Wiele osób jest przekonanych, że darowizny w rodzinie są zawsze wolne od podatku. To nieprawda. Zwolnienie istnieje, ale tylko pod warunkiem, że obdarowany zgłosi darowiznę w terminie i udokumentuje przekazanie pieniędzy.
- Czym właściwie jest podatek od darowizn?
- Trzy grupy podatkowe, trzy różne limity
- Zwolnienie dla najbliższych, ale z formalnościami
- A jeśli zapomnimy zgłosić?
- Formalności proste, a korzyści duże
W ostatnich latach Polacy coraz częściej przekazują swoim bliskim pieniądze lub nieruchomości – czy to w formie wsparcia dla dzieci, czy pomocy finansowej w trudnych czasach. Warto jednak wiedzieć, że każda taka darowizna może wiązać się z obowiązkiem podatkowym.
Czym właściwie jest podatek od darowizn?
To danina, którą musi zapłacić osoba otrzymująca coś za darmo – czy to gotówkę, mieszkanie, samochód, czy biżuterię. Podatek od darowizn pobierany jest od osób fizycznych, a jego zasady określa ustawa z 1983 roku o podatku od spadków i darowizn.
W skrócie: jeśli ktoś przekazuje majątek bez żadnej zapłaty, urząd skarbowy może się tym zainteresować.
Trzy grupy podatkowe, trzy różne limity
To, czy i ile zapłacimy, zależy od tego, od kogo otrzymujemy darowiznę. Prawo dzieli obdarowanych na trzy grupy:
- Grupa I – najbliższa rodzina: małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, pasierb, ojczym i macocha.
- Grupa II – dalsza rodzina: np. wujostwo, szwagrowie czy bratankowie.
- Grupa III – osoby niespokrewnione.
Dla każdej z tych grup przewidziano kwoty wolne od podatku, czyli progi, do których danina nie jest pobierana:
- Grupa I – 10 434 zł,
- Grupa II – 7 878 zł,
- Grupa III – 5 308 zł.
Uwaga – te limity dotyczą sumy darowizn z ostatnich pięciu lat od jednej osoby. Jeśli przekroczymy próg, podatek trzeba zapłacić od nadwyżki.
Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki. Prawidłowe zapisy. Przykładowe wzory oraz Kalendarz 2026
Zwolnienie dla najbliższych, ale z formalnościami
Największy przywilej dotyczy tzw. grupy „zero”, czyli najbliższej rodziny.
Jeśli pieniądze lub majątek trafiają np. od rodziców do dzieci, można całkowicie uniknąć podatku – wystarczy zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od jej otrzymania. Zgłoszenia dokonuje się na formularzu SD-Z2, który można złożyć przez internet.
W przypadku darowizny pieniężnej warunkiem zwolnienia jest również to, że środki muszą trafić na konto bankowe obdarowanego, a nie „do ręki”.
A jeśli zapomnimy zgłosić?
Tu fiskus nie ma litości. Brak zgłoszenia darowizny w terminie oznacza utratę prawa do zwolnienia – i konieczność zapłaty podatku według obowiązującej skali. W skrajnych przypadkach, gdy urzędnicy uznają, że darowizna była próbą ukrycia dochodu, mogą nałożyć dodatkowe sankcje finansowe.
Formalności proste, a korzyści duże
Zgłoszenie darowizny jest szybkie i bezpłatne – można to zrobić przez platformę e-Urząd Skarbowy. Dzięki temu nawet wysokie kwoty przekazywane w rodzinie nie muszą być obciążone podatkiem.
– „Wielu podatników nie zdaje sobie sprawy, że zgłoszenie darowizny to nie problem, a realna oszczędność. Wystarczy zachować dowód przelewu i złożyć prosty formularz” – podkreślają doradcy podatkowi.
Podatek od darowizn to temat, o którym nie pamiętamy, ale dotyczy tysięcy Polaków rocznie. Na szczęście prawo pozwala uniknąć fiskusa, jeśli działamy zgodnie z przepisami. Wystarczy pamiętać o zgłoszeniu, pilnować terminów i... nie chować koperty do szuflady.