Zgodnie z regulacjami zawartymi w założeniach koncepcyjnych sporządzania i prezentacji sprawozdań finansowych według Międzynarodowych Standardów Rachunkowości kapitał własny jednostki to aktywa jednostki pozostałe po odjęciu wszystkich jej zobowiązań.
Zgodnie z wymaganiami MSR nr 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” bilans powinien zawierać co najmniej:
l wartość kapitału podstawowego i
l wysokość kapitału zapasowego (rezerwowego).
W pozycji Kapitał własny wykazuje się poszczególne kategorie wniesionego kapitału podstawowego, nadwyżki ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej oraz kapitały rezerwowe.
Przykładowa struktura kapitałów własnych1, która może mieć zastosowanie w przypadku podmiotów sporządzających sprawozdanie finansowe zgodnie z MSSF, wygląda następująco:
I. Kapitał podstawowy (akcyjny bądź udziałowy).
II. Kapitał premiowy (tzw. agio).
III. Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna).
IV. Kapitał z tytułu emisji instrumentów pochodnych:
l kapitał z tytułu emisji opcji pracowniczych,
l kapitał z tytułu emisji opcji i praw poboru - wykazuje się, jeżeli ustalona jest liczba akcji oraz ich cena, a także jednostka nie jest zobowiązana do zwrotu kwot otrzymanych z tytułu emisji opcji bądź praw poboru,
l kapitał z tytułu emisji złożonych instrumentów finansowych - m.in. element kapitałowy obligacji zamiennych na akcje.
V. Kwoty otrzymane na przyszłą emisję akcji lub udziałów - prezentuje się, jeżeli ustalona jest liczba akcji oraz ich cena, a także gdy jednostka nie jest zobowiązana do zwrotu kwot otrzymanych na przyszłą emisję akcji lub udziałów.
VI. Kwoty wniesione na odkup akcji lub udziałów (wielkość ujemna) - wykazuje się, jeżeli jednostka otrzyma ustaloną liczbę akcji (udziałów) za wniesioną kwotę.
VII. Kapitał z aktualizacji wyceny:
l kapitał z przeszacowania aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży - jeżeli jednostka stosuje model wyceny przewidziany dla aktywów finansowych zaklasyfikowanych do kategorii: aktywa finansowe dostępne do sprzedaży,
l kapitał z przeszacowania rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych i prawnych - kapitał ten powstaje, gdy jednostka stosuje model alternatywnej wyceny, tj. wycena według wartości godziwej, do rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych i prawnych,
l kapitał z przeszacowania instrumentów zabezpieczających - jeżeli jednostka stosuje rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych.
VIII. Kapitał z tytułu różnic kursowych.
IX. Zyski zatrzymane/niepodzielony wynik finansowy:
l zysk (strata) netto bieżącego okresu,
l zysk (strata) z lat ubiegłych,
l kapitał zapasowy utworzony z zysku,
l kapitał rezerwowy utworzony z zysku.
X. Kwoty odnoszące się do aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży, ujęte bezpośrednio w kapitale własnym - zagadnienie uregulowane w MSSF nr 5 „Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana”.
l § 66, 73 MSR nr 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych”
Mariusz Bukowiński
autor jest biegłym rewidentem, zastępcą dyrektora departamentu rachunkowości w spółce sektora elektroenergetycznego
|
|
1 Maciej Frendzel, Jednostkowe sprawozdanie finansowe według Międzynarodowych Standardów Rachunkowości MSSF/MSR, praca zbiorowa pod redakcją Alicji Jarugi, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Zarząd Główny w Warszawie COSZ, Warszawa 2005, str. 216.