IZBA SKARBOWA WE WROCŁAWIU ODPOWIEDZIAŁA GP
Możliwość dokonywania odpisów amortyzacyjnych regulują przepisy następujących ustaw:
- w stosunku do spółdzielni mieszkaniowej - ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych,
- w stosunku do osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą - ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z przepisami obydwu wskazanych ustaw, odpisów amortyzacyjnych od budynków, budowli oraz lokali będących odrębną własnością dokonuje ich właściciel lub współwłaściciel. Skoro więc właścicielem wydzierżawianego lokalu jest spółdzielnia mieszkaniowa, to zgodnie z przepisami podatkowymi może ona dokonywać od tego lokalu w ciężar kosztów odpisów amortyzacyjnych.
Przepisy podatkowe nie wkraczają natomiast w sferę umów cywilnych zawieranych między spółdzielnią mieszkaniową, jako wydzierżawiającym posiadane lokale użytkowe, a dzierżawcami tych lokali. Kwestię zawierania takich umów regulują przepisy Działu II Dzierżawa ustawy Kodeks cywilny. Zgodnie z zasadą swobody zawierania umów, strony umowy dzierżawy same negocjują cenę dzierżawy. Jedną ze składowych ceny za dzierżawę może być amortyzacja danego lokalu użytkowego, jeżeli tak uzgodnią obie strony umowy dzierżawy. Rozstrzyganie sporów między stronami umowy dzierżawy dotyczących kwestii wysokości czynszu za dzierżawę, czy ponoszenia nakładów na dzierżawiony lokal nie należą do kompetencji organów podatkowych. Takie spory rozstrzygają bowiem sądy cywilne.
EKSPERT WYJAŚNIA
Andrzej Pośniak
doradca podatkowy w Kancelarii CMS Cameron McKenna
Rozliczanie kosztów związanych z wydzierżawianą nieruchomością zależy od tego, jaki sposób opodatkowania dany podatnik wybierze. Przychody z dzierżawy mogą być bowiem opodatkowane poza działalnością gospodarczą, na zasadach ogólnych (tj. według skali podatkowej) albo w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, jak również w ramach działalności gospodarczej. W ostatnim z wymienionych przypadków, podatnik również może wybrać, czy tego typu przychody będą opodatkowane według skali podatkowej czy też podatkiem liniowym.
Co do zasady, we wszystkich wskazanych przypadkach, poza sytuacją, w której podatnik wybrał opodatkowanie przychodów z najmu według ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, przychody z wynajmu nieruchomości mogą zostać pomniejszone o koszty uzyskania tego przychodu. W zależności od rodzaju poniesionych kosztów, podatnik będzie uprawniony do ich bezpośredniego zaliczenia w koszty uzyskania przychodów, albo też kosztami będą jedynie odpisy amortyzacyjne dokonane od wartości początkowej nabytych rzeczy lub praw. Jak można łatwo dostrzec, ten sposób rozliczania przychodów z najmu jest szczególnie korzystny dla tych podatników, którzy przewidują ponoszenie znacznych kosztów związanych z wynajmem swoich nieruchomości. Koszty te mogą znacznie przyczynić się do obniżenia podstawy opodatkowania, a co za tym idzie, podatku należnego.
Nieco inaczej wygląda opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. W tym przypadku podatek pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty jego uzyskania. W efekcie, podatnicy, którzy zdecydują się na tę formę opodatkowania, nie będą uprawnieni do pomniejszenia osiąganego przez siebie przychodu ani o koszty potrącane bezpośrednio, ani też o odpisy amortyzacyjne. W efekcie ta forma opodatkowania wydaje się bardziej korzystna dla osób, które ponoszą stosunkowo niewielkie koszty w związku z uzyskiwanymi przychodami z najmu. Dodatkowym atutem opodatkowania w formie ryczałtu jest to, że podatnicy, którzy wybrali tę formę opodatkowania, mogą zastosować do osiąganych przez siebie przychodów z najmu stawkę w wysokości 8,5 proc., jeżeli kwota przychodów w roku podatkowym nie przekracza równowartości kwoty 4 tys. euro (przeliczonej na złote według ogłoszonego przez NBP średniego kursu euro z 1 października roku poprzedzającego). W przypadku przekroczenia tego progu podatnicy będą zobowiązani do zastosowania stawki 20-proc., ale jedynie w stosunku do nadwyżki uzyskanego przychodu ponad wspomnianą kwotę.
Warto w tym miejscu przybliżyć sytuację podatnika, który wynajmuje nieruchomość w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Jak zostało to już wspomniane na wstępie, podatnik taki może wybrać, czy osiągane z tego tytułu przychody będą u niego opodatkowane według skali podatkowej czy też podatkiem liniowym. Niezależnie jednak od wyboru w tym względzie, podatnik ten będzie miał prawo pomniejszania osiąganego przez siebie przychodu z najmu o poniesione przez niego koszty uzyskania tego przychodu. Niewątpliwie, ten rodzaj opodatkowania również może okazać się korzystny dla pewnej grupy podatników. Z pewnością do grupy tej będą należały osoby, które prowadzą wynajem na większą skalę, albo osiągają z tego tytułu znaczące przychody. Z jednej strony, będą oni mieli prawo do opodatkowania przychodów według stawki 19 proc. (a zatem mniej niż w przypadku ryczałtu, gdy przychód przekroczy 4 tys. euro), a jednocześnie będą mogli potrącać podatkowo ponoszone w tym zakresie koszty.
PODSTAWA PRAWNA
- Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
- Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.).
- Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
SŁOWNIK
Dzierżawa - przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. Czynsz może być zastrzeżony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju. Może być również oznaczony w ułamkowej części pożytków.
Amortyzacja - oznacza rozłożenie wartości przez pewien okres. Amortyzacja jest kosztem niepieniężnym (to znaczy nie pociąga za sobą wydatków w bieżącym okresie). Z pomocą amortyzacji nakłady na zakup czy wytworzenie środka trwałego są stopniowo zaliczane w koszty poszczególnych okresów.
Koszty uzyskania przychodów - kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych jako niestanowiące kosztów (katalogi wydatków niestanowiących kosztów zawierają art. 23 ustawy o PIT i art. 16 ustawy o CIT).
Opracowała Ewa Matyszewska