Publiczny zakład opieki zdrowotnej odstępuje innej firmie kontrakt na prowadzenie określonych świadczeń zdrowotnych. Firma przejmująca kontrakt zobowiązała się wypłacić opłatę kompensacyjną od uzyskanych wartości niematerialnych i prawnych, na którą zażądała faktury VAT. Czy operacja ta podlega opodatkowaniu, a jeśli tak, to jaką stawkę zastosować?
Tak. Nawet jeżeli czynność ta jest niezgodna z przepisami prawa, ale zostanie dokonana i udokumentowana fakturą, to będzie podlegała opodatkowaniu stawką 22%.
W pytaniu nie określono, na jakiej podstawie prawnej nastąpiło takie przeniesienie kontraktu. W umowach z NFZ zwykle nie jest dopuszczalna zmiana świadczeniodawcy bez pisemnej zgody NFZ (potwierdza to także pismo Departamentu Ubezpieczeń Zdrowotnych Ministerstwa Zdrowia nr UZ-20366/076/1/03/PD).
Natomiast trzeba zauważyć, że czynności wymienione w ustawie o VAT podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa (art. 5 ust. 2 ustawy).
Świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
W punkcie 1 zostało wymienione jako czynność opodatkowana przeniesienie praw do wartości niematerialnych. W przepisach ustaw o podatkach dochodowych prawa do wykorzystywania kontraktu w NFZ nie wymieniono jako wartości niematerialnej i prawnej. Natomiast należy zauważyć, że mimo iż nie zostało ono wymienione jako wartość niematerialna i prawna, to odpłatna czynność przeniesienia takiego prawa podlegałaby opodatkowaniu VAT na zasadach ogólnych, jako świadczenie usługi.
Wykonane usługi powinny być potwierdzone fakturą. Obowiązek podatkowy powstanie z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wykonania usługi. Natomiast gdy przed wykonaniem usługi otrzymują Państwo część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę – obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.
Ponieważ tego rodzaju czynności nie są wymienione ani w załączniku nr 3 (jako opodatkowane stawką 7%), ani w załączniku nr 4 (wykaz usług zwolnionych od podatku), na wystawianych fakturach należy wykazać stawkę 22% VAT. Trzeba jednak zauważyć, że czynność przeniesienia prawa do kontraktu z NFZ będzie najprawdopodobniej uznana za prawnie nieskuteczną. Faktura stwierdzająca czynność, która nie została dokonana, nie stanowi podstawy do odliczenia VAT naliczonego (§ 14 ust. 1 pkt 4 lit. a) rozporządzenia MF z 27 kwietnia 2004 r.).
• art. 5, art. 8, art. 19 ust. 4 i 11, art. 41 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535
• § 14 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 97, poz. 970; zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 145, poz. 1541
Barbara Molska
prawnik, specjalista z zakresu podatku VAT