Często zdarza się, że pierwsze kroki kierujemy do powiatowego urzędu pracy, gdyż to właśnie ten urząd wraz z wojewódzkim urzędem pracy realizuje zadania państwa w zakresie promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia oraz aktywizacji zawodowej. Sposób realizacji tych zadań jest bardzo ważny, gdyż to od niego w niektórych miastach o wysokim poziomie bezrobocia i małej liczbie ofert pracy tak naprawdę zależy, czy uda nam się znaleźć pracę. Warto więc wskazać, że sposób wykonywania powyższych zadań przez urzędy pracy określa ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 2008 r., Nr 69, poz. 415, z późn. zm., dalej „ustawa”) oraz rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 września 2010 r. w sprawie standardów i warunków prowadzenia usług rynku pracy (Dz. U. z 2010 r. Nr 177, poz. 1193, dalej „rozporządzenie”), które wejdzie w życie 29 grudnia 2010 roku i zastąpi dotychczas obowiązujące w tym zakresie dwa rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej.
Rozporządzenie określa standardy i szczegółowe warunki prowadzenia przez powiatowe i wojewódzkie urzędy pracy usług rynku pracy, czyli pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej, pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy oraz organizacji szkoleń. Zgodnie z rozporządzeniem, pracownicy urzędów pracy powinni świadczyć powyższe usługi w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb osób korzystających z nich, zapewniając poufność rozmów, gwarantując równy dostęp do wszelkich usług oraz równe traktowanie.
Dodatkowo, w rozporządzeniu określono podstawowe formy prowadzenia pośrednictwa pracy oraz rodzaje ofert pracy pozyskiwanych od pracodawców. Zostały ustalone w nim również niezbędne informacje, które powinna zawierać oferta pracy. Rozporządzeniem doprecyzowano także zakres działań wojewódzkich urzędów pracy w zakresie pośrednictwa pracy oraz relacje pomiędzy powiatowym a wojewódzkim urzędem pracy, w szczególności w zakresie pośrednictwa pracy prowadzonego w ramach sieci EURES, tj. sieci współpracy publicznych służb zatrudnienia i ich partnerów na rynku pracy, wspierającej mobilność w dziedzinie zatrudnienia na poziomie międzynarodowym, w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego czyli w krajach Unii Europejskiej oraz Norwegii, Islandii, Liechtensteinie, a także w Szwajcarii.
Urzędy pracy, oprócz standardowych informacji o ofertach pracy, na podstawie rozporządzenia są zobligowane do organizacji poradnictwa zawodowego i przeprowadzenia szkoleń. Szczegółowo został określony przebieg szkolenia z zakresu umiejętności poszukiwania pracy. Program szkolenia jest realizowany przez trzy tygodnie i składa się z dwóch części: zajęć prowadzonych w formie warsztatów oraz zajęć praktycznych, w ramach których uczestnicy poszukują pracy oraz uczestniczą we wspólnych spotkaniach, których celem jest wymiana doświadczeń oraz wzajemna pomoc i wsparcie w trakcie poszukiwania pracy. Mimo, że szkolenie jest realizowane w oparciu o program szkolenia rekomendowany przez ministra, to jednak może zostać dostosowany do specyficznych potrzeb uczestników, oczywiście pod warunkiem zachowania ogólnego zakresu treści i czasu zajęć.
Ponadto, rozporządzenie nakłada na urzędy pracy obowiązek promowania organizacji szkoleń poprzez przygotowywanie oraz upowszechnianie materiałów informacyjnych, zarówno w formie drukowanej, jak i elektronicznej, w tym głównie z wykorzystaniem stron internetowych. W przeprowadzaniu szkoleń powiatowe urzędy pracy będą wspierane (poprzez współpracę) przez pracodawców krajowych, instytucje szkoleniowe, instytucje egzaminacyjne, organizatorów studiów podyplomowych i instytucje dialogu społecznego, co zapewni profesjonalność świadczonych usług.
W związku z coraz bardziej powszechnym dostępem do internetu w rozporządzeniu ustanowiono nowe formy wsparcia ze strony urzędów pracy w zakresie poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej - poradę na odległość oraz informację na odległość. Porady i informacje zawodowe na odległość będą świadczone przez doradców zawodowych z centrów informacji i planowania kariery zawodowej wojewódzkich urzędów pracy.
Warto również wskazać, że do działań w zakresie pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej oraz organizacji szkoleń, które zostały rozpoczęte do dnia wejścia w życie rozporządzenia (tj. 29 grudnia 2010 r.) stosuje się dotychczasowe przepisy.
Podsumowując, należy wskazać, iż rozporządzenie dostosowuje świadczone przez urzędy pracy usługi do rozwoju technologii, a także do wymagań dzisiejszego rynku pracy. Mamy nadzieje, że wejście w życie nowych przepisów wyposaży te jednostki w narzędzia ułatwiające świadczenie usług rynku pracy na wyższym niż obecnie poziomie. Usługi urzędów pracy powinny przecież uwzględniać indywidualne potrzeby osób, które korzystają z ich usług, przy jednoczesnym zapewnieniu jednolitego standardu świadczenia tych usług na terenie całego kraju.
Aneta Wrona-Kłoczko
M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna