WIBOR, Kredyty we frankach szwajcarskich (CHF)

Niezadowoleni kredytobiorcy coraz częściej kwestionują umowy oparte o wskaźnik referencyjny WIBOR. Okazuje się, że argumentów w oparciu o które można kwestionować WIBOR w umowach kredytowych jest całkiem sporo.  

W dniu 3 kwietnia 2024 r. Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej (NGR) ds. reformy wskaźników referencyjnych poinformował o rozpoczęciu procesu przeglądu i analizy wskaźników alternatywnych dla WIBOR. Przegląd będzie obejmował zarówno WIRON, jak i inne możliwe indeksy lub wskaźniki. Decyzja NGR sygnalizuje, że niekoniecznie zastąpi go WIRON, ale istotne jest, że wszystkie inne ustalenia reformy pozostają w mocy – poinformował następnego dnia prezes Związku Banków Polskich i Przewodniczący Komitetu Sterującego NGR ds. wskaźników Tadeusz Białek.

Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej ds. reformy wskaźników referencyjnych (KS NGR) przesunął do końca 2027 roku termin konwersji istniejących umów i instrumentów stosujących WIBOR na nowy wskaźnik WIRON. Pierwotnie termin ten był ustalony na koniec 2025 roku. Publikujemy komunikat KS NGR w tej sprawie.

Od lat dobrze znany (zwłaszcza kredytobiorcom) WIBOR zgodnie z zapowiedziami zostanie zastąpiony nowym wskaźnikiem referencyjnym. WIRON (Warsaw Interest Rate Overnight) opiera się na transakcjach jednodniowych zawieranych przez banki z instytucjami finansowymi i dużymi przedsiębiorstwami. Jak będzie postępował proces wdrażania nowego wskaźnika? 

"Przy kredytach opartych o wskaźnik WIBOR wszyscy powinniśmy wyciągnąć wnioski ze sprawy frankowej, że jeśli nie będzie odpowiednio wczesnej i stanowczej reakcji instytucji, które mają stać na straży stabilności sektora finansowego, sytuacja może się wymknąć spod kontroli” – powiedział PAP Biznes Jacek Jastrzębski, przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego. 

Spadek oprocentowania powinien ulżyć kredytobiorcom jeszcze w bieżącym 2023 roku. Część zadłużonych już dziś obserwuje niższe raty, a jeśli wierzyć dostępnym prognozom, to dopiero początek. Szczególnie optymistyczne założenia znajdziemy w projekcie programu mieszkaniowego, nad którym pracuje rząd. Jeśli spełni się zapisany tam scenariusz, to raty kredytów mogą spaść nawet o około 1/3. 

Nawet około 700-800 tysięcy kredytobiorców wydawałoby dziś ponad połowę swojego wynagrodzenia na ratę złotowego kredytu mieszkaniowego – wynika z szacunków HRE Investments. Byłoby tak gdyby nie rządowe wakacje kredytowe. Te mogą zostać przedłużone jeśli nasze pensje nie będą wystarczająco szybko rosły, a RPP nie zacznie w 2023 roku obniżać stóp procentowych.

Ile wynoszą WIBOR 3M, WIBOR 6M i inne złotowe depozyty międzybankowe? Notowania z 3 marca 2023 r. i wcześniejszych dni (wyliczenia GPW Benchmark). Aktualne stawki WIBOR (także WIBID) są publikowane każdego dnia roboczego o godzinie 23:00 na stronie internetowej administratora stawek WIBID i WIBOR (gpwbenchmark.pl).

Umorzonej części kredytu frankowego, zaciągniętego na zakup mieszkania lub domu, nie trzeba będzie uwzględniać w rocznym zeznaniu podatkowym PIT - wynika z przesłanej przez Ministerstwo Finansów dla PAP informacji.

Komitet Stabilności Finansowej dot. nadzoru makroostrożnościowego (KSF-M) ostrzega, że dalsze kwestionowanie rzetelności WIBOR stanowiłoby źródło ryzyka dla stabilności systemu finansowego ze względu na skalę umów i instrumentów, w których stosowany jest ten wskaźnik - podał KSF-M w komunikacie z 9 grudnia 2022 r.

Jeśli wierzyć przewidywaniom rynkowym i komentarzom ekonomistów, to stopy procentowe w Polsce pozostaną na niezmienionym poziomie. Tym samym grudzień będzie trzecim miesiącem z rzędu, w którym RPP nie podniesie stóp procentowych.

Według części prawników, niedawne postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach może być przełomowe w kwestii kredytów złotowych. Wprawdzie jeszcze nie przesądza o ostatecznym wyroku, ale kredytobiorca ma płacić raty wyliczone bez WIBOR-u. I tak będzie przynajmniej przez okres trwania procesu. Mówi się również, że ten przypadek będzie wzbudzał spore zainteresowanie stron i może mieć podobny przebieg do typowej sprawy frankowowej. Pojawiają się także opinie, że wiele tego typu umów kredytowych może mieć wady. Jednak zdaniem ekspertów, na lawinę pozwów złotówkowiczów trzeba będzie długo poczekać. Do tego znawcy tematu dodają, że banki mogą zacząć chętniej zawierać ugody, żeby nie powtórzył się taki scenariusz jak z frankowiczami. Oczywiście czas pokaże, jak będzie to wyglądało w praktyce. Jedno jest jednak pewne, że instytucje bankowe muszą przygotować się na podejście do tego tematu, żeby nie powtórzyć błędów z kredytami walutowymi.

Sąd Okręgowy w Katowicach nie wydał wyroku w sprawie usunięcia wskaźnika WIBOR z umowy kredytu, tylko postanowienie o zabezpieczeniu. Nie ma żadnego wyroku, który odnosiłby się do problematyki wskaźnika WIBOR – wynika z opublikowanego w czwartek stanowiska wiceprezesa Związku Banków Polskich Tadeusza Białka.

Udostępnienie produktów opartych na WIRON odbędzie się przy wycofaniu oferty opartej na WIBOR – podał bank PKO BP w odpowiedzi na pytania PAP.

Zanegowanie możliwości dochodzenia przez banki wynagrodzenia za korzystanie z kapitału prowadziłoby do istotnego zachwiania stabilności rynku finansowego, a w wysoce prawdopodobnym scenariuszu – w efekcie nawet do jego załamania – uważa przewodniczący KNF Jacek Jastrzębski. Podał, że jednorazowy koszt dla banków niekorzystnego rozstrzygnięcia TSUE (pierwsza rozprawa w tej sprawie ma się odbyć 12 października 2022 r.) wyniósłby łącznie ok. 100 mld zł.

Od 2025 r. instytucje finansowe muszą dokonać konwersji istniejących umów i instrumentów stosujących WIBOR na nowy wskaźnik WIRON (Warsaw Interest Rate Overnight) - poinformowała we wtorek 27 września 2022 r. Komisja Nadzoru Finansowego (KNF). Już od 2023 roku banki będą mogły wprowadzać do oferty kredyty stosujące indeks WIRON. Metodyka kalkulacji indeksu WIRON jest tożsama z wcześniej opracowanym i publikowanym przez GPW Benchmark indeksem WIRD. Zmianie uległa jedynie nazwa indeksu, aby lepiej odzwierciedlić jego charakterystykę - tj. oparcie na danych reprezentujących transakcje overnight.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej dnia 8 września 2022 roku odpowiedział na kolejne pytania prejudycjalne postawione przez polski sąd w tzw. „sprawach frankowych". Wyrok dotyczy aż 3 spraw, które zostały połączone do wspólnego rozpoznania: C-80/21, C-81/21 oraz C-82/21. Czy można usunąć z umowy kredytowej nieuczciwy warunek umowny?

WIRD, czyli Warszawski Indeks Rynku Depozytowego, ma stać się najważniejszym czynnikiem decydującym o wysokości oprocentowania kredytów w Polsce. Jeżeli tak się stanie, WIRD zastąpi dość powszechnie krytykowany WIBOR. Co to dokładnie jest WIRD? Od czego zależy? Jak wpłynie na raty kredytów? Czy okaże się korzystniejszy i bardziej przejrzysty z perspektywy polskich kredytobiorców niż WIBOR?

Większość uczestników konsultacji publicznych ws. wyboru i metody indeksów stopy procentowej wskazało na Warszawski Indeks Rynku Finansowego (WIRF) jako na potencjalny nowy wskaźnik referencyjny lub zamiennik WIBORu w przypadku jego likwidacji - podał GPW Benchmark w podsumowaniu wyników konsultacji, które załączamy do niniejszej depeszy.

Narodowa grupa robocza ds. reformy wskaźników referencyjnych (NGR) rozpoczęła prace - poinformowało 13 lipca 2022 r. Ministerstwo Finansów. Celem prac NGR jest w szczególności zastąpienie WIBOR-u w umowach kredytowych nowym wskaźnikiem referencyjnym opartym o transakcje ON (overnight). Pierwotnie premier Morawiecki zapowiadał wymianę WIBOR-u dla kredytów hipotecznych na inny wskaźnik referencyjny (wskazywano np. stawkę overnight POLONIA liczoną przez NBP) od początku 2023 roku. Ustawa z 7 lipca 2022 r. o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom, która przewiduje odejście od wskaźnika WIBOR i wprowadzenie jego zamiennika - nie wskazuje terminu wdrożenia tej zmiany.

Pierwszy tydzień lipca przyniósł w końcu dobre informacje dla posiadaczy złotowych kredytów mieszkaniowych. Ustawa o wakacjach kredytowych czeka już tylko na podpis Prezydenta, RPP zaskoczyła dość skromną podwyżką stóp procentowych, a WIBOR spadł. A trzeba wiedzieć, że od miesięcy WIBOR wyprzedzał decyzje podejmowane przez RPP. W normalnych warunkach WIBOR 3M notowany jest na poziomie o 0,25 pkt proc. wyższym niż podstawowa stopa procentowa. A dziś dysproporcja ta wynosi ponad dwa razy więcej. To znaczy, że rynek dyskontuje już co najmniej część pojedynczej podwyżki stóp procentowych. Kiedy możemy się spodziewać końca trwającej od października 2021 r. serii podwyżek stóp procentowych NBP?

Rząd zapowiedział zastąpienie wskaźnika WIBOR inną stawką referencyjną. Aleksandra Bluj, wiceprezes zarządu GPW Benchmark, zapowiedziała 7 czerwca 2022 r. podczas panelu, który odbył się w ramach XII Europejskiego Kongresu Finansowego, że powstał harmonogram prac nad nowym wskaźnikiem, według którego do tworzenia indeksu będą angażowane kolejne grupy uczestników rynku finansowego.

Wprowadzenie zamiennika wskaźnika referencyjnego WIBOR nie będzie oznaczało konieczności przeprowadzania przedterminowego wykupu obligacji zmiennokuponowych serii WZ oraz TOZ - poinformowało w przesłanym PAP komunikacie Ministerstwo Finansów.

Do tej pory to głównie konsumenci walczyli w sądach z bankami o uwolnienie się od kredytów w CHF i odzyskanie pieniędzy. Działo się tak dlatego, że szeroko komentowane orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) dotyczyły przede wszystkim spraw konsumenckich i wydawane były na podstawie przepisów, które dotyczyły relacji konsument – przedsiębiorca. Wydawać by się mogło, że frankowy przedsiębiorca nie może kwestionować ważności swojej umowy, jednak jest zupełnie inaczej co potwierdza decyzja Sądu Najwyższego!

18 maja 2022 r. GPW Benchmark SA, spółka zależna Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie SA, która jest Administratorem wskaźników WIBOR i WIBID, opublikowała dokument konsultacyjny dotyczący nowych transakcyjnych wskaźników referencyjnych stopy procentowej, które mogą zastąpić dotychczasowe wskaźniki. GPW Benchmark SA przygotowała propozycję trzech indeksów dla rynku stopy procentowej. Są to: Warszawski Indeks Rynku Finansowego – WIRF, Warszawski Indeks Rynku Depozytowego - WIRD oraz Warsaw Repo Rate - WRR. Konsultacje publiczne odnośnie tych wskaźników potrwają do początku czerwca 2022 r. Wyniki konsultacji mają zostać opublikowane na stronie internetowej GPW Bechmark w połowie czerwca br.