REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak ująć w księgach walutowe kontrakty terminowe typu forward

REKLAMA

Kontrakty forward, łącznie z kontraktami futures , stanowią jeden z trzech rodzajów pochodnych instrumentów finansowych oferowanych na polskim rynku finansowym. Innymi rodzajami pochodnych instrumentów finansowych są: kontrakty zamiany swap oraz kontrakty opcyjne i warranty.

Ustawa o rachunkowości ogólnie definiuje instrument finansowy jako kontrakt, którego zawarcie powoduje wystąpienie u jednej ze stron aktywów finansowych, a u drugiej zobowiązania finansowego lub instrumentu kapitałowego.

Zgodnie z § 3 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych za instrument pochodny należy uznać taki instrument finansowy, którego:

Autopromocja

- wartość jest zależna od zmiany wartości instrumentu bazowego, tj. określonej stopy procentowej, ceny papieru wartościowego lub towaru, kursu wymiany walut, indeksu cen lub stóp, oceny wiarygodności kredytowej lub indeksu kredytowego albo innej podobnej wielkości, i

- nabycie nie powoduje poniesienia żadnych wydatków początkowych albo wartość netto tych wydatków jest niska w porównaniu z wartością innych rodzajów kontraktów, których cena zależy od zmiany warunków rynkowych, i

- rozliczenie nastąpi w przyszłości.

Podobnymi kontraktami terminowymi są kontrakty futures. Budowa kontraktów forward i futures jest taka sama. Podstawową cechą różniącą je jest rynek, na którym dokonuje się transakcji. Kontrakty forward zawiera się na rynku pozagiełdowym, a kontrakty futures są notowane na giełdach terminowych. W konsekwencji kontrakty forward są niestandaryzowane, obie strony kontraktu dowolnie uzgadniają ilość, termin oraz cenę dostawy instrumentu bazowego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Celem zawieranych transakcji forward jest m.in.:

- zabezpieczenie się przed stratami wynikającymi ze zmian cen instrumentów bazowych; w tym przypadku mamy do czynienia z transakcjami zabezpieczającymi - hedging;

- osiągnięcie zysku na zmianie cen kontraktów terminowych; w takim przypadku mówimy o inwestycyjnym (spekulacyjnym) celu transakcji.


Jaką umowę można uznać za kontrakt forward?


Zgodnie z definicją zawartą w rozporządzeniu za kontrakt forward należy uznać umowę nakładającą na jedną stronę obowiązek dostarczenia, a na drugą - odbioru aktywów o określonej ilości, w określonym terminie i po określonej cenie, ustalonej w momencie zawierania kontraktu. Kontrakt stanowi porozumienie zawarte pomiędzy dwiema instytucjami finansowymi lub pomiędzy instytucją finansową będącą emitentem danego kontraktu a klientem go nabywającym. Realizacja kontraktu następuje w momencie dostawy lub rozliczenia kontraktu, przez fizyczną dostawę przedmiotu kontraktu lub poprzez rozliczenie netto.


Uwaga! Strony kontraktu forward mogą dowolnie kształtować warunki zawarcia i rozliczenia. Jednak muszą być one zgodne z regulacjami art. 58 Kodeksu cywilnego.


Tabela. Kategorie pochodnych instrumentów finansowych


Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Zasady ewidencji rachunkowej instrumentów finansowych znajdziemy w ustawie o rachunkowości oraz w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych.

Ewidencja kontraktu forward typu non-delivery

W przypadku kontraktu forward strony dokonują rozliczenia netto.

1. Zakup kontraktu

- ewidencja pozabilansowa

2. Wycena bilansowa - różnica między ceną nabycia a wartością godziwą

Wn „Aktywa finansowe”

- w analityce: „Kontrakty forward

Ma „Przychody finansowe”

3. Realizacja kontraktu

a) wyksięgowanie skutków wyceny bilansowej

Wn „Przychody finansowe”

Ma „Aktywa finansowe”

- w analityce „Kontrakty forward

b) zarachowanie dodatniej różnicy - uzyskanego zysku

Wn „Aktywa finansowe”

- w analityce „Kontrakty forward

Ma „Przychody finansowe”

c) wpływ na rachunek uzyskanego zysku

Wn „Rachunek bankowy”

Ma „Aktywa finansowe”

- w analityce: „Kontrakty forward


Jakie są skutki podatkowe transakcji zabezpieczonych instrumentami finansowymi


Sposób rozliczenia instrumentów finansowych ma istotny wpływ na określenie wielkości przychodu oraz kosztu uzyskania przychodu. W świetle ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych pochodne instrumenty finansowe, w tym kontrakty terminowe forward, stanowią prawa majątkowe. Ich cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny towarów, walut obcych, waluty polskiej, złota dewizowego, platyny dewizowej lub papierów wartościowych albo od wysokości stóp procentowych lub indeksów.

W przypadku transakcji związanych z pochodnymi instrumentami finansowymi podatkowy przychód może powstać przy:

- zbyciu pochodnego instrumentu finansowego,

- realizacji prawa wynikającego z instrumentu,

- rezygnacji z prawa wynikającego z instrumentu.

Przychód wynikający z transakcji z udziałem pochodnych instrumentów finansowych jest opodatkowany na zasadach ogólnych, jak inne przychody związane z działalnością gospodarczą.

Za datę powstania przychodu w przypadku zbycia pochodnych instrumentów finansowych uważa się dzień zbycia prawa majątkowego, nie późniejszy niż dzień wystawienia faktury.

Sposób określenia kosztów związanych z transakcjami z udziałem pochodnych instrumentów finansowych został przedstawiony w art. 16 ust. 1 pkt 8b updop.

Za koszty uzyskania przychodów nie uważa się wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych - do czasu:

- realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo

- rezygnacji z tych praw, albo

- odpłatnego zbycia instrumentów.


Podsumowując, należy stwierdzić, że wydatki na nabycie pochodnych instrumentów finansowych mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu w momencie realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z tych praw lub odpłatnego zbycia instrumentów.

W odróżnieniu od kierunku interpretacyjnego zaprezentowanego przez Ministerstwo Finansów w piśmie z 18 maja 1998 r., nr PO 4/AK-802-674/6210/97, które mówiło o różnym traktowaniu pochodnych instrumentów finansowych będących papierami wartościowymi oraz niebędących papierami wartościowymi, od 2004 r. organy podatkowe wypracowały nową linię interpretacyjną.


Zgodnie z nowym podejściem organy podatkowe uznały wszystkie pochodne instrumenty finansowe za prawa majątkowe niebędące papierami wartościowymi
. Wskazano, że zyski lub straty z tytułu zbycia, realizacji lub rezygnacji z tych praw opodatkowuje się na zasadach ogólnych, tak jak inne zyski lub straty z działalności gospodarczej.


W przypadku rzeczywistych pochodnych instrumentów, które są rozliczane poprzez dostawę instrumentu bazowego (sprzedaż waluty, innego towaru), przychód i koszt jest określany w wysokości całej wartości przekazywanego instrumentu bazowego.

W przypadku nierzeczywistych instrumentów pochodnych rozliczanych na zasadzie netto (wypłacana jest różnica między ceną zakontraktowaną a ceną rzeczywistą instrumentu bazowego w momencie rozliczenia kontraktu) dla celów podatku dochodowego rozpatrywana jest różnica między przychodem i kosztem, która może być zyskiem lub stratą dla podatnika.


Przykład 1

10 listopada 2006 r. spółka zaciągnęła pożyczkę o wartości 500 000 USD. Kurs dolara tego dnia wynosi 2,90 PLN/USD. Obawiając się spadku kursu złotego do dolara, spółka zawarła walutowy kontrakt terminowy forward na zakup 500 000 dolarów za 3 miesiące po kursie 3,00 PLN/USD. Kurs na dzień bilansowy wynosił 3,10 PLN/USD. W dniu rozliczenia kontraktu: 3,05 PLN/USD. Kontrakt zostanie zrealizowany bez przekazania instrumentu bazowego - dolarów. Kontrakt nie jest instrumentem zabezpieczającym.

Ewidencja księgowa

1. Zaciągnięcie pożyczki

500 000 USD × 2,90 PLN/USD = 1 450 000 zł

Wn „Rachunek bankowy” 1 450 000

Ma „Kredyty bankowe i pożyczki” 1 450 000

2. Zawarcie kontraktu terminowego

- ewidencja pozabilansowa

500 000 USD × 3,00 PLN/USD = 1 500 000 zł

Wn „Aktywa krótkoterminowe” - kontrakty forward 1 500 000

3. Wycena bilansowa kontraktu forward

500 000 USD × 3,10 PLN/USD = 1 550 000 zł

500 000 USD × 3,00 PLN/USD = 1 500 000 zł

1 550 000 zł - 1 500 000 zł = 50 000 zł

Wn „Aktywa finansowe” - kontrakty forward 50 000

Ma „Przychody finansowe” 50 000

4. Wycena bilansowa pożyczki

500 000 USD × 2,90 PLN/USD = 1 450 000 zł

500 000 USD × 3,10 PLN/USD = 1 550 000 zł

1 550 000 zł - 1 450 000 zł = 100 000 zł

Wn „Koszty finansowe” 100 000

Ma „Kredyty i pożyczki” 100 000

5. Realizacja kontraktu

a) wyksięgowanie skutków wyceny bilansowej

Wn „Przychody finansowe” 50 000

Ma „Aktywa finansowe” 50 000

- w analityce „Kontrakty forward”

b) zarachowanie dodatniej różnicy - uzyskanego zysku

500 000 USD × 3,05 PLN/USD = 1 525 000 zł

500 000 USD × 3,00 PLN/USD = 1 500 000 zł

1 525 000 zł - 1 500 000 zł = 25 000 zł

Wn „Aktywa finansowe” 25 000

- w analityce „Kontrakty forward” Ma „Przychody finansowe” 25 000

c) wpływ na rachunek uzyskanego zysku

Wn „Rachunek bankowy” 25 000

Ma „Aktywa finansowe” 25 000

6. Zapłata pożyczki według kursu z dnia rozliczenia kontraktu

a) korekta kosztów wyceny bilansowej

500 000 USD × 2,90 PLN/USD = 1 450 000 zł

500 000 USD × 3,10 PLN/USD = 1 550 000 zł - wycena bilansowa

500 000 USD × 3,05 PLN/USD = 1 525 000 zł - wycena przy realizacji

Korekta: 25 000 zł

Wn „Kredyty i pożyczki” 25 000

Ma „Koszty finansowe” 25 000

b) zapłata pożyczki

Wn „Kredyty i pożyczki” 1 525 000

Ma „Rachunek bankowy” 1 525 000

7. Wyksięgowanie kontraktu terminowego z ewidencji pozabilansowej

Ma „Aktywa krótkoterminowe” - kontrakty forward 1 500 000


Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Problem dotyczy określenia wysokości przychodu i kosztu dla spółki z tytułu realizacji tego kontraktu forward.

Jak wynika z opisu problemu, spółka nie otrzyma fizycznie całej kwoty waluty potrzebnej do zapłaty pożyczki, lecz jedynie otrzyma albo zapłaci kwotę będącą różnicą pomiędzy kursem forwardowym (określonym w kontrakcie terminowym) a kursem rzeczywistym w dniu realizacji kontraktu. Nastąpi więc rozliczenie netto tego kontraktu.

Spółka wykazuje przychód z realizacji kontraktu forward w przypadku osiągnięcia zysku z tej transakcji albo wykazuje tylko koszty uzyskania przychodu w razie poniesienia straty na kontrakcie.

Przychodem dla spółki będzie zysk z kontraktu terminowego równy różnicy pomiędzy kwotą pożyczki w dolarach przeliczoną według kursu sprzedaży banku, z którego korzysta spółka, z dnia realizacji kontraktu a kwotą pożyczki w dolarach przeliczoną na złote według kursu określonego w kontrakcie terminowym.

Natomiast kosztem uzyskania przychodu będzie strata z kontraktu terminowego równa różnicy pomiędzy kwotą pożyczki w dolarach przeliczoną na złote według kursu określonego w kontrakcie terminowym a kwotą pożyczki w dolarach przeliczoną według kursu sprzedaży banku, z którego korzysta spółka, z dnia realizacji kontraktu. Zbieżne stanowisko zajął Pierwszy Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie w piśmie z 25 marca 2005 r., nr 1471/DPD1/423-5/05/EC.

Należy wskazać, iż częstym błędem podatników jest wykazywanie przychodów i kosztów wynikających z kontraktu forward rozliczanego bez fizycznej dostawy w wysokości całej wartości kwoty kontraktu (w tym przypadku pożyczki) przeliczonej odpowiednio według kursu rozliczeniowego i kursu rzeczywistego banku dewizowego spółki z dnia rozliczenia kontraktu. Powoduje to u podatnika znaczące zawyżenie przychodów i kosztów podatkowych.

Podstawa prawna:

- art. 12 ust. 3a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U z 2006 r. Nr 251, poz. 1847

- art. 35a ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r.  Nr 208, poz. 1540

- § 13 i 21 rozporządzenia Ministra Finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych - Dz.U. Nr 149, poz. 1674; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 256, poz. 2146


Andrzej Dmowski

doradca podatkowy

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Polska ustawa o kryptoaktywach od 30 czerwca 2024 r. Założenia i cel nowych przepisów [omówienie projektu]

    Projekt ustawy o kryptoaktywach ma zaimplementować do krajowych przepisów rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz. U. UE. L. z 2023 r. Nr 150, str. 40 z późn. zm.) (dalej: MiCA) określające zasady regulacji i nadzoru emisji, handlu i świadczenia usług związanych z kryptowalutami. Rozporządzenie obowiązuje już od 29 czerwca 2023 r., ale w pełni zacznie być stosowane dopiero w grudniu 2024 r. Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie nowych rozwiązań w obszarze sektora rynku kryptoaktywów, mających na celu realizację zadań wynikających z rozporządzenia MiCA, w szczególności w zakresie skutecznego nadzoru i ochrony inwestorów. Według ustawodawcy podjęcie działań zmierzających do realizacji ww. celów zapewni rozwój rynku w perspektywie wieloletniej oraz bezpieczeństwo przez rozszerzenie kompetencji nadzorczych. Za projekt ustawy odpowiada Podsekretarz Stanu Ministerstwa Finansów. 

    Eksport usług do Turcji na nowych zasadach od stycznia 2024

    Eksport usług występuje wówczas, gdy za miejsce świadczenia usług, czyli faktycznego opodatkowania, jest terytorium innego państwa. O miejscu opodatkowania danej usługi decyduje nie miejsce jej faktycznego wykonania, ale wskazane przepisami ustawy o VAT „miejsce jej świadczenia”. Charakterystyką usługi wykonanej poza granice terytorium kraju to takie świadczenie, od którego zobowiązanym do rozliczenia VAT jest zagraniczny nabywca tej usługi. Dla polskiego usługodawcy jest ona wówczas czynnością niepodlegającą opodatkowaniu (NP) w VAT.

    Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

    Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

    PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

    Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

    Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

    Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    Jak rozpoznać pellet dobrej jakości? Jak sprawdzić samemu?

    Jakość pelletu jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego efektywności i bezpieczeństwie użytkowania. Niezależnie od tego, czy wykorzystujemy go do ogrzewania domu, czy jako surowiec w przemyśle, istnieją cechy, na które warto zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że wybieramy produkt najwyższej jakości.

    REKLAMA