Jak wynika z analizy dołączonych do listu Czytelnika dokumentów, nie są to składki członkowskie, lecz w istocie opłaty za usługi parkingowe. W tym przypadku nie ma zastosowania zwolnienie z art. 17 ust. 1 pkt 40 updop.
Stowarzyszenie Użytkowników Parkingu powstało z przekształcenia Społecznego Komitetu Parkingowego, którego działalność była dobrowolna (o celach niezarobkowych), zaś składki członków były przeznaczane na utrzymanie parkingu. Powstałe Stowarzyszenie działa na takich samych zasadach. Istnieje wątpliwość, czy Stowarzyszenie jest obowiązane opłacać podatek dochodowy od osób prawnych od składek przeznaczonych na cele statutowe, płaconych przez użytkowników parkingu.
Stowarzyszenie działa w oparciu o statut, zgodnie z którym do celów Stowarzyszenia należy m.in.:
• zapewnienie członkom Stowarzyszenia prawa do przechowywania na parkingu osiedlowym pojazdów osobowych, stanowiących własność członków lub pojazdów przez nich użytkowanych,
• zagwarantowanie członkom Stowarzyszenia zabezpieczenia pojazdów przechowywanych na parkingu przed kradzieżą, włamaniem, zaborem pojazdu w celu krótkotrwałego użycia oraz przed zniszczeniem lub uszkodzeniem pojazdu.
Cele statutowe Stowarzyszenia są realizowane m.in. poprzez:
• świadczenie na rzecz członków usług w zakresie prowadzenia parkingu w postaci zorganizowania: miejsc parkingowych, stałego dozoru, przechowywania pojazdów samochodowych, utrzymywania czystości i porządku na parkingu oraz w jego bezpośrednim sąsiedztwie, jak również
• zapewnienie sprawnego funkcjonowania istniejącej na terenie parkingu infrastruktury technicznej.
Członek Stowarzyszenia jest obowiązany m.in. do regularnego opłacania składek członkowskich i innych świadczeń na rzecz Stowarzyszenia. Majątek Stowarzyszenia powstaje z:
• opłat wpisowych i składek członkowskich,
• dotacji na cele statutowe Stowarzyszenia,
• darowizn, spadków, zapisów i dotacji celowych,
• dochodów z majątku Stowarzyszenia oraz ofiarności publicznej.
Z dokumentów wynika, że Stowarzyszenie prowadzi na rzecz swoich członków usługi parkingowe. Usługi te są prowadzone w sposób ciągły, co potwierdza fakt zatrudnienia pracowników oraz umowa dzierżawy działki, na której znajduje się parking, zawarta na czas nieokreślony.
Wolne od podatku są składki członkowskie członków organizacji politycznych, społecznych i zawodowych - w części nieprzeznaczonej na działalność gospodarczą (art. 17 ust. 1 pkt 40 updop). Majątek stowarzyszenia powstaje m.in. ze składek członkowskich (art. 33 ustawy o stowarzyszeniach). Składki członkowskie są opłacane przez członków z racji przynależności do stowarzyszenia i tworzą one majątek, który służy realizacji celów statutowych.
Według definicji słownikowej „składka członkowska” to „kwota pieniężna wpłacana, zwykle regularnie i obowiązkowo, przez jedną osobę do wspólnej kasy, na jakiś wspólny cel, wkład jednej osoby we wspólny fundusz” (Słownik języka polskiego, PWN, Warszawa 2003).
Z powyższej definicji wynika, że składka członkowska nie może wiązać się ze świadczeniem wzajemnym pomiędzy opłacającym składkę a podmiotem pobierającym składkę.
Zgodnie z przyjętą linią orzecznictwa składka członkowska wynika z faktu przystąpienia do stowarzyszenia i jest związana z pozostawaniem członkiem stowarzyszenia. Nie można uznać za składkę członkowską opłaty za przyszłe korzystanie z konkretnej rzeczy (por. wyrok NSA z 30 sierpnia 2000 r., sygn. akt I SA/Gd 947/98; POP 2002/5/130).
W przypadku gdy stowarzyszenie pobiera od swoich członków opłatę, która - co do istoty - nie odbiega od opłaty za korzystanie z usług oferowanych przez stowarzyszenie jego członkom, to tego rodzaju opłaty nie korzystają ze zwolnienia z podatku dochodowego, które dotyczy składek członkowskich (por. wyrok NSA z 13 czerwca 2003 r., sygn. akt III SA 3245/01; OSP 2004/10/132).
W omawianym przypadku charakter opłat członków Stowarzyszenia wskazuje, że nie są to składki członkowskie, tylko opłaty za usługi parkingowe. W związku z powyższym nie znajduje zastosowania zwolnienie od podatku dochodowego od osób prawnych określone w art. 17 ust. 1 pkt 40 updop.
Joanna Nowicka
Podstawy prawne:
• ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1238
• ustawa z 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach - j.t. Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 112, poz. 766