Wynajem mieszkania 2023. Inflacyjna podwyżka czynszu. O ile wynajmujący może podnieść czynsz?

Magdalena Markiewicz
Ekspert portalu NieruchomosciSzybko.pl i Manager w Mzuri CFI
rozwiń więcej
Wynajem mieszkania 2023. Inflacyjna podwyżka czynszu. O ile wynajmujący może podnieść czynsz? / Shutterstock

O ile wynajmujący może podnieść czynsz za mieszkanie powołując się na inflację? Zgodnie z ustawą o ochronie praw lokatorów, podwyżka czynszu o wskaźnik równy ubiegłorocznej inflacji nie wymaga dodatkowego uzasadnienia. Nawet wtedy jeśli przekroczony został lub zostanie limit rocznego czynszu na poziomie 3% wartości odtworzeniowej mieszkania. Z tego powodu czynsz płacony w ramach tradycyjnego najmu może wzrosnąć w 2023 roku o ponad 14%. Wprowadzenie większej podwyżki będzie wymagało uzasadnienia właściciela mieszkania. 
Zasada ta nie dotyczy lokali odpłatnie udostępnianych w ramach najmu okazjonalnego oraz instytucjonalnego - w tych przypadkach podwyżki czynszu mogą mieć dowolną wysokość pod warunkiem zgodności z umową.

Inflacyjna podwyżka czynszu 2023-2024

Zarówno wielu wynajmujących, jak i najemców słyszało już, że czynsz najmu może zostać podniesiony o inflację. O takiej zasadzie już od dawna mówi ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Jednakże, w obecnych warunkach możliwość łatwej waloryzacji czynszu nabiera szczególnego znaczenia. Wszystko za sprawą rekordowo wysokiego poziomu inflacji konsumenckiej. Warto zatem wyjaśnić, jak dokładnie funkcjonuje podwyżka czynszu o inflację. Ważne wydają się również informacje o tym, których lokali bezpośrednio nie dotyczy taka forma waloryzacji stawek czynszowych. Wszystko wskazuje, że możliwość waloryzowania czynszu o kilkanaście procent będzie martwiła wielu najemców również w 2024 roku. 

Autopromocja

Wynajmujący może bez problemu (i bez dodatkowego uzasadnienia) podnieść najemcy czynsz w 2023 roku o 14% 

Na samym wstępie trzeba wyjaśnić, że ustawodawca w ramach tradycyjnego najmu przewidział dość skomplikowany mechanizm ograniczania podwyżek czynszu. Mianowicie, podwyżka skutkująca przekroczeniem przez roczny czynsz limitu 3% wartości odtworzeniowej lokalu albo następująca z wyższego poziomu niż 3% wymaga dodatkowego uzasadnienia. „Wartość odtworzeniowa mieszkania to iloczyn jego powierzchni użytkowej oraz wskaźnika przeliczeniowego kosztu odtworzenia 1 mkw. powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych podawanego przez wojewodę co 6 miesięcy (osobno dla miast wojewódzkich oraz reszty województwa)” - tłumaczy Magdalena Markiewicz, ekspert portalu NieruchomosciSzybko.pl.

Właściciel mieszkania na wynajem wprowadzający podwyżkę czynszu ponad limit trzyprocentowy może powołać się na konieczność pokrycia kosztów najmu, osiągnięcia odpowiedniego zwrotu nakładów na zakup lokalu i/lub remont oraz tzw. godziwego zysku. Pojęcie godziwego zysku nie zostało w żaden sposób sprecyzowane, co może stwarzać problemy w razie sądowego sporu właściciela mieszkania z najemcą. „Podwyżka czynszu o inflację jest łatwiejsza do przeprowadzenia dla właściciela, ponieważ nie wymaga ona dodatkowego uzasadnienia - pomimo przekroczenia wspomnianego limitu 3% wartości odtworzeniowej lokalu” - zaznacza Magdalena Markiewicz, ekspert portalu NieruchomosciSzybko.pl.

Według ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku, dodatkowego uzasadnienia nie wymagają podwyżki czynszu albo innych opłat za używanie lokalu nieprzekraczające w danym roku kalendarzowym średniorocznego wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w poprzednim roku kalendarzowym. Odpowiedni wskaźnik podaje Prezes GUS w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Komunikat GUS informuje, że w 2023 r. właściciel mieszkania może bez problemu podnieść czynsz aż o 14,4%. „Dla porównania, analogiczne wskaźniki waloryzacji dla 2021 roku oraz 2022 roku wynosiły odpowiednio 3,4% oraz 5,1%” - podaje Magdalena Markiewicz, ekspert portalu NieruchomosciSzybko.pl.

Jaka podwyżka czynszu w 2024 roku? Prognozy kiepskie dla najemców

Nie można oczywiście zapominać, że ewentualna podwyżka czynszu o inflację zależy nie tylko od przepisów ustawy o ochronie praw lokatorów, które bywają lekceważone. Spore znaczenie ma również sytuacja rynkowa. Obecnie nadal mamy do czynienia z niedoborem mieszkań na wynajem, co stawia właścicieli w dogodnej sytuacji. Wielu z nich w ujęciu rocznym już podniosło czynsz o kilkanaście procent. Wszystko wskazuje, że rok 2024 też będzie trudny dla najemców ze względu na niedobór podaży. Spora część uchodźców z Ukrainy prawdopodobnie pozostanie w Polsce również po zakończeniu 2023 r. „Co więcej, niska zdolność kredytowa ograniczy liczbę osób rezygnujących z najmu na rzecz własnego lokum” - przypuszcza Magdalena Markiewicz, ekspert portalu NieruchomosciSzybko.pl.

Jeżeli chodzi o możliwość następnej waloryzacji stawek czynszowych, to dopuszczalna podwyżka czynszu o inflację w 2024 roku również będzie bardzo duża. Można spodziewać się stawki waloryzacyjnej nieco mniejszej niż ta tegoroczna. Niemniej jednak, wysoki poziom tegorocznej inflacji prawdopodobnie pozwoli właścicielom mieszkań na przepisowe podniesienie czynszu o 10% - 12% bez dodatkowego uzasadnienia. „Warto oczywiście pamiętać, że cały czas mówimy tylko o podwyżce obowiązującej w ramach tradycyjnego najmu (innego niż okazjonalny oraz instytucjonalny)” - wyjaśnia Magdalena Markiewicz, ekspert portalu NieruchomosciSzybko.pl.

Przy najmie okazjonalnym nie ma limitu podwyżek

Tytułem podsumowania, należy jeszcze przypomnieć, że inflacyjny limit wysokości podwyżek czynszu, które można wprowadzić bez dodatkowego uzasadnienia nie dotyczy najmu okazjonalnego oraz instytucjonalnego. Ustawa o ochronie praw lokatorów w przypadku tych dwóch wariantów najmu przewiduje bowiem wyłączenie zastosowania całego artykułu 8a. Strony umowy najmu okazjonalnego oraz instytucjonalnego mogą więc swobodnie kształtować umowne zasady wprowadzania podwyżek czynszu. W praktyce często spotykanym rozwiązaniem jest uzależnienie skali podwyżek czynszowych od inflacji. „Tak więc podwyżka czynszu o inflację może obowiązywać również przy najmie okazjonalnym oraz instytucjonalnym, ale na podstawie indywidualnych zasad z umowy” - podsumowuje Magdalena Markiewicz, ekspert portalu NieruchomosciSzybko.pl.

Źródło: Magdalena Markiewicz, ekspert portalu NieruchomosciSzybko.pl

oprac. Paweł Huczko
rozwiń więcej
Księgowość
Od lipca 2024 r. rośnie znów płaca minimalna. Firmy mają problem. Przedsiębiorcy: lepsza jedna większa podwyżka niż dwie mniejsze
27 cze 2024

- Dwie podwyżki płacy minimalnej w tym samym roku nigdy więcej nie powinny mieć miejsca – przekonują przedsiębiorcy zrzeszeni w Północnej Izbie Gospodarczej w Szczecinie. Podwyżka, która ma miejsce w lipcu 2024 jest symboliczna, bo to zaledwie 56 złotych brutto i dopełnienie do kwoty 4300 złotych brutto. Eksperci przekonują jednak, że taka zmiana w firmach oznacza sporo problemów. – To kwestia księgowa. Wiele umów trzeba aneksować, a to w wielu przedsiębiorstwach zajmuje dużo czasu. Inna sprawa to niestety pewien aspekt psychologiczny. Kiedy dochodzi do zmiany w siatce płac, nie tylko pracownicy zarabiający płace minimalną oczekują podwyżek – mówi Hanna Mojsiuk, prezes Północnej Izby Gospodarczej w Szczecinie. 

Ceny prądu od lipca 2024 r. URE: drożej o 33,80 zł brutto miesięcznie przy rocznym zużyciu do 2 MWh
27 cze 2024

Urząd Regulacji Energetyki poinformował, że od 1 lipca do 31 grudnia 2024 r. rachunek za energię elektryczną w gospodarstwie domowym, którego roczne zużycie wyniesie 2 MWh, wzrośnie o 27,5 zł netto (33,80 zł brutto) miesięcznie.

Ceny gazu wyższe o 20% od 1 lipca 2024 r. [gospodarstwa domowe] Taryfa PGNiG OD spada do 239 zł za MWh ale nie będzie już zamrożenia ceny i wzrośnie opłata dystrybucyjna
27 cze 2024

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (URE) zadecydował 27 czerwca 2024 r., że taryfa największego detalicznego sprzedawcy gazu PGNiG Obrót Detaliczny wyniesie od 1 lipca 239 zł za MWh. Ale jednocześnie znika zamrożona cena 200,17 zł za MWh, a także rośnie opłata dystrybucyjna. Są to ceny netto. Zatem gospodarstwa domowe kupujące gaz od tego sprzedawcy, zapłacą zatem rachunki za gaz wyższe o ok. 20 proc. Tego samego dnia spółka PGNiG OD poinformowała, że część jej klientów, którzy na okres po 1 lipca dostali prognozy z ceną gazu zamrożoną na poziomie 200,17 zł za MWh dalej może opłacać rachunki na ich podstawie. Później tacy klienci otrzymają rozliczenie według ceny w momencie zużycia.

Praca i zarobki w transporcie. Dobrze już było? Od 8500 zł do 11000 zł netto dla kierowcy w transporcie międzynarodowym. Ale nie tak łatwo już znaleźć dobrą pracę
27 cze 2024

W transporcie wydaje się, że kończy się rynek pracownika a zaczyna rynek pracodawcy. Coraz częściej słyszy się opinie, że kierowcy dopytują firmy transportowe o wolne etaty i dłużej czekają na pracę - nawet kilka miesięcy. Raport Polskiego Instytutu Transportu Drogowego (PITD) z kwietnia 2024 r. pt. „Zarobki kierowców zawodowych w Polsce 2023. Bezpieczeństwo i stan infrastruktury parkingowej” wskazuje, że ponad połowa firm transportowych uważa, że nie ma problemów ze znalezieniem kierowców na rynku. Ponadto liczba przewoźników, którzy uważali, że nie mogą znaleźć odpowiedniego kandydata w ostatnim roku zmniejszyła się o 19 p.p. (25 proc. w 2023 r. w porównaniu do 44 proc. w 2022 r.). 

ZUS ma prawo podważyć podstawę wymiaru składek zadeklarowaną przez przedsiębiorcę. Uchwała Sądu Najwyższego - zasada prawna
26 cze 2024

W 2010 roku Sąd Najwyższy podjął uchwałę w sprawie II UZP 1/10, z której wynikało, że ZUS nie jest uprawniony do kwestionowania kwoty zadeklarowanej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Po kilkunastu latach (29 listopada 2023 r.) podobne zagadnienie trafiło do rozstrzygnięcia przez skład 7 sędziów Sądu Najwyższego. Tym razem nie tylko dostrzeżono warunki, w których taka weryfikacja jest jednak uzasadniona, ale nadano także uchwale w sprawie III UZP 3/23 moc zasady prawnej.

Czy Polska spełnia 4 warunki przyjęcia euro? Najnowsza ocena Komisji Europejskiej
26 cze 2024

Jest znany suchar, który polega na tym, że na pytanie "Czy jesteś za przyjęciem euro?" odpowiada się: "Tak, oczywiście, przyjmę każdą kwotę w tej walucie". A tak zupełnie poważnie, to przyjęcie euro nie tyle jest kwestią woli danego państwa, co możliwości jego gospodarki. Według najnowszej oceny Komisji Europejskiej Polska nie spełnia żadnego z czterech warunków przyjęcia do strefy euro. Tak wynika z raportu opublikowanego 26 czerwca 2024 r. Tych warunków nie spełnia również pięć innych krajów członkowskich UE, które nie mają wspólnej waluty, w tym Bułgaria, która planowała przyjęcie euro już w 2025 roku.

Polska jednym z liderów w emisji metanu w Europie. A UE walczy także z tym gazem. Gaz ziemny będzie - paradoksalnie - atrakcyjniejszy?
26 cze 2024

Polska jest jednym z największych europejskich emitentów metanu. Jak podał w maju Polski Instytut Ekonomiczny, udział naszego sektora energetycznego w strukturze całkowitych emisji metanu jest 4-krotnie większy niż średnia UE. Nowe przepisy unijnego rozporządzenia metanowego uderzą więc na pewno w branżę węglową, ale co z rynkiem gazu – paliwa, w które cały czas mocno inwestujemy i które traktowane jest jako ważny pomost między energetyką wysokoemisyjną a zieloną? Pytamy eksperta.

Prof. Modzelewski o przesunięciu obowiązkowego KSeF: Katastrofa odroczona o dwa lata
26 cze 2024

Trzeba wciąż bronić systemu prawnego przed destrukcją, ale nie zawsze się to udaje. Teraz najważniejszym zadaniem jest wyrzucenie do kosza nonsensu faktur ustrukturyzowanych, bo katastrofę odroczono tylko o dwa lata – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. Dzień 1 lipca 2024 r. (pierwotny termin wejścia w życie obligatoryjnego modelu Krajowego Systemu e-Faktur) będzie – zdaniem Profesora - symbolem spektakularnej porażki tych, którzy psują przepisy podatkowe.

Czy od prezentów (ślubnych, urodzinowych, z okazji chrzcin i innych uroczystości) trzeba zapłacić podatek? Tak ale nie od wszystkich
26 cze 2024

Lato to nie tylko czas wyjazdów wakacyjnych i odpoczynku. To również czas ślubów, chrzcin i innych uroczystości rodzinnych. Organizując taką imprezę, mamy sporo wydatków, ale są też przychody. To prezenty od rodziny i gości, często bardzo wartościowe i oczywiście pieniądze w kopertach. Tu pojawia się pytanie, czy nie powinniśmy zgłosić takiego dochodu fiskusowi?

Kasowa metoda rozliczania VAT będzie podstawową zasadą? Projekt nowelizacji ustawy o VAT już skierowany do I czytania na posiedzeniu Sejmu
26 cze 2024

W dniu 25 czerwca 2024 r. skierowano do I czytania na posiedzeniu Sejmu poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Projekt ten przewiduje wprowadzenie przepisów pozwalających na stosowanie kasowej metody rozliczania VAT jako metody podstawowej rozliczania tego podatku. W myśl tego projektu - co do zasady - obowiązek podatkowy będzie powstawał z dniem otrzymania całości lub części zapłaty - w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podatnika, który jest przedsiębiorcą. A w przypadku wydania towaru lub wykonania usługi na rzecz podmiotu nie będącego przedsiębiorcą – obowiązek podatkowy ma powstawać z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180 dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

pokaż więcej
Proszę czekać...