Spółka cywilna, której jestem wspólnikiem, sprzedaje artykuły żywnościowe. Zgodnie z zawieranymi umowami, w razie ujawnienia przez kontrahenta przy odbiorze towarów, że nie nadają się one do dalszej odsprzedaży - po konsultacji z naszym przedstawicielem - dokonuje on ich zniszczenia. Czy takie udokumentowane zniszczenie towarów przez kontrahenta może stanowić wystarczające uzasadnienie dla pomniejszenia przez nas przychodu o wartość tych towarów?
Tak W myśl art. 14 ust. 1 ustawy o p.d.o.f. za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się także kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Wartość zwróconych towarów pomniejsza przychód w momencie ich zwrotu. Jednakże zgodnie z wyrokiem SN z 7 marca 2003 r., sygn. akt III RN 37/2002, faktyczne odzyskanie przez podatnika towarów podlegających zwrotowi nie jest warunkiem wyłączenia ich wartości z przychodu podlegającego podatkowi.
Zdaniem sądu brak jest podstaw, aby znaczenie zawartego w powołanym przepisie pojęcia: „wartość zwróconych towarów” ograniczać tylko do sytuacji faktycznego zwrotu towarów, rozumianego jako ponowne, zwrotne uzyskanie bezpośredniego (fizycznego) posiadania towaru.
Zgodnie z uzasadnieniem tego wyroku w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej mieszczą się różnego typu stosunki prawne (np. sprzedaż), w których może powstawać uprawnienie po stronie nabywcy (np. z tytułu rękojmi za wady) do odstąpienia od umowy w określonej części. Może też wchodzić w rachubę umowne uzgodnienie na przykład odpowiedniego „postępowania reklamacyjnego”, a w jego ramach, sposobu realizacji uprawnienia do zwrotu sprzedawcy wadliwych partii towaru, przez ich zniszczenie.
Przykładowo, zgodnie z powołanym przez sąd art. 567 § 1 kodeksu cywilnego, sprzedawca odpowiedzialny z powodu wady fizycznej rzeczy nadesłanej kupującemu z innej miejscowości może postąpić ze zwracaną mu rzeczą według swego uznania, a ewentualne odesłanie rzeczy (jej zwrot w znaczeniu bezpośredniego przekazania) powinno poprzedzać porozumienie się kupującego ze sprzedawcą.
Reasumując, jeśli uprawnienie kupującego do zwrotu sprzedawcy wadliwego towaru zostanie zrealizowane przez jego zniszczenie, nie stanowi to przeszkody dla wyłączenia przez sprzedawcę wartości tego towaru z przychodu podlegającego opodatkowaniu.
Tomasz Zieniewicz
Podstawa prawna:
art. 14 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn.zm.).