżący rok.

Po zamknięciu ksiąg prowadzonych w roku 2015 jednostka ma obowiązek terminowo sporządzić oraz przedstawić sprawozdanie finansowe. Za błędy oraz opóźnienia w przeprowadzeniu poszczególnych czynności grozi kara grzywny, a nawet pozbawienie wolności do dwóch lat.

Ustawa o rachunkowości nie wskazuje, w jakim konkretnie dniu należy podpisać sprawozdanie finansowe. Przyjmuje się, że należy to zrobić w dniu jego sporządzenia. Dzień ten w jednostkach, których rok kalendarzowy jest równocześnie rokiem obrotowym, upływa 31 marca.

W 2016 r. więcej jednostek może skorzystać z uproszczenia polegającego na możliwości niestosowania przepisów rozporządzenia o instrumentach finansowych. Aby z niego skorzystać, wystarczy bowiem, by jednostka nie przekroczyła w 2015 r. co najmniej dwóch z trzech wymienionych w ustawie o rachunkowości wielkości progowych.

Komitet Standardów Rachunkowości (KSR) podjął uchwałę przyjmującą nowelizację Krajowego Standardu Rachunkowości Nr 7 „Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym – ujęcie i prezentacja". Celem Nowelizacji KSR Nr 7 było dostosowanie jego zapisów do zmienionych przepisów ustawy o rachunkowości.

Przepisy znowelizowanej ustawy o rachunkowości, w zakresie uproszczeń sprawozdań finansowych, będą miały zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań za rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2016 r. lub po tej dacie, z możliwością wcześniejszego zastosowania do sprawozdań finansowych sporządzonych za rok obrotowy kończący się po dniu wejścia w życie ustawy, czyli za rok 2015.

Jesteśmy spółką z o.o., której rok obrotowy nie pokrywa się z rokiem kalendarzowym (trwa od 1 kwietnia danego roku do 31 marca następnego roku). Czy po ostatniej zmianie ustawy o rachunkowości wprowadzającej nowy układ sporządzania sprawozdania finansowego musimy już na dzień 31 marca 2016 r. sporządzać sprawozdanie finansowe według nowych zasad?

Doprecyzowanie pojęcia kluczowego biegłego rewidenta, wprowadzenie definicji międzynarodowych standardów badania oraz krajowych standardów badania, a także wprowadzenie zasady uznawania firm audytorskich zatwierdzonych w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej – to tylko niektóre zmiany, przewidziane w założeniach zmian w ustawie o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz niektórych innych ustaw, która ma wejść w życie w 2016 r.

Spółdzielnie mieszkaniowe będą zobowiązane do wykazywania w sprawozdaniu finansowym funduszów własnych oraz ustalania wyniku finansowego. Zmiany będą miały zastosowanie do sprawozdań finansowych sporządzonych za rok obrotowy rozpoczynający się w 2016 r.

Wybór biegłego rewidenta jest mocno ograniczony. Już nie tylko zarząd, ale też szeroko pojęte kierownictwo nie może być decyzyjne w tej sprawie. A to w takich spółkach, jak cywilne i osobowe, budzi wątpliwości.

Przedsiębiorstwa, które planują zmianę biegłego rewidenta lub szukają go po raz pierwszy, powinny właśnie w tym momencie rozpocząć analizę oferty rynkowej. Na podjęcie decyzji zostało bowiem już niewiele czasu. Firmy, które zamierzają rozpocząć inwentaryzację zapasów 1 października 2015 r. (gdy dzień bilansowy przypada na 31 grudnia 2015 r.), powinny umowę na badanie podpisać do 30 września 2015 r.

Badanie sprawozdań będzie za 2-3 lata bardziej przemyślane i dopasowane do potrzeb - twierdzi Krzysztof Burnos, nowy prezes Krajowej Rady Biegłych Rewidentów w rozmowie z DGP.

Uchwalona przez Sejm nowelizacja ustawy o rachunkowości przewiduje wprowadzenie ułatwień w prowadzeniu rachunkowości dla małych firm. Zgodnie z nowymi przepisami małe firmy będą mogły sporządzać skrócone sprawozdania finansowe, składające się jedynie z uproszczonego bilansu, rachunku zysków i strat oraz z tzw. informacji dodatkowej z ograniczoną ilością danych.

Małe jednostki będą mogły sporządzać skrócone sprawozdania finansowe, zawierające tylko uproszczony bilans, rachunek zysków i strat oraz informację dodatkową z ograniczoną ilością ujawnianych informacji. To tylko jedno z uproszczeń w rachunkowości przewidzianych przez projekt nowelizacji ustawy o rachunkowości i niektórych innych ustaw, którym na najbliższym posiedzeniu zajmie się Sejm.

Jednostki zainteresowania publicznego oraz duże spółki będą zobowiązane do ujawniania informacji niefinansowych w ramach sprawozdania z działalności - takie rozwiązanie zakłada nowa dyrektywa UE. Kraje członkowskie mają czas na wdrożenie nowych przepisów do 6 grudnia 2016 r., tak, by miały zastosowanie po raz pierwszy od 1 stycznia 2017 r.

Z dniem 1 stycznia 2015 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych.

Małe organizacje pozarządowe nie będą musiały stosować przepisów ustawy o rachunkowości - przewiduje aktualna wersja projektu nowelizacji ustawy o rachunkowości, przygotowanego przez Ministerstwo Finansów. Zakłada on wprowadzenie kolejnych uproszczeń dla tzw. małych jednostek (m.in. możliwość sporządzania skróconego sprawozdania finansowego, zwolnienie - pod pewnymi warunkami - ze sporządzania sprawozdania z działalności, zwolnienie z obowiązku sporządzania zestawienia zmian w kapitale własnym oraz rachunku przepływów pieniężnych).

Trwają uzgodnienia międzyresortowe i konsultacje publiczne projektu ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja ta ma wprowadzić do polskiego prawa zapisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek, innych niż jednostki mikro.

Unia Europejska wprowadza kolejne zmian w ustawie o rachunkowości. Od 2017 r. duże spółki giełdowe będą musiały publikować raporty pozafinasowe.

W oparciu o kursy euro na dzień 1 października i na 30 września br. ustala się wiele limitów podatkowych istotnych dla prowadzących działalność gospodarczą, które będą obowiązywać w 2015 roku.

W ostatnich latach instytucje unijne podjęły wysiłki w celu uproszczenia zasad dotyczących prowadzenia rachunkowości. Dnia 18 grudnia 2008 r. Parlament Europejski przyjął rezolucję w sprawie wymogów rachunkowości dotyczących małych i średnich przedsiębiorstw, w szczególności mikroprzedsiębiorstw, w której uznał, że dotychczasowe przepisy unijne dotyczące zasad rachunkowości „są często bardzo uciążliwe dla małych i średnich przedsiębiorstw, a w szczególności dla mikroprzedsiębiorstw”. W efekcie kilkuletnich prac w dniu 26 czerwca 2013 r. została przyjęta Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2013/34/UE implementowana w polskim porządku prawnym ustawą z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o rachunkowości. Nowe przepisy weszły w życie dnia 5 września 2014 r.

Dnia 1 lipca 2014 r. w Dzienniku Ustaw zostało ogłoszone nowe rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad rachunkowości spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (SKOK-ów), które ma umożliwić m. in. wypełnianie obowiązku posiadania i utrzymania na odpowiednim poziomie funduszy własnych oraz współczynnika wypłacalności. Zmiany będą miały zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań finansowych sporządzanych za rok obrotowy rozpoczynający się w 2015 r.

Od 10 sierpnia 2014 r. działalność polegająca na usługowym prowadzeniu ksiąg rachunkowych nie wymaga już posiadania certyfikatu księgowego Ministra Finansów. Księgi rachunkowe usługowo może teraz prowadzić każda osoba, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych, nie była karana (za ściśle określony katalog przestępstw) oraz posiada ubezpieczenie OC.