Dzień Wolności Podatkowej wyznaczany jest w oparciu o udział wszystkich wydatków publicznych (budżetu państwa, samorządów, funduszy celowych itp.) w Produkcie Krajowym Brutto. W 2015 roku udział ten ma wynieść 44%.
50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online
Andrzej Sadowski, prezydent Centrum im. Adama Smitha, powiedział przy otwarciu konferencji prasowej w dniu 8 czerwca 2015 r., że „inicjując oraz ogłaszając Dzień Wolności Podatkowej zwracamy od 1994 roku uwagę na wysoki poziom łącznych obciążeń w naszym kraju, a zwłaszcza na głęboko dyskryminacyjny charakter opodatkowania pracy. Obecny system, oparty o znaczący udział opodatkowania pracy, jest generatorem i konserwatorem dwucyfrowego sztucznego bezrobocia, które skłania i zmusza obywateli do emigracji. Tym samym negatywnie wpływa on na funkcjonowanie rodzin oraz demograficzny ich potencjał. Rodziny bez pracy to rodziny bez dzieci”.
Przypomniał również, że „w Polsce co dwa dni zmieniają się przepisy dotyczące podatków. Jeżeli połączymy to z faktem, że w 2015 roku Polska zajęła pierwsze miejsce w Europie i siódme na świecie w międzynarodowym rankingu skomplikowania przepisów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej Global Benchmark Complexity Index, to nie dziwmy się, że z naszego kraju po obywatelach zaczynają emigrować przedsiębiorcy”.
Dr Kamil Zubelewicz, adiunkt Collegium Civitas i współpracownik Centrum im. Adama Smitha, przedstawił przygotowany na Dzień Wolności Podatkowej raport z danymi dotyczącymi środków i wydatków publicznych.
Podkreślił, że „daniny nałożone na przeciętne wynagrodzenie sięgają już ponad 69 proc. płacy netto! Mimo, że w raportach rządowych zauważono kluczowy wpływ łącznego wysokiego obciążenia pracy ZUS-em, składkami zdrowotnymi i podatkami na poziom bezrobocia w Polsce, to rządzący podwyższyli opodatkowanie także umów cywilnoprawnych. Tak jak w przeszłości podwyższanie obciążeń na pracę, tak i teraz musi ono przynieść negatywne skutki”.
Koszty pracy po zmianach - multipakiet: książka, program, CD, teleporadnia
Wpływy z opodatkowania pracy przed wpływami z VAT, mało znaczący CIT
Dr Kamil Zubelewicz zwrócił uwagę, że „wśród danin publicznych dominują daniny obciążające pracę i przedsiębiorczość, czyli: podatek dochodowy od osób fizycznych oraz podatki – nazwane składkami – zarządzane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Narodowy Fundusz Zdrowia, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Ze źródeł tych wpłynie aż 277 miliardów PLN. Tradycyjnie dopiero drugą pozycję zajmują daniny obciążające konsumpcję – VAT, akcyza i VAT od akcyzy. Z tych tytułów planuje się zebrać 213 miliardów PLN. Natomiast CIT podatek dochodowy od osób prawnych przyniesie tylko 31 miliardów PLN”.
Dr Kamil Zubelewicz podkreślił, że „należy pamiętać, że wciąż mówimy o spadku udziału wydatków w PKB – w liczbach bezwzględnym wydatki wzrosną jednak o kolejne 18 miliardów złotych, których państwo nie ma!”
Powyższe dane dowodzą, że system dochodów publicznych w Polsce wymaga fundamentalnej zmiany. Obecny, oparty o znaczący udział opodatkowania pracy, blokuje zatrudnienie i rozwój gospodarki.
Dr Kamil Zubelewicz przedstawił stopień niepotrzebnego skomplikowania dzisiejszego systemu. Powiedział, że, „obecnie wynagrodzenia obciążone są składkami emerytalną, rentową, wypadkową, chorobową, zdrowotną, na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz podatkiem dochodowym. Płacenie każdej z tych składek i ich wysokość zależą od wielu czynników: od statusu pracownika (uczeń, student, rencista, emeryt), od tego ile jest wypadków u jego pracodawcy, od tego czy pracuje jeszcze w innych miejscach, od wieku pracownika, od preferencji samego pracownika (dobrowolność płacenia niektórych składek)”.
Dodał, że „tak rozbudowany system oznacza konieczność ponoszenia przez ZUS kosztu kilku miliardów PLN rocznie na obsługę poboru,budowę i rozbudowę systemu informatycznego, a zwłaszcza na opłacenie milionów roboczo-godzin poświęconych przez pracowników ZUS. Podobne koszty występują po stronie pracodawców, którzy muszą rozliczać te składki. W tak skomplikowanym systemie błędy są nieuniknione, co pociąga za sobą kontrole oraz ponowne koszty po stronie i przedsiębiorców, i ZUS”.
Projekt systemu dochodów publicznych
Już w 2003 roku Centrum im. Adama Smitha opracowało pod kierunkiem Krzysztofa Dzierżawskiego i dr Kamila Zubelewicza projekt gruntownej przebudowy systemu dochodów publicznych. Prof. Robert Gwiazdowski, przewodniczący Rady Centrum im. Adama Smitha, podkreślił, że „absolutną koniecznością jest zmniejszenie kosztów pracy. Przypomniał, że Centrum w miejsce PIT oraz składek na fundusze celowe proponuje wprowadzenie zintegrowanego podatku nakładanego na wynagrodzenia w wysokości 25 procent płacy netto. Podatek CIT zostałby zastąpiony 1-procentowympodatkiem od wartości sprzedaży, a stawka VAT-u zostałaby ujednolicona oraz obniżona, za wyjątkiem obszarów regulowanych przez Unię Europejską”.
Postrzeganie podatków przez obywateli
Anna Gołębicka, ekspert Centrum im. Adama Smitha, przypomniała, że „zdecydowana większość Polaków jest zdania, że podatki w Polsce są za wysokie. 89% Polaków uważało, że podatki powinny być niskie, bo wtedy każdy będzie miał więcej pieniędzy – i każdy sam będzie mógł nimi dysponować wedle uznania”.
Dodała, że „Polacy mają świadomość, że płacą duże podatki i ich dochody są nimi obciążone, ale dopiero Dzień Wolności Podatkowej uświadamia, że to aż tyle, bo prawie przez pół roku pracujemy na rząd”.
Anna Gołębicka podkreśliła, że „problemem, który częściej jest dostrzegany w społeczeństwie to ten, że ważne jest nie tylko to ile rząd nam zabiera, ale co za to obywatelom daje. Polacy niestety nie mają poczucia, że dostają wiele od rządu”.
Na koniec zauważyła, że „niestety rząd nie przykłada wielkiej wagi do edukowania i jasnego informowania społeczeństwa na co oraz jak wydatkowane są płacone przez obywateli podatki”.
Apel do polityków
Na koniec konferencji Andrzej Sadowski zaapelował do polityków, że „cywilizacyjnym i strategicznym celem rządzących musi być skokowe zwielokrotnienie podaży miejsc pracy. Nie da się tego osiągnąć, zwiększając jej opodatkowanie. Od tego PKB nie może wzrosnąć inie wzrośnie, ani też nie przybędzie od tego miejsc pracy”.
Raport CAS Dzień Wolności Podatkowej 2015
Dni Wolności Podatkowej w Polsce w latach 1994 - 2015
1994 - 1 lipca
1995 - 6 lipca
1996 - 4 lipca
1997 - 28 czerwca
1998 - 22 czerwca
1999 - 16 czerwca
2000 - 16 czerwca
2001 - 18 czerwca
2002 - 24 czerwca
2003 - 28 czerwca
2004 - 24 czerwca
2005 - 23 czerwca
2006 - 24 czerwca
2007 - 16 czerwca
2008 - 14 czerwca
2009 - 14 czerwca
2010 - 23 czerwca
2011 - 24 czerwca
2012 - 21 czerwca
2013 - 22 czerwca
2014 - 14 czerwca
2015 - 11 czerwca
Źródło: Centrum im. Adama Smitha.