Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, obrót stanowiący podstawę opodatkowania w podatku VAT zwiększany jest o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Zatem w sytuacji, gdy podatnik otrzyma dofinansowanie mające bezpośredni wpływ na cenę sprzedawanych przez niego towarów lub usług winien ją wykazać i opodatkować VAT. Istotną kwestią jest to, że opodatkowaniu VAT podlega nie tyle sama czynność dotacji, ale fakt, iż jej kwota stanowi de facto składnik ceny dotowanego towaru lub usługi. Dotacjami opodatkowanymi są bowiem tylko te dotacje, które mają bezpośredni wpływ na cenę.
Podatnicy wielokrotnie mają problemy z rozróżnieniem dotacji, które należy opodatkować od tych, które nie podlegają opodatkowaniu. Jak już wyżej stwierdzono, obowiązek zapłaty VAT dotyczy tylko tych dotacji, które mają bezpośredni wpływ na cenę dostarczanego towaru lub świadczonej usługi. Natomiast jeżeli dotacja pomimo tego, że jest pożytkowana na cele przedsiębiorstwa nie wpływa na wysokość ceny towarów lub usług, wtedy mamy do czynienia z dofinansowaniem neutralnym na gruncie analizowanego podatku.
Teatr otrzymuje dotację z Urzędu Gminy na ogólne swoje utrzymanie. W tym przypadku dotacja ta nie będzie opodatkowana, nawet jeśli miałaby jakiś pośredni wpływ na obniżenie kosztów organizacji wystawianych sztuk. Natomiast w sytuacji, gdy Gmina dopłaca do każdego biletu na sztukę XYZ (np. dzięki dofinansowaniu bilet kosztuje 15 zł, a nie 20 zł), wówczas dopłata podlega opodatkowaniu. Wpływa bowiem bezpośrednio na cenę biletu na konkretną sztukę.
Moment powstania obowiązku podatkowego z tytułu otrzymanych dotacji przedmiotowych określony został w art. 19 ust. 21 ustawy o VAT. Przepis ten stanowi, że obowiązek podatkowy z tego tytułu powstaje z chwilą zaksięgowania dopłaty na rachunku bankowym podatnika. Podobnie sytuacja wygląda, gdy podatnik otrzyma jedynie zaliczkę z tytułu dotacji – obowiązek podatkowy powstaje wtedy tylko w części jaką zaliczka stanowi, ale również z chwilą uznania jej na rachunku bankowym.
Polecamy: serwis Koszty
Fundacja prowadzi dom opieki nad osobami niepełnosprawnymi, w którym osoby te są rehabilitowane. Część kosztów rehabilitacji pacjentów pokrywają oni sami, natomiast pozostała część pokrywana jest z dotacji gminnych. Dotacja została zaksięgowana na koncie fundacji 10 lipca 2009 r. Zatem w tym właśnie dniu (10 lipca 2009 r.) powstał obowiązek podatkowy z tytułu otrzymanej kwoty dotacji przedmiotowej.
Szczególny przypadek powstania obowiązku podatkowego występuje w przypadku refundacji leków udzielanych aptekom przez NFZ. Często apteki w ramach współpracy z hurtowniami leków podają numer rachunku bankowego należący do hurtowni jako ten, na który kwoty refundacji mają wpływać. Hurtownia z otrzymywanych w ten sposób kwot refundacji rozlicza część należności apteki. Należy jednak, zauważyć, że otrzymywana refundacja należy się aptece. Zatem to na niej będzie spoczywał obowiązek podatkowy. Kwestią sporną jest tylko kiedy w takim przypadku on powstaje.
Organy podatkowe w swoich interpretacjach wyrażają opinię, że momentem powstania obowiązku podatkowego w takiej sytuacji jest moment zaksięgowania kwoty refundacji na rachunku bankowym hurtowni (Decyzja Izby Skarbowej w Rzeszowie w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 3 listopada 2006 r., znak: IS.II/1/4430-153/06). Należy uznać stanowisko organów za słuszne. Apteka przecież dobrowolnie podaje numer rachunku bankowego hurtowni (więc należy uznać, że rozwiązanie to służy jedynie uproszczeniu rozliczeń pomiędzy apteką, a hurtownią).
Niestety, ustawa nie określa wprost jaką stawką należy opodatkować otrzymaną dotację przedmiotową. Orzecznictwo sądów administracyjnych jak i poglądy doktryny wyrażają w tej kwestii zbliżone stanowisko. Stawka, którą należy opodatkować otrzymaną dotację powinna być tożsama ze stawką, jaką opodatkowany jest dotowany towar lub usługa.
Zatem, jeżeli np. świadczenie pewnej usługi opodatkowane jest stawką VAT w wysokości 22% to dotacja jej dotycząca będzie opodatkowana tą samą stawką, czyli również 22%. Analogicznie należy rozpatrywać przypadek, gdzie dotowana sprzedaż byłaby zwolniona od opodatkowania. W takiej sytuacji dotacja również podlegałaby zwolnieniu od podatku VAT. Pogląd taki potwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 23 marca 2007 r., (sygn.: III SA/Wa 116/07), gdzie czytamy (…) związanie dotacji z czynnościami, do których są one wypłacane skutkuje tym, że do dotacji należy stosować te same stawki podatkowe, które mają zastosowanie do czynności objętych dotowaniem i to samo dotyczy zwolnienia od podatku.
Polecamy: serwis Urząd skarbowy
Wartym uwagi jest fakt, że otrzymana dotacja stanowi kwotę brutto co oznacza, że należy z niej wyodrębnić wartość netto oraz podatek VAT. Do obliczenia kwoty podatku należnego trzeba będzie więc posłużyć się rachunkiem „w stu” (zanim dotacja zwiększy obrót musi zostać pomniejszona o kwotę należnego podatku). Zgodnie z powyższymi ustaleniami należy przy tym zastosować stawkę tożsamą ze stawką, którą opodatkowany jest dany towar lub usługa.
Zakładając, że kwota dotacji przedmiotowej wynosi 50 000 zł, a stawka jaką opodatkowana jest dotowana czynność to stawka 22%, należałoby kwotę dotacji czyli 50 000 zł podzielić przez 122 % (50 000 zł x 1,22). Otrzymany wynik 40 983, 60 zł stanowić będzie kwotę dotacji netto. Następnie już prosto wyliczymy, iż wysokość podatku należnego w analizowanym przykładzie wyniesie 9 016,40 zł.