Zdaniem wiceprezesa Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową Bohdana Wyżnikiewicza walkę z szarą strefą należy zacząć w szkole.
Jasiński, który jest także Głównym Inspektorem Kontroli Skarbowej mówił o Rządowej Strategii Zwalczania Szarej Strefy. Ocenił, że poprzednie rządowe programy miały charakter statyczny - ciężko je było zmienić, natomiast proponowana przez MF strategia jest osadzona w expose premier Beaty Szydło i ma charakter aktywny. "Ona bardzo dynamicznie będzie się rozwijać i będzie się zmieniać" - powiedział Jasiński.
Wyższe kary za wystawianie fikcyjnych faktur
Poinformował, że w ramach strategii przewidziane są działania legislacyjne, organizacyjne i instytucjonalne. Jego zdaniem w ramach uszczelniania systemu podatkowego należy m.in. wprowadzić: klauzulę przeciw unikaniu opodatkowania; elektroniczną bazę nabywców wyrobów akcyzowych i elektroniczną kontrolę skarbową w branży paliwowej; monitorowanie przepływu towarów do chwili wywozu towaru i złożenia wniosku o zwrot VAT.
Jasiński przedstawił statystyki kontroli skarbowej za 2015 r. Wynika z nich, że w tym czasie przeprowadzono około 10 tys. kontroli, które ustaliły nieprawidłowości na kwotę ok. 18 mld zł, ale ściągnąć udało się tylko ok. 1,1 mld zł. "Odsetek podatników VAT objętych kontrolą wyniósł 0,0037 - tak rzadkim wydarzeniem w Polsce jest kontrola skarbowa" - mówił.
Zdaniem wiceministra fiskus ma zdecydowanie za mało kontrolerów skarbowych - najmniej w UE. "Takie zasoby umożliwiają kontrolę skarbową czynnego podatnika raz na 270 lat" - dodał. Zaznaczył, że w przypadku karuzeli VAT należy kontrolować jednocześnie kilka podmiotów.
Plan uszczelnienia systemu VAT w Unii Europejskiej
Według Jasińskiego potrzebne są też szybkie i zdeterminowane decyzje organizacyjne. Chodzi o pozbawienie oszustów możliwości osiągania korzyści kosztem budżetu; ograniczenie wyłudzenia zwrotu VAT; zwiększenie efektywności kontroli; lepsze typowanie podmiotów do kontroli.
GIKS zwrócił uwagę na rolę informatyki w walce z oszustwami podatkowymi. Wskazał, że ma powstać spółka celowa, która przygotuje resortowi odpowiednie narzędzia informatyczne, pozwalające gromadzić informacje o podatnikach, a od 1 lipca 2016 r. w największych firmach zacznie obowiązywać tzw. Jednolity Plik Kontrolny. Ma on umożliwić przeprowadzenie elektronicznych kontroli.
Jak przygotować się na Jednolity Plik Kontrolny (JPK)
Jasiński zapowiedział także powstanie Centralnego Rejestru Faktur. "To krok następny, który chcemy dokonać szybko (...), chcielibyśmy, by może w przyszłym roku ten system powstał" - wskazał. Zaznaczył, że jak dotąd takie rozwiązanie funkcjonuje tylko w Portugalii.
Zdaniem Jasińskiego w walkę z szarą strefą wpisuje się także ograniczanie nieprawidłowości w stosowaniu cen transferowych. Wiceminister przypomniał też plan integracji służb skarbowych w ramach Krajowej Administracji Skarbowej.
Krajowa Administracja Skarbowa zacznie działać od 1 stycznia 2017 r.
Obecny na konferencji wiceprezes IBnGR Bohdan Wyżnikiewicz zgodził się z propozycjami resortu finansów, choć jego zdaniem w walce z szarą strefą większy nacisk należy kłaść na zmiany systemowe, a mniej na represje. Według niego początek szarej strefy ma miejsce w szkole, która daje przyzwolenie na ściąganie. "Jeżeli młody człowiek przyzwyczaja się, że opłaca się oszukiwać, to dlaczego ma nie oszukiwać w dorosłym życiu?" - pytał Wyżnikiewicz. "Proponowałbym program +Zero tolerancji dla ściągania+" - dodał.
Zwrócił uwagę, że administracja w walce z szarą strefą nie reaguje na otrzymywane informacje. Wskazał np. na nieprawidłowości w branży utylizacji elektrozłomu.
Wiceminister Rozwoju Mariusz Haładyj mówił natomiast, że szara strefa to oszukiwanie konkurentów, co przekłada się na ograniczanie uczciwej konkurencji na rynku. W słowa te wpisało się oświadczenie prezesa Polskiej Federacji Budownictwa Romana Tarnowskiego, który stwierdził, że około połowa VAT od materiałów budowlanych wykorzystywanych w indywidualnym budownictwie mieszkaniowym nie trafia do budżetu. Znaczna część materiałów jest bowiem sprzedawana jako usługa budowana opodatkowana niższą stawką, a uczciwe firmy przegrywają z oszustami.
Narzędzia informatyczne pomogą walczyć z oszustwami w VAT
O planach Najwyższej Izby Kontroli związanych ze zwalczaniem szarej strefy mówił jej prezes Krzysztof Kwiatkowski. Zapowiedział, że przedmiotem troski NIK będzie obszar związany z zapewnieniem równowagi finansów państwa, zostanie też przeprowadzona kontrola skuteczności działań na rzecz poprawy ściągalności podatku akcyzowego, a także kontrola skuteczności poboru podatku od instytucji finansowych oraz podatku od sprzedaży detalicznej. NIK przyjrzy się także problemowi wyprowadzania dochodów za granicę przy użyciu cen transferowych oraz przeanalizuje działania MF w celu zwiększenia efektywności administracji podatkowej.(PAP)
mmu/ mhr/