Rozliczanie wnoszonego do spółki aportu w postaci własnej wierzytelności podatnika budzi wątpliwości. Dotychczas na ogół organy podatkowe aprobowały potrącanie kosztu odpowiadającego wartości wierzytelności.
Wniesienie aportem wierzytelności oznacza, że nie będzie ona mogła być przez wierzyciela sprzedana na rzecz osoby trzeciej lub wyegzekwowana od dłużnika. – Jest to forma „faktycznego poniesienia kosztu”. Jest również warunkiem potrącenia kosztu uzyskania przychodów. Dodajmy, że sama wierzytelność zbyta w drodze aportu nie podlega również „odzyskaniu” poprzez odpis aktualizacyjny. Uzasadnia to uznanie jej za koszt uzyskania przychodów z tytułu objęcia udziałów (akcji) – wyjaśnił „GP” Jarosław Sekita, doradca podatkowy z Instytutu Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy.
W praktyce, m.in. sądowej, pojawiła się jednak teza o braku prawa do potrącenia kosztu podatkowego w przypadku wnoszenia aportem wierzytelności własnej (wyroki FSK 1331/04, FSK 1332/04, FSK 1408/04). Sąd stwierdził, że w przypadku wniesienia aportem wierzytelności z tytułu sprzedaży towarów, koszty uzyskania towarów lub wytworzenia we własnym zakresie wyrobów będących przedmiotem sprzedaży zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Brak jest zatem w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podstaw do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wartości nabytych lub wytworzonych towarów będących przedmiotem sprzedaży.
– Teza ta sama w sobie jest słuszna. Można jednak rozważyć uznanie za koszt podatkowy nie wydatków związanych z wcześniejszym uzyskaniem przychodu należnego, ale wartości wierzytelności (czyli wartości majątkowej wnoszonej aportem przez podatnika) – stwierdził Jarosław Sekita. Podkreślił, że – jak dotąd – w wielu przypadkach organy podatkowe aprobowały potrącanie kosztu odpowiadającego wartości wierzytelności. Niestety, we wspomnianych wyrokach ustalono znaczenie przepisu, abstrahując od tych elementów. Dokonane interpretacje ograniczają – ze względu na skutki podatkowe – sens dokonywania niektórych operacji prawnych i gospodarczych.
Krzysztof Tomaszewski