Zwolnienia przedmiotowe, VAT - zakres opodatkowania

W poprzednim artykule sygnalizowaliśmy niejednolite stanowisko organów podatkowych w kwestii oceny skutków podatkowych na gruncie VAT, wynikających z płatności wyrównawczych pomiędzy podmiotami powiązanymi, dostosowujących poziom rentowności do poziomu rynkowego. Źródłem problemu są niejasne przesłanki opodatkowania takich płatności. Dzisiaj przedstawiamy kolejne rozstrzygnięcie dotyczące korekty dochodowości – odmienne jednak od tego, które opisywaliśmy tydzień temu. 

17 listopada 2022 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał wyrok, w którym wskazał, że nieodpłatne przekazanie przez spółkę bonów towarowych pracownikom nagrodzonym w ramach wdrożonego przez spółkę programu uznawania i nagradzania nie stanowi odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu dyrektywy VAT, a w konsekwencji nie jest objęte zakresem opodatkowania VAT.

Podatnik opodatkowany ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, który dokonuje sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, ma (co do zasady) obowiązek ewidencji takiej sprzedaży przy użyciu kasy fiskalnej. Jednak może skorzystać z jednego z kilku dostępnych zwolnień z tego obowiązku. Jak?

Od 1 lipca 2022 r. rozszerzony został krąg podmiotów, które nie zapłacą podatku od świadczeń otrzymywanych m.in. od byłych pracodawców. W tej grupie oprócz emerytów i rencistów, znaleźli się również nauczyciele korzystający ze świadczeń kompensacyjnych. Zwiększyła się również kwota zwolnienia - z 3000 zł do 4500 zł. Wyższa kwota zwolnienia obowiązuje za cały rok podatkowy. Jeżeli przed 1 lipca płatni pobrał podatek od świadczenia przekraczającego 3 tys. zł, to podatnik ma prawo wystąpić z wnioskiem do naczelnika urzędu skarbowego o zwrot nadpłaty podatku.

Dobrowolne umieszczenie informacji o podmiotach udzielających finansowego wsparcia (tzw. honorowanie darczyńcy), nieposiadające znamion reklamy stanowi czynność neutralną na gruncie ustawy o VAT.

Wydatki na cele mieszkaniowe a zwolnienie z PIT. Podatnicy, którzy w ciągu 5 lat od zakupu (lub wybudowania) nieruchomości ją sprzedadzą, muszą zapłacić podatek dochodowy (PIT) z tego tytułu. Jeżeli jednak pozyskane w ten sposób środki wydadzą na własne cele mieszkaniowe, skorzystają ze zwolnienia z podatku (jest to tzw. ulga mieszkaniowa). 13 października 2021 r. Minister Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej wydał interpretację ogólną wyjaśniającą wątpliwości w zakresie wydatków na cele mieszkaniowe. Interpretacja ta doprecyzowuje katalog wydatków jakie podatnik może ponieść aby pomniejszyć należny podatek do zapłaty. Na liście wydatków znalazły się m.in. wydatki przeznaczone na zakup i instalację kuchenki, płyty indukcyjnej, piekarnika, szafki umywalkowej, oświetlenia czy mebli na wymiar.

Pożyczka przedsiębiorcy - VAT czy PCC? Przedsiębiorca (podatnik VAT), który raz na jakiś czas udzieli pożyczki innemu przedsiębiorcy (np. podmiotowi powiązanemu), nie zapłaci podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC), mimo że nie prowadzi działalności gospodarczej w tym zakresie. Tak uznał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w indywidualnej interpretacji podatkowej z 29 stycznia 2021 r.

Czynność przerobu a VAT. Dokonując czynności polegających na przetworzeniu otrzymanego od kontrahenta materiału z jednoczesnym wykorzystaniem materiału własnego niejednokrotnie powstają wątpliwości w zakresie kwalifikacji i opodatkowania takiego świadczenia na gruncie ustawy o VAT. Poniżej odpowiemy na pytanie, kiedy czynność przerobu należy traktować jako świadczenie usługi, a kiedy jako dostawę towaru.

Sprzedaż akcji i udziałów a VAT. Po niedawnych intensywnych wydarzeniach na amerykańskiej giełdzie i rekordowych spekulacjach na akcjach GameStop wielu przedsiębiorców zaczęło myśleć o obrocie instrumentami finansowymi. Warto przy tym wiedzieć czy i kiedy podatnik będzie obciążony kosztami podatku VAT.

Zwolnienia od podatku są wyjątkiem od ogólnych zasad opodatkowania, zatem nie mogą być interpretowane rozszerzająco. Często celem zastosowania zwolnienia jest chęć ochrony konsumentów niebędących zarejestrowanymi podatnikami przed wzrostem cen, bądź też – w przypadku zwolnienia podmiotowego – wsparcie dla drobnych przedsiębiorców. Warto jednak pamiętać, iż konsekwencją zwolnienia z podatku jest co do zasady brak prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z transakcją zwolnioną, wobec czego nie zawsze zwolnienie z podatku może być korzystne dla podatników. Zwolnienia z VAT można podzielić na dwa rodzaje: zwolnienia przedmiotowe i zwolnienia podmiotowe. Zwolnienia przedmiotowe w VAT mają głównie charakter obligatoryjny i nie można z nich zrezygnować. Natomiast nic nie stoi na przeszkodzie, aby podatnicy spełniający kryteria zwolnienia podmiotowego w VAT, byli podatnikami niekorzystającymi z tego zwolnienia.

Zakup komórki lokatorskiej przynależnej do zakupionego lokalu mieszkalnego stanowi wydatek na własne cele mieszkaniowe. Wobec czego wydatkowanie przychodu ze sprzedaży nieruchomości na zakup komórki lokatorskiej uprawnia do zastosowania zwolnienia przedmiotowego PIT (tzw. ulgi mieszkaniowej).

Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) poparła inicjatywę Komisji Europejskiej (KE) przedłużenia okresu obowiązywania decyzji umożliwiającej stosowanie zwolnienia z należności celnych i VAT. Ma to związek z utrzymującym się zapotrzebowaniem na sprzęt ochronny i medyczny potrzebny do zwalczanie epidemii COVID-19. KE zmieniła swoją wcześniejszą decyzję i wydłużyła okres obowiązywania zwolnienia do 31 października 2020 r.

Na podstawie przepisów ustawy o Polskim Bonie Turystycznym wartość świadczenia w postaci bonu turystycznego (tj. wartość Polskich Bonów Turystycznych) jest zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). Przepisy w tym zakresie weszły w życie 18 lipca 2020 r.

Podwyższeniu uległy limity zwolnień w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) dla niektórych świadczeń otrzymywanych przez podatników. Zwiększono m.in. limit zwolnienia od rzeczy lub świadczeń pieniężnych otrzymanych przez pracownika z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS). Z wyższego limitu zwolnienia z PIT korzystają także dopłaty do wypoczynku dzieci.

Przynależność do stowarzyszenia wiąże się zasadniczo z koniecznością płacenia składek na cele statutowe tegoż stowarzyszenia. W zależności od charakteru jego działalności, niekiedy członkostwo w takiej organizacji może wiązać się z świadczeniami – i to bardzo korzystnymi – otrzymywanymi przez jego członków. W takiej sytuacji może pojawić się wątpliwość, czy składki podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako zapłata właśnie za te świadczenia.

Od 2020 r. ogrzewane w sposób ekologiczny domy jednorodzinne w Rybniku (Śląskie) przez dwa lata będą zwolnione z podatku od nieruchomości. Wnioski o skorzystanie ze zwolnienia podatkowego złożyło już 425 mieszkańców miasta - wynika z informacji miejscowego samorządu. Ze zwolnienia będą mogli skorzystać właściciele domów, w których nie jest prowadzona działalność gospodarcza, ogrzewanych energią elektryczną, gazem czy olejem opałowym, a także budynków podłączonych do sieci ciepłowniczej lub korzystających z pomp ciepła.

Każdy przedsiębiorca bez względu na wybraną formę opodatkowania (ryczałt, KPiR, itp.) musi sobie odpowiedzieć na pytanie czy poza rozliczeniem PIT bądź CIT będzie również musiał rozliczać się z Urzędem Skarbowym z tytułu podatku VAT.

Nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej, jeżeli kontrahent – konsument lub rolnik ryczałtowy – zapłaci podatnikowi za świadczoną usługę przelewem na jego rachunek firmowy. Przy czym, podatnik powinien wciąż prowadzić ewidencję sprzedaży w inny sposób, niż za pomocą kasy rejestrującej, a dowody zapłaty (np. potwierdzenia przelewu) powinny wskazywać, jakiej usługi konkretnie dotyczy przelew.

Wpłaty dokonywane na Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) przez podmiot zatrudniający (pracodawcę) stanowią przychód pracownika podlegający opodatkowaniu PIT. W związku z tym pracodawca zobowiązany jest potrącić stosowny podatek z wynagrodzenia pracownika. Natomiast wpłaty uczestnika PPK z własnych środków i wpłaty ze środków publicznych są zwolnione z opodatkowania.

Ustawa o podatku od towarów i usług (dalej jako ustawa o VAT) nie definiuje pojęcia odszkodowania. Stosując wykładnię językową należy odnieść się do definicji przedstawionej w Wielkim Słowniku Języka Polskiego (https://wsjp.pl), który wskazuje, iż za odszkodowanie należy uznać pieniądze wypłacane komuś jako zadośćuczynienie za poniesione przez niego straty i krzywdy. Na gruncie ustawy o VAT wystąpienie odszkodowania należy każdorazowo oceniać, czy pozostaje ono w bezpośrednim związku z konkretnym świadczeniem.

Zdaniem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej osoba, która uzyskała sądownie odszkodowanie z tytułu niesłusznego tymczasowego aresztowania nie może liczyć na zwolnienie z podatku dochodowego (PIT) kwoty tego odszkodowania. Natomiast zwolnione z PIT jest zadośćuczynienie z tego samego tytułu.

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich odsetki od alimentów i innych świadczeń zwolnionych z podatku dochodowego ze względów społecznych nie powinny być opodatkowane PIT. Obecnie tego typu należności są opodatkowane - dlatego dzieci albo ofiary ofiary wypadków drogowych tracą na tym, że należne im pieniądze przychodzą nieterminowo. RPO wystąpił w tej sprawie do Ministra Finansów. Wiceminister finansów Filip Świtała poinformował 18 lutego 2019 r., że postulat ten jest przedmiotem prac koncepcyjnych w MF. Nie wiadomo jeszcze czy i kiedy zostanie sformułowany projekt nowelizacji ustawy o PIT w tym zakresie.

Zawarty w ustawie o podatku od towarów i usług (dale jako ustawa o VAT) katalog czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług (dalej jako podatek VAT), pomimo iż wydaje się dość krótki i syntetyczny, powoduje problemy z kwalifikacją niektórych czynności jako podlegających lub niepodlegających opodatkowaniu.

Zdaniem Ministra Finansów wywłaszczenie gruntów, podlega opodatkowaniu VAT, gdy wywłaszczana osoba działa w charakterze podatnika VAT. Odszkodowanie (w kwocie brutto) z tytułu stanowi wynagrodzenie z tytułu podlegającej opodatkowaniu VAT dostawy gruntu. Jednak zwolnieniem z VAT jest objęta dostawa (tj. w tym przypadku wywłaszczenie), której przedmiotem jest grunt niezabudowany o przeznaczeniu innym niż budowlane (np. grunt rolny, czy leśny).

Kwestia opodatkowania członków zarządów podatkiem od towarów i usług (dalej jako VAT) budzi wiele sporów i kontrowersji. Niezwykle istotne jest by umowa zawarta z zarządzającym spełniała łącznie wszystkie trzy warunki wynikające z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej jako ustawa VAT).