Przedsiębiorca od 1 sierpnia 2005 r. stał się podatnikiem VAT. W sierpniu otrzymał faktury korygujące dotyczące zakupionych usług (związanych z działalnością gospodarczą) w okresie od grudnia 2004 do maja 2005 r. Czy w związku z powyższym ma prawo do ujęcia ww. faktur korygujących w rejestrze zakupu VAT za sierpień 2005 i odliczenia podatku naliczonego? Czy w związku z tym, że w momencie zakupu usług przedsiębiorca nie był podatnikiem podatku VAT, należy wykazać podatek naliczony wynikający z faktur korygujących jako podatek nie do odliczenia?
RADA
Niestety, nie jest to możliwe. Faktury korygujące u nabywcy są podstawą do korekty kwoty odliczonego uprzednio podatku naliczonego. Skoro faktury korygujące dotyczą zakupów, których dokonano przed utratą lub rezygnacją ze zwolnienia, to odliczenie podatku naliczonego na ich podstawie nie przysługiwało, zatem faktury korygujące również nie mogą stanowić podstawy do korekty tego podatku. Korekta podatku naliczonego może być dokonana jedynie w sytuacji, gdy firma odliczyła z wcześniejszych faktur (korygowanych) podatek naliczony na podstawie spisu z natury od posiadanych zapasów towarów i wyłącznie w odpowiedniej proporcji do tego odliczenia.
UZASADNIENIE
Otrzymana przez nabywcę, podatnika VAT, faktura korygująca, co do zasady, powoduje albo obowiązek zmniejszenia odliczonej uprzednio na podstawie faktury korygowanej kwoty podatku naliczonego, albo uprawnia do podwyższenia tej kwoty – w zależności od tego, czy w wyniku korekty faktury następuje jego podwyższenie czy też zmniejszenie. Ze względu na to, że na podstawie faktury korygującej sprzedawca podwyższa lub obniża kwotę podatku należnego, musi ona również wywołać konsekwencje u nabywcy towarów i usług. Generalnie, faktura korygująca służy u nabywcy do dokonania korekty wykazanej uprzednio kwoty podatku naliczonego, podlegającej odliczeniu w rozliczeniu za miesiąc, w którym nabywca tę fakturę korygującą otrzymał.
W przedstawionej sytuacji faktury dokumentujące nabycie towarów i usług firma otrzymała w okresie, gdy nie była czynnym podatnikiem VAT, zatem nie posiadała prawa do odliczenia wykazanego w nich podatku, ponieważ tego podatku nie rozliczała. Z tego też powodu nie może korygować podatku naliczonego o różnice wynikające z faktur korygujących.
WAŻNE
Całkowite odliczenie podatku z faktur korygujących jest tym bardziej niemożliwe, gdyż dotyczą one sprzedaży, przy której firma nie była uprawniona do odliczenia podatku. Zatem, podatek naliczony wykazany w fakturach korygujących należy uznać za podatek niepodlegający odliczeniu, a tym samym niepodlegający korekcie.
Jedynym wyjątkiem od tej zasady będzie sytuacja, gdy towary nabyte na podstawie faktur VAT (korygowanych w sierpniu) firma wykazała w spisie z natury zapasów towarów posiadanych w dniu, w którym nastąpiła utrata prawa do zwolnienia podmiotowego lub rezygnacja z tego zwolnienia – i za zgodą naczelnika urzędu skarbowego firma odliczyła wykazany w tych fakturach podatek naliczony w całości lub w części. W takiej sytuacji, odpowiednio do wykazanej ilości towarów w spisie z natury i odliczonego podatku, firma ma obowiązek proporcjonalnego zmniejszenia kwoty podatku naliczonego (jeśli z faktury korygującej wynika zmniejszenie VAT) lub też może (proporcjonalnie do wykazanej w spisie ilości towarów) zwiększyć kwotę podatku naliczonego, o ile zwiększenie to uzasadnia faktura korygująca.
• art. 86, art. 113 ust. 5–7 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. Nr 179, poz. 1484
• § 16 ust. 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 95, poz. 798
Mariusz Darecki
specjalista w zakresie VAT