Organy podatkowe prowadząc postępowanie podatkowe zobowiązane są do zebrania materiału dowodowego pozwalającego na ustalenie stanu faktycznego, jak również wszystkich istotnych aspektów dotyczących rozpatrywanej sprawy. Niestety materiał dowodowy w formie dokumentacji podatkowej okazuje się niekiedy niewystarczający. W takiej sytuacji konieczne może być wezwanie strony postępowania, a niekiedy także i osób trzecich (np. pracowników, kontrahentów), w celu udzielenia wyjaśnień, złożenia zeznań, przedłożenia dodatkowych dokumentów, jak również dokonania innych czynności osobiście.
Nie bez znaczenia wydaje się również fakt, iż zignorowanie wezwania może skutkować dotkliwymi sankcjami finansowymi. Obecnie kara porządkowa nakładana na podatnika, który dopuścił się nieuzasadnionego niestawiennictwa, może wynosić nawet 2 700 zł (od 2013 r. kwota ta zwiększy się do 2 800 zł).
Istnieją jednak sytuacje, w których niestawienie się w urzędzie skarbowym pomimo otrzymania wezwanie nie będzie podlegało wspomnianym wyżej sankcjom.
Obowiązek stawienia się tylko na obszarze województwa
Po pierwsze wezwany jest obowiązany do osobistego stawienia tylko na obszarze województwa, w którym zamieszkuje lub przebywa. Nie oznacza to bynajmniej, że fiskus nie może takiego wezwania wysłać. Jednak w takiej sytuacji wezwany może odmówić stawienia się w wyznaczonym miejscu nie narażając się na sankcje karne. W takiej sytuacji przesłuchania dokona w ramach tzw. pomocy prawnej inny urząd - właściwy dla miejsca zamieszkania lub pobytu wzywanego.
Wyjątek od powyższych zasad
Od tej reguły istnieje jednak wyjątek. Z koniecznością osobistego wezwania trzeba się bowiem liczyć w przypadkach, w których charakter sprawy lub czynności wymaga osobistego stawienia się przed organem podatkowym prowadzącym postępowanie. Ustawa nie definiuje jednak ani nie wskazuje przykładów takich sytuacji, co oznacza, że oceny w takich sytuacjach dokonuje organ prowadzący postępowanie.
W razie choroby wyjaśnienia mogą zostać złożone w domu
Drugim z wymienionych przypadków, w którym wezwany przez fiskusa do osobistego stawienia się w urzędzie nie musi tego robić jest choroba, kalectwa lub też inna ważna przyczyna. By uniknąć problemów warto na takie wezwanie odpowiedzieć, wyjaśniając przyczyny dla których nie można osobiście przyjechać w wyznaczone miejsce. W zależności od okoliczności można się spodziewać np. przełożenia terminu albo wizyty fiskusa w miejscu pobytu.
Elżbieta Węcławik, Dominik Mędrzycki