Rząd chce zmienić rozporządzenie w sprawie sposobu i metodologii prowadzenia i aktualizacji rejestru REGON. Założenia projektu tego rozporządzenia zostały 6 września 2023 r. opublikowane w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. A 18 września br został już opublikowany sam projekt. Co się ma zmienić i od kiedy?
Na podstawie art. 42 ust. 1 pkt 1 ustawy z 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej, rejestr REGON obejmuje:
1) osoby prawne;
2) jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej;
3) osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą.
A przepis art. 42 ust. 3 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej wskazuje informacje, które podlegają wpisowi do rejestru REGON. Jedną z takich informacji jest numer identyfikacji podatkowej (NIP) podmiotu gospodarki narodowej oraz informacje o unieważnieniu lub uchyleniu tego numeru.
Zmiany w rejestrze REGON. Pojawi się dodatkowa informacja o numerze NIP
Prowadzone przez osoby fizyczne przedszkola, szkoły, placówki lub inne jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 2 pkt 3-11 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, a także biura poselskie nie otrzymują odrębnych numerów identyfikacji podatkowej (NIP), lecz de facto posługują się numerami:
- osoby fizycznej prowadzącej placówkę – w przypadku prowadzonego przez tę osobę przedszkola, szkoły, placówki lub innej jednostki organizacyjnej, o których mowa w art. 2 pkt 3-11 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe;
- danego posła/senatora/posła do Parlamentu Europejskiego – w przypadku biura poselskiego.
Powoduje to problemy w codziennej działalności tych podmiotów.
Dlatego rząd planuje zmienić rozporządzenie Rady Ministrów z 30 listopada 2015 r. w sprawie sposobu i metodologii prowadzenia i aktualizacji krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej, wzorów wniosków, ankiet i zaświadczeń (Dz. U. poz. 2009, z późn. zm.). Jest to rozporządzenie określające zasady działania rejestru REGON.
W tym rozporządzeniu ma zostać dodany § 6a, który ma umożliwić określenie we wpisach do rejestru REGON, numeru identyfikacji podatkowej (NIP), w przypadkach, w których osoba prowadząca wpisaną do rejestru REGON jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej zobowiązana jest, w związku z jej prowadzeniem, do posługiwania się własnym numerem identyfikacji podatkowej (NIP).
Jak wyjaśnia rząd problem ten dotyczy prowadzonych przez osoby fizyczne przedszkoli, szkół oraz placówek lub innych jednostek organizacyjnych, o których mowa w art. 2 pkt 3-11 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 900). Zgodnie z art. 12 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, „publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 2, oraz ich zespoły wpisuje się do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej jako podmioty, o których mowa w art. 42 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej” – tj. jako jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej. Przedszkola, szkoły, placówki lub inne jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 2 pkt 3-11 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, prowadzone przez osobę fizyczną, również nie podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu – nie występują w CRP-KEP jako odrębni od podmiotu tworzącego podatnicy, płatnicy podatków bądź płatnicy składek ubezpieczeniowych, w konsekwencji posługują się numerem NIP właściwym dla osoby fizycznej prowadzącej tę jednostkę organizacyjną.
Taki sam problem ma miejsce w przypadku biur poselskich, senatorskich, poselsko-senatorskie oraz biur posłów do Parlamentu Europejskiego, które są wpisywane do rejestru REGON jako jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej.
Podmiotowość w rejestrze REGON nie jest tożsama z podmiotowością w Centralnym Rejestrze Podmiotów – Krajowej Ewidencji Podatników (CRP-KEP): podmiotem rejestru REGON jest biuro, a podmiotem CRP-KEP – osoba fizyczna (poseł/senator/poseł do Parlamentu Europejskiego). Odmienny sposób rejestracji w tych dwóch rejestrach urzędowych powoduje obecnie problemy z identyfikacją działalności podmiotów, które zobowiązane są posługiwać się NIP nadanym im jako płatnikom. Brak informacji w rejestrze REGON o numerze identyfikacji podatkowej (NIP), którym podmiot zobowiązany jest się posługiwać w związku z prowadzeniem ww. jednostek organizacyjnych, był wielokrotnie przedmiotem zastrzeżeń ze strony różnych podmiotów, związanych z utrudnieniami przy weryfikacji wpisów w oparciu o informacje wpisane do rejestru REGON.
Omawiana zmiana w ww. rozporządzeniu w sprawie rejestru REGON pozwoli na identyfikację, na podstawie NIP, działalności prowadzonych przez biura poselskie. Natomiast ostateczna wersja projektu tego rozporządzenia nie obejmuje (wbrew wcześniejszym założeniom tego projektu) prowadzonych przez osoby fizyczne przedszkoli, szkół, placówek lub innych jednostek organizacyjnych, o których mowa w art. 2 pkt 3-11 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe.
Kiedy zmiany wejdą w życie?
Rada Ministrów ma przyjąć projekt tego rozporządzenia jeszcze w III kwartale 2023 roku. A więc prawdopodobnie omawiane zmiany wejdą w życie przed końcem bieżącego roku.
oprac. Paweł Huczko