Zamówienia publiczne, Umowy

Od początku 2024 roku obowiązują nowe progi unijne w zamówieniach publicznych w przypadku zamówień na zarządzanie pracowniczymi planami kapitałowymi (PPK).

Wiemy już jakie są progi unijne dla celów zamówień publicznych, ich równowartości w złotych, równowartości w złotych kwot wyrażonych w euro oraz średni kursu złotego w stosunku do euro stanowiący podstawę przeliczania wartości zamówień publicznych lub konkursów.

Kary umowne są jednym ze sposobów zabezpieczenia należytego wykonania obowiązków umownych. Prócz roli zabezpieczającej pełnią także rolę stymulującą dłużnika do realizacji umowy. W umowach często spotyka się zastrzeżenie kar umownych z różnych tytułów, na przykład kara umowna za nieterminowe wykonanie umowy czy kara umowna za odstąpienia (rozwiązanie) umowy z przyczyn leżących po jednej ze stron umowy. Wiele osób nie zastanawia się czy prawnie możliwym i skutecznym jest sumowanie (kumulowanie) kar umownych z różnych tytułów. 

Firmy, które przed miesiącami czy latami wygrały przetargi, dziś muszą dokładać do interesu, bo wielu zamawiających nie chce podwyższyć im wynagrodzenia. To efekt chociażby rosnącej inflacji (w lipcu wyniosła 15,5 proc.) czy cen materiałów budowlanych. Teraz przedsiębiorcy dostali w końcu silny argument do ręki. Prokuratoria Generalna RP w opublikowanych właśnie wytycznych przekonuje, że waloryzacja tych kontraktów jest nie tylko dopuszczalna, ale często wręcz niezbędna. Także z perspektywy samych zamawiających czy też – szerzej – interesu publicznego. Prokuratoria Generalna RP zachęca do zmian w kontraktach o zamówienia publiczne, przekonując, że ostateczne koszty upadłości przedsiębiorców może ponieść sama administracja publiczna.

Ustalenie momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT wymaga prawidłowego określenia chwili dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. W przypadku czynności długoterminowych, gdy obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych, największy problem stwarza ustalenie momentu wykonania usługi. Spory wywołuje odpowiedź na pytanie, które usługi możemy uznać za wykonane z końcem okresów rozliczeniowych, gdy są ustalane. Natomiast gdy nie mamy określonych okresów rozliczeniowych, powstaje pytanie, czy umowa długoterminowa jest wykonana z dniem jej zawarcia czy zakończenia. Obecnie organy zajmują niekorzystne dla podatników stanowisko.

Nigdy dotąd przepisy określające zasady udzielania zamówień publicznych nie były tak przyjazne przedsiębiorcom, jak są obecnie - powiedziała Izabela Fundowicz, zastępca dyrektora Departamentu Prawnego w Urzędzie Zamówień Publicznych. Przepisy obowiązującej od 1 stycznia 2021 r. ustawy Prawo Zamówień Publicznych były tematem webinarium, które odbyło się w ramach cyklu Idea Rozwoju Twojego Biznesu, zorganizowanego przez PARP we współpracy z Ministerstwem Rozwoju i Technologii.

Specjalista ds. e-przetargów. Nowelizacja ustawy Prawo zamówień publicznych, która weszła w życie 1 stycznia 2021 roku, wprowadziła kilka istotnych zmian, które mają na celu usprawnienie procesów zakupowych wśród wykonawców i zamawiających. Nowe prawo pokazuje, że niezbędne jest także posiadanie dodatkowych kompetencji przez specjalistów z tego sektora. Czy można zatem mówić o tworzeniu się nowego stanowiska pracy, które da się określić mianem specjalisty ds. e-przetargów?

Polski Ład: gospodarka, biznes, budownictwo. Nowa Polityka Przemysłowa Polski i polityka eksportowa, Tarcza Prawna i ustawa o fundacji rodzinnej, reforma planowania przestrzennego i instytucji rynku pracy, praca zdalna i cyfryzacja procedur inwestycyjno-budowlanych - to najważniejsze inicjatywy, związane z rozwojem polskiej gospodarki, za które w ramach Polskiego Ładu odpowiada Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii.

Nowy Ład a podatki. Planowana jest m.in. likwidacja lub znaczne zmniejszenie odliczenia w PIT składki zdrowotnej, podwyżka kwoty wolnej od podatku do 30 tys. zł, podniesienie progu podatkowego z obecnych 85 tys. zł do 120 tys. zł.

Zamówienia publiczne od 1 stycznia 2021 roku będą odbywały się wg nowych zasad i przepisów. Warto wiedzieć kto musi stosować nowe przepisy, jakie są nowe tryby zamówień publicznych i najważniejsze reguły dotyczące przygotowania i złożenia oferty. Co to są zamówienia publiczne? Jakie przepisy regulują udzielanie zamówień publicznych? Kto musi stosować prawo zamówień publicznych? Kiedy zamówienie ma charakter publiczny? Kiedy nie trzeba stosować prawa zamówień publicznych? Jakie są zasady zamówień publicznych? Jakie są progi zamówień publicznych? Gdzie są publikowane ogłoszenia o zamówieniach publicznych? Jakie są tryby zamówień publicznych? Jak przygotować i złożyć ofertę? Jak złożyć odwołanie?

Publikacja planów przetargowych z wyprzedzeniem, zrównanie pozycji zamawiających i wykonawców oraz obowiązek mediacji w razie konfliktu między nimi – to jedne z najważniejszych zmian, które wprowadzi nowe Prawo zamówień publicznych. – Wprowadziliśmy też szereg uproszczeń związanych z samym kontraktowaniem. Ułatwienia dla wykonawców polegają np. na obowiązku zaliczkowania niektórych inwestycji i płatności częściowych oraz wprowadzeniu limitu kar umownych – mówi prezes Urzędu Zamówień Publicznych Hubert Nowak. Nowe PZP, które wejdzie w życie z początkiem 2021 roku, ma uporządkować wart blisko 300 mld zł rynek oraz zwiększyć transparentność i konkurencyjność przetargów.

30 czerwca 2020 r. Sąd Najwyższy w sprawie III CZP 67/19 rozpoznając zagadnienie prawne przedstawione przez Sąd Okręgowy w Białymstoku podjął uchwałę zgodnie z którą dopuszczalne jest zastrzeżenie kary umownej za brak zapłaty lub nieterminową zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy. Uchwała ta ma niebagatelne znaczenie, zarówno dla zamawiających, jak i wykonawców w zamówieniach publicznych.

20 maja 2020 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw, przedłożony przez minister rozwoju. Projekt ten przewiduje m.in. czasowe przepisy antyprzejęciowe dla ochrony polskich firm przed wykupem przez inwestorów spoza UE, wsparcie budżetów samorządów, ułatwienia dot. przetargów, dopłaty z budżetu państwa do oprocentowania kredytów bankowych dla firm, wakacje kredytowe dla tych, którzy po 13 marca stracili główne źródło dochodu, wsparcie utrzymania miejsc pracy poprzez dostosowanie rynku pracy do wyzwań spowodowanych przez COVID-19, ułatwienia podatkowe, w tym prawo do odliczania darowizn na rzecz m.in. domów samotnej matki, noclegowni, schronisk dla osób bezdomnych, czy domów pomocy społecznej.

Przyjęta pod koniec marca 2020 r. Tarcza Antykryzysowa wprowadziła do tzw. Specustawy, czyli ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, nowy przepis dotyczący umów zawartych w trybie zamówienia publicznego w rozumieniu ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych. Mowa o art. 15r Specustawy, który reguluje obowiązki stron w razie wystąpienia okoliczności związanych z COVID-19 mogących mieć wpływ na należyte wykonanie umowy. Przepis ten wskazuje, jak szczegółowo powinna wyglądać procedura wzajemnego informowania się stron o ww. okolicznościach oraz w jaki sposób strony mogą dokonać niezbędnych zmian w umowie.

Podstawową regułą stosunków zobowiązaniowych, umów, jak i podstawowym obowiązkiem ich stron, jest spełnienie ciążących na nich zobowiązań. Potwierdza to Kodeks cywilny, który wskazuje, że w stosunkach tych wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Od reguły tej istnieją odstępstwa, a jedną z przesłanek takich odstępstw jest wystąpienie siły wyższej, czyli czynnika, który uniemożliwia dłużnikowi spełnienie świadczenia. Takim czynnikiem jest panująca obecnie pandemia koronawirusa. Czy firmy mogą się na nią powoływać i nie spłacać rat leasingowych oraz rat kredytowych?

Rozpatrywanie odwołań przez 3-osobowe składy orzekające, obniżenie opłaty od skargi do sądu, wydłużenie terminu na jej wniesienie – to m.in. zmiany w nowym Prawie zamówień publicznych, które ma usprawnić postępowanie przed Krajową Izbą Odwoławczą - wskazuje Ministerstwo Rozwoju.

W Sejmie trwają prace legislacyjne nad projektem nowego Prawa zamówień publicznych, które ma wejść w życie od 2021 roku. W przypadku sporu dotyczącego zamówienia publicznego będzie można skorzystać z postępowania koncyliacyjnego przed Sądem Polubownym przy Prokuratorii Generalnej RP bez względu na wartość zamówienia - mówi PAP Joanna Knapińska z Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii.

21 czerwca 2019 r. Stały Komitet Rady Ministrów zaakceptował projekt nowego Prawa zamówień publicznych (PZP). Teraz projekt nowego PZP czeka na rozpatrzenie i uchwalenie przez Radę Ministrów, a potem na prace legislacyjne w Sejmie i Senacie Nowe PZP ma wejść w życie 1 stycznia 2021 r. Najważniejszymi efektami nowej ustawy mają być zwiększenie liczby firm, w tym małych i średnich, startujących w przetargach; wydawanie pieniędzy w systemie zamówień publicznych w sposób efektywny - czyli tak, by uzyskiwać jak najlepsze produkty w konkurencyjnej cenie - oraz uwzględniający strategiczne cele państwa, m.in. wzrost innowacyjności.

Od północy 18 kwietnia 2019 r. administracja publiczna ma obowiązek przyjmowania od dostawców usług i wykonawców zamówień publicznych, automatycznych e-faktur za pośrednictwem Platformy Elektronicznego Fakturowania (PEF). Polska staje się jednym z pierwszych krajów, które zaczynają w pełni wdrażać europejską dyrektywę o obowiązkowym przyjmowaniu e-faktur w administracji publicznej.

W zamówieniach publicznych, koncesjach na roboty budowlane lub usługi oraz w partnerstwie publiczno-prywatnym będą obowiązywać e-faktury. Od 18 kwietnia 2019 r. obowiązek ten obejmie faktury dla zamówień o wartości powyżej 30 tys. euro, natomiast od 1 sierpnia tego roku - wszystkie zamówienia publiczne.

18 kwietnia 2019 r. zaczną obowiązywać nowe przepisy, które obligują zamawiających (w rozumieniu ustawy Prawo zamówień publicznych) do odbioru i przetwarzania faktur elektronicznych o określonej przepisami strukturze. Podmioty, które występują jako zamawiający w procesie udzielania zamówień publicznych (także w toku udzielania koncesji na roboty budowlane lub usługi oraz partnerstwie publiczno-prywatnym) muszą być przygotowane na te zmiany. Narzędziem, które ma służyć do przekazywania ustrukturyzowanych faktur oraz innych dokumentów, pomiędzy wykonawcami zamówień publicznych a instytucjami zamawiającymi jest Platforma Elektronicznego Fakturowania (PEF).

W 2019 r. wejdą w życie nowe regulacje w zakresie zamówień publicznych. Obowiązywały będą, określone w drodze nowej ustawy, zasady przesyłania faktur elektronicznych (e-faktur) oraz innych dokumentów elektronicznych związanych z realizacją zamówień publicznych. Zostanie uruchomiona bezpłatna platforma do obiegu tych dokumentów.

18 września 2018 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o elektronicznym fakturowaniu w zamówieniach publicznych, koncesjach na roboty budowlane lub usługi oraz partnerstwie publiczno-prywatnym. Od 18 kwietnia 2019 r. zamawiający muszą być przygotowani na odbiór faktury w postaci dokumentu elektronicznego o określonej przepisami strukturze. Nowe przepisy mają na celu rozwój tzw. gospodarki cyfrowej, ograniczenie używania "papieru", a także oszczędność czasu i pieniędzy dla przedsiębiorców i instytucji publicznych. Zmiany wynikają z przepisów UE i wpisują się w realizację rządowego programu od papierowej do cyfrowej Polski.

Business Centre Club pozytywnie ocenia projekt ustawy o elektronicznym fakturowaniu w zamówieniach publicznych. Celem regulacji jest ograniczenie lub usunięcie barier występujących w obrocie transgranicznym, w szczególności wynikających z jednoczesnego współwystępowania niejednolitych i niekompatybilnych wymogów prawnych oraz przepisów technicznych dotyczących możliwości fakturowania elektronicznego.

Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii informuje, że trwają prace nad elektronizacją zamówień publicznych. Przepisy unijne nakazują, by od 18 października 2018 r. podczas przeprowadzenia kompletnego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, przyjmowanie oraz zabezpieczanie do terminu otwarcia ofert, wniosków i oświadczeń następowało w formie elektronicznej. W tym celu powstaje centralna Platforma e-Zamówienia, która jednak nie osiągnie pełnej funkcjonalności w tym terminie. Dlatego od 18 października 2018 r. będzie działać tymczasowe rozwiązanie zastępcze: Miniportal e-Zamówień. Natomiast pełne wdrożenie docelowego modelu, tj. centralnej Platformy e-Zamówienia, z którą zintegrowane są Portale e-Usług nastąpi najprawdopodobniej pod koniec 2019 roku.