Uchwalenie projektu ustawy w niedalekiej przyszłości może okazać się znaczącym krokiem na drodze do ułatwienia obrotu gospodarczego w Polsce, oraz ograniczenia kontaktów obywateli i przedsiębiorców z administracją publiczną.
Projekt ustawy został przygotowany po dokonaniu kompleksowej analizy obowiązujących w Polsce przepisów ponad 200 ustaw, w szczególności w zakresie szeroko rozumianego prawa gospodarczego. W wyniku tej analizy w projekcie ustawy zaproponowano nowelizację aż 92 z nich.
Do najważniejszych zmian wskazanych w projekcie ustawy należy prawo składania oświadczeń w miejsce obecnego obowiązku przedstawiania zaświadczeń. Celem projektowanych zmian jest wyeliminowanie obowiązku załączania przez interesantów różnego rodzaju zaświadczeń uzyskiwanych w urzędach. W ich miejsce będą składane oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. W wielu przypadkach pozostawiono wybór, obywatele i przedsiębiorcy będą mogli złożyć oświadczenie albo dostarczyć zaświadczenie. W sytuacji niepewności, co do stanu faktycznego lub prawnego, będą oni nadal mieli możliwość przedstawienia zaświadczenia. Wprowadzenie oświadczeń w miejsce zaświadczeń ma również na celu zmianę dotychczasowej praktyki nakładającej na interesantów ciężar udowodnienia stanu faktycznego i prawnego. Wprowadzenie oświadczeń będzie wyrazem zaufania organów administracji do obywateli i przedsiębiorców, jednocześnie pozwoli osiągnąć ten sam skutek dowodowy, redukując czas, a nieraz i koszty ponoszone przez obywatela w celu uzyskania zaświadczenia, a także czas urzędników konieczny do jego wystawiania.
W przypadku, gdy organ administracji (urząd) będzie miał uzasadnione podejrzenia, co do poświadczenia nieprawdy przez obywatela, będzie mógł szukać potwierdzenia informacji zawartych w oświadczeniu, ale jedynie fakultatywnie. Powyższe, wraz ze świadomością poniesienia odpowiedzialności karnej, ma zapobiec składaniu przez obywateli fałszywych oświadczeń.
Projekt ustawy zawiera również m.in. propozycję uchylenia przepisów nakładających obowiązek przedkładania w kontaktach z organami administracji publicznej zaświadczeń o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej lub zaświadczeń (wypisów, odpisów) o wpisie do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego w sytuacji, gdy numer w odpowiednim rejestrze udało się przenieść do wniosku. W innych przypadkach ww. zaświadczenia zamieniono na oświadczenia, co w połączeniu z oczekiwaną elektronizacją obu rejestrów (tzn. dostępem do nich przez internet) jest rozsądnym i dobrym rozwiązaniem.
Ponadto, w projekcie ustawy wprowadzono korzystną dla przedsiębiorców propozycję uchylenia przepisów nakładających obowiązek przedkładania w kontaktach z organami administracji publicznej zaświadczeń o nadaniu numeru NIP i REGON w sytuacji, gdy odpowiednie numery znalazły się we wniosku.
Jeżeli projekt ustawy wejdzie w życie, zamiast oryginałów, urzędowo poświadczonych odpisów świadectw, dyplomów, aktów stanu cywilnego urodzenia, zgonu itp. będzie można przedstawiać kopie dokumentów potwierdzających wykształcenie lub kopie odpisów aktu stanu cywilnego. Zmiana ta będzie korzystna dla każdego z nas, gdyż pozwoli nam zaoszczędzić zarówno czas, jak i pieniądze.
Dodatkowo, zgodnie z projektem ustawy, nawet zamiast zaświadczeń o dochodach, niezaleganiu z płatnościami wobec urzędu skarbowego i składkami do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych możliwe będzie składanie oświadczeń. W sytuacji, gdy organ administracji, który uzyskał takie oświadczenie, będzie miał uzasadnione podejrzenie oświadczenia nieprawdy, będzie mógł uzyskać informację od właściwego urzędu skarbowego lub ZUS.
Podsumowując, zakres zmian wynikających z projektu ustawy jest bardzo szeroki, a uproszczenia przy składaniu różnego rodzaju wniosków będą odczuwalne w życiu każdego z nas, a przede wszystkim w obrocie gospodarczym. Skutkiem wprowadzenia zmian zawartych w projekcie ustawy będzie między innymi ograniczenie biurokracji, oraz wielu czasochłonnych i kosztownych obowiązków związanych z przedstawianiem różnego rodzaju urzędowych zaświadczeń lub też oryginałów dokumentów, co niewątpliwie spowoduje ułatwienie załatwiania wielu urzędowych spraw.
Aneta Wrona-Kłoczko
aplikant radcowski
M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna