Na wstępie należałoby przedstawić definicję spółki komandytowej zawartej w ksh, która określa spółkę komandytową jako spółkę osobową mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona.
Ww. wspólnicy są charakterystyczną cechą spółki komandytowej. Przepisy nie określają liczby komplementariuszy oraz komandytariuszy, jednakże po każdej ze stron musi wystąpić przynajmniej jedna osoba.
Powstanie spółki komandytowej polega na utworzeniu nowego podmiotu gospodarczego wskutek zawarcia umowy spółki komandytowej przez dwóch lub więcej wspólników, a następnie przez wpisanie tej spółki do rejestru. Należy podkreślić, że umowa spółki komandytowej powinna zostać zawarta w formie aktu notarialnego, a zatem w innej formie niż umowa spółki jawnej czy też partnerskiej. Sama umowa spółki komandytowej powinna zawierać następujące elementy: firmę i siedzibę spółki, przedmiot działalności spółki oznaczony według Polskiej Klasyfikacji Działalności, czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony, oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika oraz ich wartość.
Tworząc spółkę komandytową, jako wspólnicy musimy wnieść do niej wkład. Przepisy nie określają minimalnej wymaganej wielkości wkładu, a zatem nie musi on przedstawiać dużej wartości. Same wkłady mogą mieć różną postać, może to być zarówno gotówka, własność jak i inne prawa do rzeczy ruchomych lub nieruchomości, ale także prawa do niematerialnych składników majątku.
Odpowiedzialność komandytariusza oraz komplementariusza to element, na który warto zwrócić uwagę. Komandytariusz ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spółki wobec wierzycieli tylko do wysokości sumy komandytowej, a komplementariusz odpowiada całym swoim majątkiem. Komandytariusz będzie jednak odpowiadać całym swoim majątkiem, jeśli jego nazwisko lub firma zostanie ujawnione w firmie spółki komandytowej. Komandytariusz odpowiada ponadto za zobowiązania spółki powstałe w wyniku wykonania czynności za spółkę, do których nie był on uprawniony, a zatem, jeśli działał bez pełnomocnictwa lub przekroczył jego zakres. Komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności w granicach wartości wkładu wniesionego do spółki, ale w przypadku zwrotu wkładu w całości albo w części, odpowiedzialność zostaje przywrócona w wysokości równej wartości dokonanego zwrotu.
Ostatnim elementem, istotnym z punktu widzenia osób planujących rozpocząć działalność gospodarczą, są prawa komandytariusza i komplementariusza. Spółkę reprezentują komplementariusze. Komandytariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik. Warto też wiedzieć, że prawo prowadzenia spraw spółki przysługuje każdemu komplementariuszowi, natomiast nie przysługuje ono komandytariuszowi. Jednakże komandytariuszowi przysługuje prawo kontroli spółki, a tym samym prawo kontroli komplementariuszy, którzy prowadzą sprawy spółki. Komandytariusz może także domagać się przedstawienia rocznego sprawozdania finansowego, a także jest on uprawniony do przeglądania ksiąg i dokumentów spółki celem sprawdzenia ich rzetelności.
Podsumowując, można stwierdzić, że z wyborem spółki komandytowej wiąże się niewątpliwie zaleta w postaci ograniczenia odpowiedzialności komandytariusza za zobowiązania tylko do wysokości sumy komandytowej, a także brak ustawowych wymagań odnośnie sumy komandytowej. Z kolei utrudnieniem tej formy działalności jest konieczność zawarcia umowy spółki w formie aktu notarialnego.
Barbara Jureczek, Aneta Wrona
M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna