Księgowa może być pociągnięta do odpowiedzialności karnej, gdy firma stosuje tzw. "trójkąt umów", czyli sytuację, w której pracownik zawiera dodatkową umowę z inną firmą, a efekty tej pracy trafiają do pierwotnego pracodawcy. W takich przypadkach, jeżeli nie są prawidłowo odprowadzane składki na ubezpieczenia społeczne lub dochodzi do unikania opodatkowania, księgowa może odpowiadać za błędy w rozliczeniach. Odpowiedzialność wynika z przepisów prawa karnego oraz karno-skarbowego.
Jakie konsekwencje grożą księgowym za naruszenia przepisów
Przepisy przewidują różne konsekwencje dla osób odpowiedzialnych za naruszenia. Art. 218 kodeksu karnego (k.k.) nakłada karę grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do 2 lat za uporczywe naruszanie praw pracownika w zakresie prawa pracy lub ubezpieczeń społecznych. Także art. 219 k.k. przewiduje podobne sankcje za zgłoszenie nieprawdziwych danych, które mogą wpływać na prawo do świadczeń lub ich wysokość.
Z kolei art. 284 § 2 k.k. dotyczy przywłaszczenia mienia i przewiduje karę do 5 lat pozbawienia wolności. Dodatkowo, księgowa może odpowiadać na podstawie przepisów karno-skarbowych, np. za zaniżenie zaliczek na podatek dochodowy (art. 78 kodeksu karnego skarbowego – k.k.s.) czy podanie nieprawdziwych informacji w dokumentach podatkowych (art. 80 k.k.s.).
Odpowiedzialność księgowej wynika z jej codziennych obowiązków. To ona odpowiada za prawidłowe prowadzenie ksiąg, rozliczanie podatków i składek ZUS. Nawet jeśli nie jest właścicielem firmy, księgowa, która wykonuje faktycznie te obowiązki, ponosi odpowiedzialność. Zgodnie z art. 9 § 3 k.k.s. osoba, która zajmuje się finansami firmy, odpowiada za ewentualne błędy. Z kolei art. 31 Ordynacji podatkowej nakłada na nią obowiązek rozliczeń podatkowych i składkowych.
Jeśli chodzi o oszustwo podatkowe, przepisy kodeksu karnego skarbowego są surowe. Za oszustwo podatkowe grozi kara grzywny do 720 stawek dziennych lub kara pozbawienia wolności do 5 lat. Grzywna jest zależna od sytuacji majątkowej sprawcy, a jej wysokość jest obliczana na podstawie dziennych stawek. W przypadku drobniejszych wykroczeń, sąd może ograniczyć karę do grzywny.
Dodatkowa umowa z inną firmą
„Trójkąt umów” to sytuacja, w której pracownik wykonuje dodatkowe zlecenie lub dzieło dla innej firmy, a praca ta ostatecznie trafia do jego pierwotnego pracodawcy. Pracodawca może być zobowiązany do odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne za takiego pracownika, nawet jeśli formalnie nie pracuje na jego rzecz w ramach dodatkowej umowy. Przepisy (art. 8 ust. 2a ustawy o ubezpieczeniach społecznych) uznają za pracownika także osobę, która wykonuje pracę dla swojego pracodawcy, nawet jeśli umowa została zawarta z inną firmą.
Aby uniknąć konsekwencji, pracodawcy mogą podjąć działania, takie jak staranne badanie agencji pracy przed współpracą, podpisanie precyzyjnych umów z agencjami czy regularna kontrola dokumentacji pracowniczej. Pracodawcy mogą także korzystać z legalnych rozwiązań, takich jak programy typu Socap, które eliminują ryzyko związane z „trójkątem umów” i umożliwiają optymalizację kosztów, zapewniając jednocześnie legalne i bezpieczne warunki zatrudnienia.
Źródło: PAP/Kancelaria LexHelp