Otrzymanie darowizny pieniężnej od teściów po rozwodzie - czy nadal obowiązuje zwolnienie z podatku od darowizn dla najbliższej rodziny? Sprawdźmy, jakie konsekwencje podatkowe wiążą się z darowizną od byłych teściów i czy wciąż można skorzystać z preferencji podatkowych po rozwodzie.
- Darowizny od teściów po rozwodzie a przynależność do grupy podatkowej w podatku od darowizn
- Jakie są grupy podatkowe w podatku od darowizn?
- Obowiązek podatkowy w przypadku darowizny od teściów po rozwodzie
Darowizna to umowa, w której darczyńca przekazuje bezpłatnie określone dobra obdarowanemu. Zgodnie z polskim prawem cywilnym, umowa darowizny wymaga zgody obu stron i staje się skuteczna, gdy obdarowany zaakceptuje darowiznę. W kontekście podatkowym, zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych tytułem darowizny podlega opodatkowaniu, choć nie zawsze taki podatek należy uiścić. Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
Darowizny od teściów po rozwodzie a przynależność do grupy podatkowej w podatku od darowizn
Jeżeli chodzi o darowizny od teściów po rozwodzie, kluczowe jest tutaj stwierdzenie, jak rozwód wpływa na status podatkowy darowizny. Posłużmy się w tym miejscu wyjaśnieniem urzędowy. Otóż zgodnie z interpretacją indywidualną Dyrektora Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nr 0111-KDIB2-2.4015.130.2023.1.DR, powinowactwo wynikające z małżeństwa trwa mimo jego rozwiązania. Oznacza to, że teściowie (rodzice byłego męża) nadal zaliczani są do I grupy podatkowej w stosunku do byłej synowej, która jest w tym przypadku beneficjentem darowizny. To istotne, ponieważ grupa podatkowa wpływa na wysokość podatku od darowizny.
Urząd skarbowy uznał zatem za prawidłowe stanowisko podatniczki, wskazując: "Ma Pani rację twierdząc, powstałe w następstwie zawarcia związku małżeńskiego powinowactwo trwa także po jego rozwiązaniu, co oznacza, że Pani i rodzice byłego męża zaliczeni jesteście do I grupy podatkowej. Jeżeli darowizna od każdego z rodziców Pani byłego męża nie przekroczy kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. 36 120 zł z uwzględnieniem zasady, o której mowa w art. 9 ust. 2 ww. ustawy, nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku od spadków i darowizn".
Jakie są grupy podatkowe w podatku od darowizn?
Przypomnijmy, że do I grupy podatkowej ustawodawca zalicza małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów. Natomiast II grupa podatkowa obejmuje zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych. Kolejna, III grupa podatkowa obejmuje pozostałych nabywców.
Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:
- 36 120 zł − jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
- 27 090 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
- 5733 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
Obowiązek podatkowy w przypadku darowizny od teściów po rozwodzie
Podatek od darowizny jest obliczany na podstawie wartości otrzymanego dobra. W naszym przypadku, zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 36 120 zł dla I grupy podatkowej. W przypadku darowizny od teściów po rozwodzie, jeśli wartość darowizny od każdego z rodziców byłego męża nie przekroczy tej kwoty, nie powstaje obowiązek podatkowy.
Przy obliczaniu darowizny trzeba także zwrócić uwagę na zapis zawarty w art. 9 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w świetle którego: "Jeżeli nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od tego samego zbywcy następuje więcej niż jeden raz, do czystej wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się czystą wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych dotychczas od tego samego zbywcy w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie".
Podsumowując, w praktyce, kwestie podatkowe związane z darowizną od teściów po rozwodzie wymagają dokładnego zrozumienia przepisów i potencjalnych obciążeń podatkowych. Ponadto, ważne jest, aby zachować wszelkie dokumenty związane z darowizną, takie jak umowa darowizny czy dowody przekazania środków.
Polecamy: „PODATKI 2025”. Komplet 11 publikacji o zmianach w podatkach
Art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.
Art. 9 ust. 1-2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn.
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 czerwca 2023 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek - Dz.U. 2023 poz. 1226.
Interpretacja indywidualna Dyrektora Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 5 grudnia 2023 r., nr 0111-KDIB2-2.4015.130.2023.1.DR.