Rada
Pracownikowi Państwa firmy za okres zwolnienia lekarskiego przysługuje zasiłek opiekuńczy, którego wysokość będzie wynosiła 80% przyjętej podstawy wynagrodzenia z okresu 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
uzasadnienie
Zasiłek opiekuńczy jest świadczeniem przysługującym ubezpieczonemu podlegającemu obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu, zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad:
l dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku: nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza,
l małżonkiem ubezpieczonego, stale opiekującym się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi sprawowanie opieki,
l małżonkiem ubezpieczonego, stale opiekującym się dzieckiem, przebywającym w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej,
l chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat,
l innym chorym członkiem rodziny (małżonek, rodzice, teściowie, dziadkowie, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku ponad 14 lat - jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym w okresie sprawowania opieki).
Omawiając kwestie prawa do zasiłku opiekuńczego, należy zwrócić uwagę na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2007 r. (sygn. P 45/06). Stwierdził w nim, że przyznanie prawa do zasiłku opiekuńczego wyłącznie ubezpieczonym podlegającym obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu jest niezgodne z Konstytucją RP. Oznacza to, że prawo do zasiłku opiekuńczego powinni posiadać również ubezpieczeni, którzy podlegają dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.
Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli poza ubezpieczonym są inni członkowie rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, mogący zapewnić opiekę dziecku lub choremu członkowi rodziny. Zasada ta nie dotyczy jednak opieki sprawowanej nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat (zasiłek wtedy przysługuje).
Zasiłek opiekuńczy może być wypłacany przez okres zwolnienia od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki, nie dłużej jednak niż przez:
l 60 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad dziećmi: zdrowym do lat ośmiu (w wymienionych wcześniej przypadkach) lub chorym do lat czternastu,
l 14 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad innymi członkami rodziny.
Łączny okres pobierania przez ubezpieczonego zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad dziećmi i innymi członkami rodziny nie może być dłuższy niż 60 dni w roku kalendarzowym. Oznacza to, że okres pobierania zasiłku opiekuńczego nie jest uzależniony od liczby członków rodziny uprawnionych do zasiłku opiekuńczego oraz od liczby dzieci i innych członków rodziny wymagających opieki.
W sytuacji opisanej w pytaniu Państwa pracownikowi, za okres zwolnienia lekarskiego, będzie przysługiwał zasiłek opiekuńczy maksymalnie przez 14 dni. Podstawą naliczenia tego zasiłku będzie przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. W podstawie wymiaru zasiłku powinni Państwo uwzględnić wyłącznie wynagrodzenie pracownika, które stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu już potrąconych składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, finansowanych ze środków pracownika.
Miesięczny zasiłek opiekuńczy wynosi 80% podstawy wymiaru.
Należy podkreślić, że prawo do zasiłku opiekuńczego przysługuje uprawnionym bez okresu wyczekiwania już od pierwszego dnia podlegania ubezpieczeniu chorobowemu.
PRZYKŁAD
Jeden z pracowników firmy usługowej w czerwcu 2007 r. dostarczył zwolnienie lekarskie na okres 10 dni z tytułu konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem w wieku 16 lat. Złożył również oświadczenie (ZUS Z-15), że w tym czasie nie ma innego członka rodziny, który mógłby opiekować się chorym dzieckiem.
Podstawą naliczenia zasiłku opiekuńczego dla tego pracownika będzie przeciętne wynagrodzenie wypłacone mu w ciągu ostatnich 12 miesięcy kalendarzowych, poprzedzających okres niezdolności, stanowiące podstawę składki na ubezpieczenie chorobowe, tj. od czerwca 2006 r. do maja 2007 r. Wysokość zasiłku opiekuńczego będzie wynosiła 80% ustalonej podstawy. Jeśli w ciągu 2007 r. pracownik dostarczy kolejne zwolnienie z tytułu konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem w wieku 16 lat, pracodawca będzie mógł wypłacić w 2007 r. zasiłek opiekuńczy jeszcze tylko przez 4 dni.
Podstawa prawna
l art. 32-36 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 47, poz. 318
Anna Sadowska
specjalista w zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych Grupa Mazars w Polsce