W reakcji na nowe obowiązki firm dotyczące raportowania niefinansowego ESG, które weszły w życie na początku 2024 roku, Konfederacja Lewiatan oraz Ayming Polska zwróciły się do nowego rządu z rekomendacją wprowadzenia tzw. “Ulgi na zrównoważony rozwój”. Nowy instrument podatkowy ma na celu wsparcie firm w realizacji wytycznych Komisji Europejskiej dotyczących zrównoważonego rozwoju. Proponowane rozwiązanie miałoby pomóc przedsiębiorstwom w efektywnym dostosowaniu się do nowych standardów, jednocześnie promując ekologiczne i społecznie odpowiedzialne praktyki biznesowe.
- Jakie obowiązki wynikają z dyrektywy CSRD?
- Podobne rozwiązania są już wdrażane w pierwszych krajach UE
Jakie obowiązki wynikają z dyrektywy CSRD?
Za sprawą wejścia w życie dyrektywy CSRD, od początku 2024 roku obowiązują wymogi dotyczące raportowania niefinansowego ESG, a więc upubliczniania i rozliczania realizacji celów zrównoważonego rozwoju. Obowiązek złożenia raportu za rok obrachunkowy 2024 dotyczy przedsiębiorstw zatrudniających powyżej 500 pracowników, które osiągają obrót netto większy niż 40 milionów euro lub posiadają sumę aktywów przekraczającą 20 milionów euro.
W następnych latach natomiast, te same zasady będą stosowane wobec firm zatrudniających powyżej 250 osób - za rok obrachunkowy 2025 oraz małych i średnich przedsiębiorstw notowanych na giełdzie - za rok 2026.
- W 2025 największe przedsiębiorstwa będą zobligowane do przedstawienia raportu za rok obrachunkowy 2024. Wymaga to nie tylko dokładnego dokumentowania decyzji związanych ze zrównoważonym rozwojem, ale także - nierzadko - podjęcia inicjatyw inwestycyjnych, np. rozwoju innowacji ekologicznych. Nasze badania wskazują, że główną przeszkodą dla firm dla angażowania się w projekty innowacyjne są ograniczenia finansowe. W tym kontekście, wprowadzenie “Ulgi na zrównoważony rozwój” mogłoby stanowić kluczowe wsparcie. Tego typu preferencja podatkowa miałaby nie tylko indywidualne znaczenie dla każdej firmy w aspekcie dostosowania się do obowiązujących przepisów, ale również ogólnie wspierałaby polski biznes w procesie adaptacji do europejskich wytycznych i zielonej, zrównoważonej transformacji gospodarczej - tłumaczy Agnieszka Hrynkiewicz-Sudnik, Dyrektor Działu Consultingu, Ayming Polska oraz Przewodnicząca Zespołu ds. Ulg Innowacyjnych Rady Podatkowej Konfederacji Lewiatan.
“Ulga na zrównoważony rozwój” mogłaby objąć koszty związane z szeroko pojętymi działaniami na rzecz zrównoważonego rozwoju. Dotyczyć m.in. inwestycji w odnawialne źródła energii, realizacji projektów społecznych, prowadzenia działań proekologicznych, a także wsparcia społecznego i promowania odpowiedzialnej gospodarki.
Autorzy proponowanej inicjatywy proponują również rozszerzenie zakresu ulgi podatkowej (tzw. ulgi sponsoringowej - ulgi CSR), określonej w artykule 18ee ustawy CIT, tak aby obejmowała również koszty działań związanych ze zrównoważonym rozwojem.
- W ramach art. 18ee ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych określono ulgę podatkową mającą na celu promowanie działalności sportowej, kulturalnej i naukowej. W obliczu rosnących wyzwań związanych z ochroną środowiska i koniecznością dostosowania się do europejskich wytycznych w tym obszarze, zaproponowaliśmy rozszerzenie zakresu tej ulgi. Nowe przepisy miałyby obejmować wydatki na działania proekologiczne, w tym na budowę instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii, recykling surowców, oraz inicjatywy mające na celu redukcję zanieczyszczeń środowiska - komentuje Agnieszka Hrynkiewicz-Sudnik.
Podobne rozwiązania są już wdrażane w pierwszych krajach UE
W 2022 roku państwa członkowskie UE zostały upoważnione do stosowania zerowych lub obniżonych stawek VAT na dostawę niektórych towarów i usług przyjaznych dla środowiska. Dotyczy to dostawy i instalacji paneli słonecznych, dostawy źródeł energii odnawialnej oraz dostawy i instalacji wysoce efektywnych systemów ogrzewania o niskiej emisji.
Jeśli chodzi o wprowadzenie preferencji podatkowych skierowanych do biznesu, reprezentacja krajów europejskich nie jest liczna.
- Na razie instrument podobny do omawianej propozycji funkcjonuje od pewnego czasu na przykład we Włoszech. Tamtejsza „ulga na innowacje technologiczne i cyfrowe oraz transformację ekologiczną”, pozwala przedsiębiorstwom uzyskać zwroty sięgające do 15%, jeśli koszty kwalifikowane obejmują działania innowacyjne technologicznie, dążące do osiągnięcia celów związanych z ekologiczną transformacją. Maksymalny roczny limit wsparcia w takim przypadku wynosi 2 mln euro[1] - komentuje Agnieszka Hrynkiewicz-Sudnik.
Drugim podobnym projektem jest francuski C3IV, który został zatwierdzony przez rząd Francji w ramach ustawy budżetowej na rok 2024. Instrument ten uzyskał także aprobatę Komisji Europejskiej za zgodność z unijnymi regulacjami dotyczącymi pomocy państwa. Ostateczna lista kluczowych składników i surowców krytycznych, które zostaną objęte preferencją, zostanie określona przez dekret w ciągu trzech miesięcy.
W przypadku C3IV firmy z sektora przemysłowego i handlowego będą mogły liczyć na wsparcie inwestycji w technologie przyjazne dla środowiska, takie jak produkcja baterii czy paneli słonecznych.
W porównaniu do inicjatyw włoskiej i francuskiej, nasza propozycja wydaje się bardziej złożona i kompleksowa, ponieważ oprócz inwestycji w ekologiczną transformację, obejmuje m.in. realizację projektów społecznych czy promowanie odpowiedzialnej gospodarki - tłumaczy Agnieszka Hrynkiewicz-Sudnik.
[1] https://taxsummaries.pwc.com/italy/corporate/tax-credits-and-incentives