Gdzie opodatkować usługi księgowe świadczone na rzecz kontrahenta z Niemiec

Ponieważ usługi są świadczone na rzecz podmiotu z zagranicy, mającego siedzibę w innym kraju Wspólnoty, więc usługi nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce. Będą opodatkowane w Niemczech, natomiast polski usługodawca nie podaje na fakturze stawki VAT.

W przypadku usług księgowych, które są zaliczane do tzw. usług niematerialnych, ustawodawca przewidział szczególny sposób określania miejsca ich opodatkowania. Jeżeli są one świadczone na rzecz podatników mających siedzibę w innym niż Polska kraju Wspólnoty, podlegają opodatkowaniu w kraju, w którym nabywca usługi ma siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności. Ponieważ w przedstawionym stanie faktycznym nabywca usług księgowych ma siedzibę na terenie Niemiec, tam będą one podlegały opodatkowaniu.

Na podstawie art. 14a § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu informuje:

W przypadku świadczenia usług na rzecz podmiotów z innych państw Wspólnoty istotne dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia usługi zależeć bowiem będzie, czy świadczenie usług będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w kraju, czy w innym państwie członkowskim. Określenie miejsca świadczenia określa bowiem jednocześnie państwo, w którym dana czynność powinna zostać opodatkowana. Co do zasady dana czynność powinna być opodatkowana w jednym i tylko w jednym miejscu.

Poza tym istotnym kryterium jest tutaj status ich nabywcy: podatnik czy konsument.

Zgodnie z regulacją zawartą w art. 27 ustawy o podatku od towarów i usług miejscem świadczenia usług, co do zasady, jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługi – miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności – miejsce stałego zamieszkania.

Jednakże od tej ogólnej zasady wprowadzone zostały pewne odstępstwa, których kryterium wyodrębnienia są m.in.: rodzaj świadczonych usług, miejsce faktycznego ich świadczenia, nabywca lub jego siedziba.

W myśl art. 27 ust. 3 cytowanej powyżej ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku gdy usługi świadczone są na rzecz:

• osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego, lub

• podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę

– miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania.

Regulacja zawarta w art. 27 ust. 3 pkt 1 ustawy ma zastosowanie do usług niematerialnych wymienionych w art. 27 ust. 4 ustawy. W powołanym art. 27 ust. 4 pkt 3 figurują m.in. usługi rachunkowo-księgowe.

A zatem w związku z faktem, że usługi te są świadczone na rzecz podmiotu z zagranicy, mającego siedzibę w kraju Wspólnoty, w świetle ww. przepisów wykonywane przez podatnika usługi należy zaliczyć do usług, których miejscem świadczenia jest terytorium państwa należącego do Wspólnoty, w związku z czym usługi te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce.

Sam fakt zarejestrowania się ww. podmiotu zagranicznego na potrzeby VAT w Polsce w związku z wykonywanymi usługami transportowymi nie jest równoznaczny z ustanowieniem stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce oraz nie pociąga za sobą przeniesienia na terytorium Polski ani technologii, ani pracowników, ani też środków finansowych koniecznych do prowadzenia działalności.

Dokonanie rejestracji nie ma w przedmiotowej sprawie znaczenia, ponieważ jak wynika z przedstawionego przez stronę stanu faktycznego, ww. podmiot nie ma w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności, a poza tym w art. 27 ust. 3 ustawy o VAT jest mowa w pierwszej kolejności o siedzibie nabywcy usługi.

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że opodatkowanie usług księgowych świadczonych przez spółkę na rzecz kontrahenta mającego siedzibę na terenie Niemiec winno odbywać się na zasadach określonych w wyżej cytowanym art. 27 ust. 3 pkt 1, tj. w kraju, w którym usługobiorca posiada siedzibę (stałe miejsce prowadzenia działalności).