Nasza jednostka na skutek utraty przydatności użytkowej towarów (zmiana mody, brak zbytu) dokonała posezonowej obniżki cen towarów. Ceny części towarów ustalono poniżej ceny ich zakupu, a obniżki cen pozostałych towarów mają wpływ jedynie na zmniejszenie marży handlowej. Jak zaksięgować takie operacje?
Odpisy aktualizujące: W przypadku zmniejszenia ceny towaru na skutek utraty jego wartości, kwotę obniżki księguje się po stronie Ct konta „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów”, w korespondencji z kontem „Pozostałe koszty operacyjne”.
Towary przy ich sprzedaży w detalu objęte są ceną ewidencyjną. Za cenę ewidencyjną towarów uważa się ich cenę detaliczną. W detalu cena detaliczna (sprzedaży) towaru obejmuje:
1) wartość towaru w cenie zakupu,
2) marżę detaliczną,
3) podatek VAT należny od sumy wielkości poz. 1 i 2 (różny dla poszczególnych grup towarów).
W ewidencji księgowej na koncie „Towary” ujmuje się:
• zakupione towary handlowe,
• wyroby gotowe pochodzące z włas-nej produkcji przeznaczone do sprzedaży,
• zwroty sprzedanych wcześniej towarów.
Po stronie Dt tego konta wykazana jest cena zakupu towaru, marża detaliczna i zarachowany należny podatek VAT, natomiast po stronie Ct ewidencjonuje się: skutki sprzedaży towarów, zużycie na potrzeby działalności jednostki, wniesienie towarów jako aport, niedobory i szkody.
Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów w detalu, ujmowane zazwyczaj na koncie o tej samej nazwie, obejmują:
• odchylenia od cen ewidencyjnych z tytułu marży,
• odchylenia od cen ewidencyjnych z tytułu podatku VAT,
• odpis aktualizujący wycenę towarów.
W przypadku obniżki cen wpływającej jedynie na poziom marży i podatek VAT (przy cenie zakupu towarów pozostającej bez zmian) dokonywane są tylko korekty marży i podatku VAT. Natomiast w przypadku zmniejszenia ceny towaru na skutek utraty jego wartości kwotę obniżki księguje się po stronie Ct konta „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów” w korespondencji z kontem „Pozostałe koszty operacyjne” (w przypadkach losowych – z kontem „Straty nadzwyczajne”). Wartość sprzedanych towarów w detalu ujmuje się na koncie „Wartość sprzedanych towarów”.
W związku z tym, że ewidencję sprzedawanych towarów w detalu prowadzi się w cenach sprzedaży brutto, łącznie z podatkiem VAT i marżą, to po stronie Dt konta „Wartość sprzedanych towarów” wykazuje się wartość sprzedanych towarów w cenie sprzedaży brutto w korespondencji z kontem „Towary”.
Natomiast po stronie Ct konta „Wartość sprzedanych towarów” wykazuje się obniżenie ceny zakupu towarów oraz odchylenia od ceny ewidencyjnej z tytułu marży handlowej i podatku VAT, w korespondencji z kontem „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów”.
Sprzedaż towarów ewidencjonujemy na koncie „Sprzedaż towarów”. Konto to służy do ewidencji sprzedaży detalicznej i hurtowej. Po stronie Dt konta „Sprzedaż towarów” wykazuje się uznane reklamacje odbiorców.
Odpis aktualizujący cenę towaru jest tworzony wtedy, gdy obniżka ceny towaru następuje poniżej ceny jego zakupu.
Przykład
W jednostce handlowej prowadzona jest ewidencja towarów w cenie sprzedaży brutto obejmująca: cenę zakupu, marżę handlową i podatek VAT.
Założenia:
1) wartość towaru A (w cenie zakupu) 400 zł,
2) marża handlowa (20%) 80 zł,
3) podatek VAT (22%) 105,60 zł.
Cena sprzedaży brutto towaru A wyniosła więc 585,60 zł.
Po sezonie jednostka obniżyła:
4) cenę zakupu towaru o 30% – z 400 zł do 280 zł,
5) marżę handlową o 30% – z 80 zł do 56 zł,
6) należny podatek VAT – ze 105,6 zł do 73,92 zł.
Po korekcie nowa skorygowana cena towaru A wyniosła 409,92 zł.
7) sprzedaż towaru A za 409,92 zł.
Ustalenie wartości sprzedanego towaru A według obniżonej po sezonie ceny zakupu:
8) przeniesienie rozchodu sprzedanego towaru A według cen zakupu 529,92 zł,
9) wyksięgowanie odchyleń od ceny ewidencyjnej z tytułu marzy 56 zł,
10) wyksięgowanie odchyleń od ceny ewidencyjnej z tytułu podatku VAT 73,92, zł,
11) wyksięgowanie odpisu aktualizującego wartość towaru A 120 zł.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.Marian Borkowski
biegły rewident
Podstawa prawna
• ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości – Dz.U. Nr 121, poz. 591; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 10, poz. 66