Pracuję na stanowisku samodzielnej księgowej w małym przedsiębiorstwie produkcyjnym. Być może będziemy się ubiegać o dotację unijną. Wiemy już, że warunkiem jej uzyskania jest posiadanie dość znaczących środków własnych, które planujemy uzupełnić kredytem bankowym. Czy zazwyczaj dotacja jest wypłacana przed, czy też po realizacji inwestycji? Co to są koszty kwalifikowane i czy wlicza się w nie VAT? Co jest najczęściej wymaganym zabezpieczeniem kredytu pod dotację?
W jakim zakresie, oprócz oczywiście przyznania kredytu, może pomóc nam bank, jeśli chodzi o proces ubiegania się o dotację? Proszę również o jakieś praktyczne przykłady kredytów bankowych przeznaczonych pod przyszłą dotację (interesujemy się przedsięwzięciami, które zostaną dofinansowane ze środków SAPARD).
RADA
Koszty kwalifikowane są to te koszty, które mogą podlegać dofinansowaniu z funduszy unijnych. Możemy w nie wliczyć VAT, ale tylko wtedy, gdy przedsiębiorca nie jest uprawniony do ubiegania się o zwrot VAT. Wypłata unijnej dotacji jest dokonywana po realizacji inwestycji. Zabezpieczeniem kredytu pod dotację jest najczęściej cesja praw z umowy dotacji. Jednak banki dopuszczają także inne indywidualnie ustalone z kredytobiorcą zabezpieczenia. Przy ubieganiu się o kredyt pomostowy banki oferują swoim klientom różnego typu usługi dodatkowe. Najczęściej są to usługi doradcze towarzyszące kredytowi. Trzeba jednak pamiętać, iż są one zwykle dodatkowo płatne.
UZASADNIENIE
Jeśli przedsiębiorca jest uprawniony do ubiegania się o zwrot VAT, to nie może go zaliczyć do kosztów kwalifikowanych. Warto ponadto zaznaczyć, iż podlegające dofinansowaniu z funduszy unijnych koszty kwalifikowane muszą być niezbędne do realizacji projektu oraz uwzględnione w budżecie. Powinny również spełniać wymogi efektywnego zarządzania finansami. Dotacje realizowane w ramach różnych programów unijnych są udzielane na zasadzie refundacji poniesionych wydatków i po ich rozliczeniu. Dlatego większość przedsiębiorstw decyduje się na zaciągnięcie kredytów bankowych (w praktyce najczęściej nazywanych pomostowymi), które finansują część realizowanych projektów do czasu otrzymania dotacji (kredyty te są udzielane maksymalnie do wysokości dotacji). Przedsiębiorcy nie mogą spodziewać się bardzo szybkich wypłat dotacji, gdyż najczęściej są one uruchamiane nawet do kilku miesięcy po zakończeniu inwestycji.
Przy ubieganiu się o kredyt pomostowy banki najczęściej proponują swoim klientom:
• profesjonalne doradztwo ekspertów unijnych w wyborze właściwych źródeł dotacji,
• bazę informacyjną pozwalającą dobrać odpowiednią dotację dla danej inwestycji,
• możliwość złożenia kilku wniosków na różne projekty inwestycyjne w ramach tego samego działania/poddziałania unijnego przez jednego przedsiębiorcę.
Prezentujemy dwa różne przykłady kredytów przeznaczonych na przedsięwzięcia współfinansowane dotacją unijną.
Przykład 1
Bank X oferuje kredyt pomostowy przeznaczony na finansowanie przedsięwzięć, które zostaną dofinansowane ze środków SAPARD. Kredyt ten umożliwia sfinansowanie nakładów inwestycyjnych do czasu wypłaty dotacji. W zależności od rodzaju programu kwota dotacji może wynieść 25–65% kosztów kwalifikowanych (tj. wydatków netto poniesionych po dniu złożenia wniosku o dotację, niezbędnych do realizacji projektu). Zabezpieczenie kredytu pomostowego może być ograniczone do cesji praw z umowy dotacji.
Warunki kredytowania:
• kredyt jest udzielany w PLN,
• maksymalny okres kredytowania wynosi 3 lata,
• maksymalna kwota kredytu nie może przekroczyć kwoty dofinansowania przyznanego przez ARiMR z funduszu SAPARD (do 50% kwalifikowanych kosztów realizacji inwestycji),
• spłata rat kredytu następuje w okresach miesięcznych lub kwartalnych,
• oprocentowanie kredytu jest zmienne i wynosi: WIBOR 3M + min. 2%,
• prowizja przygotowawcza wynosi 2% kwoty kredytu i jest płatna w połowie przy podpisaniu umowy kredytowej, zaś druga połowa – bezpośrednio przed uruchomieniem środków,
• karencja spłaty kapitału: do 12 miesięcy,
• minimalny wkład własny kredytobiorcy: 25% całkowitych kosztów inwestycji.
Przykład 2
Bank Y oferuje kredyt inwestycyjny przeznaczony na finansowanie projektów realizowanych przez przedsiębiorcę wspieranych środkami z funduszy Unii Europejskiej. Kredyt ten obejmuje finansowanie:
• kosztów kwalifikowanych projektu,
• kosztów kwalifikowanych nieobjętych dotacją/dofinansowaniem,
• kosztów niekwalifikowanych projektu (wymaganego udziału własnego projektu).
Wymagany jest udział środków własnych – 20% kosztów całego przedsięwzięcia. Istnieje możliwość obniżenia poziomu zaangażowania środków własnych kredytobiorcy do 10% kosztów całego przedsięwzięcia.
Okres kredytowania wynosi do 72 miesięcy, ale istnieje możliwość wydłużenia okresu kredytowania. Istnieje również możliwość uzyskania karencji w spłacie kredytu. Zabezpieczeniem kredytu może być m.in. cesja wierzytelności z umowy dotacji/dofinansowania lub inne zabezpieczenie uzgodnione z bankiem.
Kredyt może być udzielony:
• w PLN,
• w walutach wymienialnych (USD, EUR, CHF),
• jako indeksowany kursem waluty obcej (USD, EUR, CHF).
Oprocentowanie kredytu bazuje na stawkach rynkowych i marży banku Y ustalanej indywidualnie.
Renata Woźniak
specjalista w dziedzinie finansów i zarządzania