Pakiet e-commerce, który wprowadził szereg zmian oraz nowych pojęć głównie w ustawie o podatku od towarów i usług obowiązuje od 20 maja 2021 r. Szczególnie ciekawe były zmiany, które „uporządkowały” kwestię platform ułatwiających sprzedaż wysyłkową dla konsumentów z UE (B2C). Mowa jest tutaj głównie o interfejsach elektronicznych takich jak chociażby Amazon. Co istotne, adres siedziby dla takich platform nie ma żadnego znaczenia w rozwiązaniu, o którym będzie mowa, o ile ułatwiają one określone dostawy towarów.
Rozwiązaniem tym jest swego rodzaju fikcja prawna, która ma miejsce jedynie w ww. ustawie o podatku od towarów i usług (nie ma żadnego zastosowania np. w kontekście stosunków cywilno-prawnych). Fikcja ta polega w praktyce na tym, że odpowiedzialność za zobowiązania z tytułu VAT dotyczących konkretnych dostaw towarów przechodzi na podatnika, który zarządza danym interfejsem elektronicznym. Zabieg ten miał na celu zwiększyć efektywność poboru podatków oraz zmniejszyć dość duże obciążenia administracyjne po obu stronach.
Co to jest interfejs elektroniczny
Idąc dalej ważna jest sama definicja interfejsu elektronicznego (platformy). Pojęcie to oznacza dowolne urządzenie lub oprogramowanie, które pozwala na nawiązanie kontaktu pomiędzy użytkownikami będącymi sprzedawcami, a użytkownikami będącymi nabywcami ww. towarów. Ustawodawca w tym pojęciu zawarł dość szeroki zakres, bo można tu wyszczególnić chociażby strony internetowe, platformy handlowe, a nawet interfejsy API.
Zatem fikcja prawna dla towarów o których mówi art. 7a ustawy o VAT ma od 1 lipca 2021 r. zastosowanie dla platform przy dwóch okolicznościach:
- nabycie towarów, czyli dostawa B2B między platformą a sprzedawcą, który w praktyce sprzedaje towary na potrzeby konsumentów,
- dokonanie dostawy towarów B2C pomiędzy platformą a faktycznym konsumentem.
W dalszej kolejności istotne jest to, jak wcześniej wspomniane zmiany wpłyną na OSS w kontekście sprzedaży przez interfejs elektroniczny (platformę):
- Na takich platformach ciąży nakaz wyświetlania kwoty podatku VAT, która będzie zmuszony zapłacić nabywca przy dostawie towaru (najpóźniej na koniec procesu zamawiania). Stawka ta powinna być zgodna ze stawką państwa członkowskiego, na którego teren są wysyłane/transportowane towary.
- Platformy mają również nakaz pobrania podatku VAT od nabywców dal sprzedaży zarówno wewnątrzwspólnotowej jak i krajowej.
- Interfejsy elektroniczne są odpowiedzialne za przesłanie miesięcznych deklaracji VAT za pomocą portalu OSS do którego jest zarejestrowany.
- Platformy te również są zobowiązane do prowadzenia przez 10 lat rejestrów sprzedaży, których towarów, których dostawę ułatwiała.
Wyszczególnione są również sytuacje, w których to platforma jest odpowiedzialna za zapłatę podatku VAT w sytuacji, gdy rzeczywistym nabywcom jest podatnik państwa członkowskiego, a rzeczywistym sprzedawcą podatnik państw trzecich. Wcześniej wspomniana czynność ma miejsce gdy:
- ułatwiana jest sprzedaż towarów na odległość wewnątrz UE, czyli np. gdy towar jest zamawiany w państwie członkowskim, ale innym niż nabywca danego towaru,
- miejsce ma dostawa krajowa towaru, czyli gdy dany towar jest zarówno wysyłany jak i zamawiany w tym samym państwie członkowskim, w którym znajduje się nabywca takiego towaru.
Za sprzedawcę uważany jest interfejs elektroniczny
Kolejnym ważnym wątkiem jest IOSS w sytuacji, gdy sprzedaż ma miejsce za pomocą interfejsu elektronicznego. W tej sytuacji właśnie miejsce ma wcześniej wymieniona fikcja prawna – w sytuacji gdy dostawa towarów jest wykonywana dla konsumentów UE, to za sprzedawcę na potrzeby podatku do towarów i usług uznaje się ów interfejs i to właśnie ten podmiot co do zasady jest odpowiedzialny za zapłatę podatku od towarów i usług.
Ciekawy jest również wątek podatku akcyzowego. Towary, które są importowane i następnie sprzedawane na odległość przez sprzedawcę, a których sprzedaż ułatwia dana platforma to w dwóch określonych przypadkach mogą one nie podlegać podatkom akcyzowym, warunki jakie muszą spełnić to:
- wysyłka lub transport towarów spoza UE w momencie ich sprzedaży,
- gdy wysyłka lub transport w przesyłkach, których wartość nie przekracza 150 euro.
Na koniec warto jeszcze wyjaśnić czym jest wspomniany OSS oraz IOSS. Dużo mówi już samo rozwinięcie skrótu (one stop shop), który można rozumieć jako punkt obsługi mający na celu uproszczenie rozliczeń z tytułu podatku od towarów i usług. Procedura ta ma na celu zapobiegnięcie sytuacjom, w których podatnik dokonujący sprzedaży towarów na rzecz konsumentów (B2C) byłby zmuszony do rejestracji na potrzeby VAT do każdego z państw członkowskich, w których dokonywana jest sprzedaż. Procedura ta udostępnia takiemu podatnikowi portal, za pomocą którego zbierane są informacje na temat danych transakcji na podstawie złożonych przez podatnika deklaracji oraz sama pobiera, dzieli i odprowadza odpowiednią wartość podatku VAT do państw członkowskich w których dokonywana byłą sprzedaż. Procedura ta jest bardzo korzystna dla podatników, gdyż znacząco zmniejsza ona obciążenia administracyjne. Aby skorzystać z tej procedury należy zarejestrować się w jednym z krajów Unii Europejskiej (w przypadku Polski poprzez formularz VIU-R). Procedura ta obejmuje takie transakcje jak np.:
- wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów na odległość (WSTO, sprzedaż wysyłkowa),
- świadczenie usług B2C – pod warunkiem że miejscem świadczenia tych usług jest kraj UE, w którym usługodawca nie posiada siedziby ani FE,
- świadczenie usług telekomunikacyjnych, nadawczych, gastronomicznych, targowych, edukacyjnych, wynajmu itd.
W przypadku platform, o których była mowa to jest to WSTO oraz dostawa towarów na rzecz nie podatnika.