W ramach promocji za zakupioną ilość towaru zaprzyjaźniona hurtownia otrzymuje od dostawcy nagrody rzeczowe w cenie 1 grosza za sztukę. Czy prawidłowe jest zakupienie tych nagród na paragon przez naszą spółkę za cenę 2 groszy za sztukę i rozdanie klientom? Czy urząd skarbowy może zgłosić jakieś zastrzeżenia?
RADA
W przypadku zakupienia towaru po zaniżonych cenach oraz udokumentowaniu zakupu na podstawie paragonu, spółka może spotkać się z zastrzeżeniami ze strony urzędu skarbowego. Urząd skarbowy może zażądać wyjaśnienia wartości towaru lub wskazania przyczyn różnicy.
UZASADNIENIE
W przypadku zakupienia towaru po zaniżonych cenach, na podstawie paragonu, a następnie rozdanie go klientom spółka musi liczyć się z następującymi konsekwencjami w przypadku kontroli urzędu skarbowego, a więc US może:
• uznać transakcję zakupu za świadczenie częściowo odpłatne i naliczyć przychód do opodatkowania w wysokości różnicy pomiędzy wartością rynkową a wartością nabycia,
• zakwestionować stanowisko spółki, że przy nabyciu „gratisów” nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Spółka powinna zażądać od hurtowni wystawienia faktury VAT. Brak faktury może być uznany za zaniedbanie podatnika lub poczytany za próbę obejścia prawa,
• uznać rozdawanie zakupionych nagród za przekazanie na cele inne niż związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, np. za przekazanie darowizn, co z kolei zrodziłoby skutki zarówno w VAT, jak i w podatku dochodowym.
W tej sytuacji właściwe będzie wystąpienie do naczelnika urzędu skarbowego o wydanie wiążącej interpretacji co do zakresu stosowania prawa w tej indywidualnej sprawie.
Gdy wartość towaru znacznie odbiega od wartości rynkowej organ podatkowy może wezwać strony transakcji do zmiany tej wartości lub wskazanie przyczyn różnicy. Z pytania nie wynika, z jakiego powodu w transakcji zastosowano cenę 2 grosze za sztukę. Gdyby spółka nabyła towary w hurtowni w obniżonej cenie z tego względu, iż np. dokonuje nabycia dodatkowej partii towarów, towaru określonego rodzaju lub dokonuje przedterminowych płatności, wówczas różnicę między wartością nabycia a wartością rynkową należałoby traktować jako rabat lub upust. W takiej sytuacji nie powstają przychody podatkowe z tytułu częściowej odpłatności.
Jeżeli jednak zakupione towary nie były powiązane z konkretnymi zachowaniami kupieckimi spółki lub zakupiony towar odbiega od asortymentu będącego przedmiotem transakcji podstawowej, zakup może być uznany za niezwiązany z prowadzoną działalnością. Organ podatkowy może dokonać szacowania podstawy opodatkowania świadczenia.
Zakup towarów na podstawie paragonu jest niezgodny zarówno z ustawą o VAT, jak i ustawą o rachunkowości. Na podstawie art. 106 ust. 1 ustawy o VAT transakcja powinna być obowiązkowo udokumentowana fakturą VAT. Spółka powinna zażądać wydania faktury. Paragon w tym wypadku, po uzupełnieniu danymi spółki, może pełnić rolę dowodu zastępczego do czasu uzyskania faktury. Jeżeli nie jest możliwe uzyskanie zewnętrznych obcych dowodów źródłowych, kierownik jednostki może zezwolić na udokumentowanie operacji gospodarczej za pomocą księgowych dowodów zastępczych, sporządzonych przez osoby dokonujące tych operacji. Nie może to jednak dotyczyć operacji gospodarczych, których przedmiotem są zakupy opodatkowane podatkiem od towarów i usług. W tym konkretnym przypadku transakcja powinna być udokumentowana fakturą VAT uprawniającą do odliczenia podatku.
Nie powinno być jednak przeszkód w zaliczeniu wydatku do kosztów podatkowych, jeżeli wydatek, ze swej natury, kwalifikuje się do kosztów podatkowych
Rozdanie nagród klientom może być potraktowane na kilka sposobów, wszystko zależy od stanu faktycznego i udokumentowania tej operacji.
• Nagroda za określone zachowanie klientów, np. zakup określonej ilości lub asortymentu towaru – koszt nabycia będzie uznany za koszt podatkowy, nie wystąpi obowiązek w VAT.
• Próbki lub prezenty o niskiej wartości – koszt nabycia będzie uznany za koszt podatkowy, nie wystąpi obowiązek w VAT.
• Reprezentacja lub reklama – koszt nabycia może być uznany za koszt podatkowy w całości lub w granicach limitu (limit dla reprezentacji i reklamy kierowanej do konkretnego odbiorcy), brak skutków w VAT. U odbiorcy (osoby fizycznej) mogą wystąpić skutki w podatku dochodowym od osób fizycznych. Należy mieć na względzie, że płatnikiem w takim przypadku byłaby spółka. Przed wydaniem nagrody należy od nagrodzonej osoby pobrać podatek dochodowy.
• Darowizna – brak możliwości zaliczenia wydatku do kosztów podatkowych. Obowiązek naliczenia VAT (przy założeniu, że spółka mogła uzyskać od dostawcy fakturę, a tym samym odliczyć VAT naliczony). Wartość darowizny łącznie z podatkiem VAT może być odliczona od dochodu na zasadach określonych w art. 18 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
• Inne przekazanie niezwiązane z prowadzoną działalnością – jak darowizna, z tym że bez możliwości odliczenia od podstawy opodatkowania
Uatrakcyjnianie sprzedaży poprzez bonusy, konkursy dla klientów itp. stało się instrumentem rynkowym. Kwestia premiowania sprzedaży różnego rodzaju nagrodami doczekała się już wielu interpretacji. Urzędy skarbowe na ogół nie kwestionują zasadności ponoszenia tego typu wydatków jako związanych z uzyskiwanymi przychodami. Odmiennie traktowana jest kwestia drobnych lub symbolicznych upominków dla osób niezainteresowanych zakupami. Jako przykład można przytoczyć fragment interpretacji Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie przedstawionej w piśmie z 14 czerwca 2006 r. (nr 1472/ROP1/423-126-181/06/AJ):
US
(...) Zdaniem tutejszego organu podatkowego nagrody losowane wśród graczy bingo stanowią jedną z form uatrakcyjnienia oferowanej sprzedaży. Możliwość wylosowania nagrody rzeczowej wywołuje większe zainteresowanie grą w bingo i zachęca dodatkowo do grania. Wobec tego koszty ponoszone na nagrody dla graczy bingo należy traktować jako wydatki przeznaczone na wspieranie sprzedaży. Wpływają one zatem na wzrost sprzedaży oferowanych artykułów, a co za tym idzie, na osiągane przez Spółkę przychody.
W związku z powyższym Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie potwierdza stanowisko Spółki, że wydatki przeznaczone na nagrody rzeczowe, które w ramach loterii promocyjnej prowadzonej zgodnie z Regulaminem Loterii, były wylosowane wśród osób, które wrzuciły do urny do losowania wykorzystane blankiety do gry w bingo można uznać za koszty spełniające przesłanki zawarte w art. 15 ust. 1 updop. Tym samym stanowią one koszt uzyskania przychodów Spółki.
Podobnie wydatki na nagrody w programie lojalnościowym mają na celu zwiększenie sprzedaży, stąd będą w całości kosztem uzyskania przychodów.
Jeżeli chodzi natomiast o wydatki przeznaczone na zakup artykułów spożywczych, które są wykorzystywane w siedzibie Podatnika, jak również zużywane w niektórych własnych punktach sprzedaży (punkty o najlepszych obrotach, nowo otwierane lub posiadające w pobliżu konkurencję), gdzie gracz może bezpłatnie się nimi poczęstować, zastosowanie znajdzie do nich art. 16 ust. 1 pkt 28 updop.
Jak stanowi ten przepis, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji i reklamy w części przekraczającej 0,25% przychodu, chyba że reklama prowadzona jest w środkach masowego przekazu lub publicznie w inny sposób (...).
Jeżeli rozdawane klientom lub potencjalnym klientom „gratisy”, nagrody itp. mają bliżej nieokreślony związek z uzyskiwanymi przychodami, to wydatek poniesiony na ten cel może być zakwestionowany jako koszt podatkowy. Wiąże się to z brakiem możliwości odliczenia VAT naliczonego przy zakupie. W przypadku gdy wartość nagrody przekracza próg przewidziany dla drobnych prezentów powstaje obowiązek w VAT.
Kolejny problem to nagrody o wartości rodzącej po stronie nagrodzonego obowiązek podatkowy w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (podatek zryczałtowany 10%). Należy mieć na względzie, że płatnikiem podatku jest w takim przypadku spółka.
• art. 12 ust. 1 pkt 2, ust. 6a, art. 18 ust. 1 pkt 1 i 7, ust. 1a, 1b, 1c i 1g ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 183, poz. 1353
• art. 7 ust. 2 i 3, art. 88 ust. 1 pkt 2, art. 106 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 143, poz. 1029
• art. 20 ust. 4 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 157, poz. 1119
• art. 21 ust. 1 pkt 68, art. 30 ust. 1 pkt 2, art. 41 ust. 7 pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 183, poz. 1354
Anna Dyczkowska
księgowa z licencją MF