Zapomniałeś o złożeniu deklaracji PIT lub zapłaceniu podatku w terminie? Ratunkiem będzie czynny żal

• Kiedy można skorzystać z czynnego żalu?
• Kiedy czynny żal nie jest możliwy?
• Co zrobić, by czynny żal był skuteczny?
• Jak złożyć czynny żal?
• Organ skarbowy uzna czynny żal za skuteczny albo za nieskuteczny

Instytucja prawna czynny żal oznacza dobrowolne zawiadomienie o popełnieniu wykroczenia lub przestępstwa skarbowego. Jeśli nie wypełnisz w terminie obowiązku podatkowego albo celnego, narażasz się na karę. Możesz jednak uniknąć kary jeśli:

Autopromocja

• złożysz czynny żal, czyli zawiadomisz o popełnieniu czynu zabronionego naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celno-skarbowego, informując o istotnych okolicznościach popełnienia czynu,
• jednocześnie dopełnisz obowiązków, w tym uiścisz w całości zaległe zobowiązanie.

Czynny żal powinien złożyć ten, kto nie dopełnił obowiązku. Jeśli wina leży po stronie biura księgowego to czynny żal składa to biuro, jeśli po stronie zarządu, czynny żal powinni podpisać wszyscy, którzy byli odpowiedzialni za powstanie uchybienia.

Kiedy można skorzystać z czynnego żalu?

Skorzystaj z instytucji czynnego żalu, w szczególności jeśli:

• nie złożyłeś zeznania podatkowego w terminie
• nierzetelnie prowadziłeś księgi rachunkowe
• nierzetelnie wystawiałeś faktury
• nie zapłaciłeś lub zapłaciłeś nieodpowiedni podatek dochodowy (PIT lub CIT) lub podatek VAT
• bezprawnie stosowałeś obniżone stawki VAT
• bezprawnie stosowałeś zwolnienie VAT
• zataiłeś przed organem podatkowym prawdziwe rozmiary prowadzonej działalności gospodarczej
• wyłudziłeś zwrot należności celnej
• wyłudziłeś pozwolenie celne. 

Czynny żal będzie skuteczny, tylko gdy:

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

• przyznasz się do popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego zanim naczelnik urzędu skarbowego lub urzędu celno-skarbowego samodzielnie udokumentuje przestępstwo lub wykroczenie  
• przyznasz się do popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego zanim organy ścigania rozpoczną czynności zmierzające do wykrycia tego przestępstwa lub wykroczenia (na przykład przeszukania, czynności sprawdzające czy kontrole).

Uwaga! Wyjątkowo możesz złożyć czynny żal po rozpoczęciu czynności przez organ ścigania, jeśli czynności te nie dostarczyły podstaw do wszczęcia postępowania o ten czyn zabroniony.

Kiedy czynny żal nie jest możliwy?

Nie możesz skorzystać z instytucji czynnego żalu, jeśli:

• zostałeś wezwany w związku z popełnionym czynem zabronionym, a organy podatkowe udokumentowały już popełnienie przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego
• jesteś w trakcie postępowania kontrolnego
• zorganizowałeś grupę albo związek mający na celu popełnienie przestępstwa skarbowego
• nakłaniałeś inną osobę do popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego.

Co zrobić, by czynny żal był skuteczny?

Żeby twój czynny żal był skuteczny, musisz wypełnić obowiązki wobec naczelnika urzędu skarbowego lub urzędu celno-skarbowego, w szczególności złożyć zaległe deklaracje podatkowe lub zapłacić w całości należności publicznoprawne, wraz z odsetkami.

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Te obowiązki muszą zostać dopełnione jak najszybciej, na przykład w dniu, w którym składasz czynny żal, i najpóźniej w terminie wyznaczonym przez urząd skarbowy lub urząd celno-skarbowy oraz w sposób dla nich określony.

Zaległą deklarację podatkową możesz złożyć na kilka sposobów:

Autopromocja

Kasowy PIT 2025 – webinar.
Nowe przepisy

Sprawdź

• elektronicznie - przez e-Deklaracje
• osobiście w urzędzie skarbowym, w którym się rozliczasz
• listownie - wysyłając na adres urzędu skarbowego w którym się rozliczasz.

Jak złożyć czynny żal?

Czynny żal złóż do naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celno-skarbowego właściwego w twojej sprawie. Jeśli pomylisz się w wyborze urzędu, do którego powinieneś złożyć informację o popełnionym czynie zabronionym, urząd prześle twoje pismo do właściwego organu.

Czynny żal możesz złożyć na piśmie, przedstawić ustnie do protokołu lub złożyć w formie elektronicznej wysyłając pismo ogólne na skrzynkę e-PUAP właściwego urzędu skarbowego lub urzędu celno-skarbowego lub przez platformę e-Urząd Skarbowy. Pismo złożone przez internet musi być podpisane podpisem kwalifikowanym, profilem zaufanym lub podpisem osobistym. 

Czynny żal podpisz i złóż osobiście. Załatwienie sprawy przez pełnomocnika, który podpisze się na piśmie kierowanym do urzędu skarbowego, może zostać uznane za zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia karnoskarbowego, a nie dobrowolne przyznanie się do winy sprawcy tego czynu.

Czynny żal nie ma urzędowego wzoru ani formularza. W zawiadomieniu musisz ująć:

• twoje dane
• adresata, którym jest naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego
• opis popełnionego czynu i jego okoliczności
• wskazanie osób, które miały związek z popełnionym czynem zabronionym
• informację o tym, czy sprawca naprawił swój czyn, a jeżeli tego nie zrobiłeś - to w jaki sposób i w jakim terminie zobowiązuje się do jego naprawienia.

W treści zawiadomienia poinformuj urząd skarbowy, czy popełniony czyn został już naprawiony. Jeśli nie został naprawiony, w zawiadomieniu określ, w jaki sposób i w jakim terminie uregulujesz swoje zobowiązania, na przykład kiedy zapłacisz zaległe należności podatkowe albo złożysz deklarację podatkową.

Organ skarbowy uzna czynny żal za skuteczny albo za nieskuteczny

O tym, czy naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego pozytywnie rozpatrzył twoje pismo o dobrowolnym przyznaniu się do winy dowiesz się z czynności jakie organ ścigania podejmie. Organ ścigania może:

• uznać czynny żal za skuteczny - naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego nie będzie cię o tym informował w osobnym piśmie. W takim przypadku naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego odstąpi od nałożenia kary za niedopełnienie obowiązków podatkowych lub obowiązków celnych. W pewnych sytuacjach organ może wskazać ci nowe terminy, w których będziesz zobowiązany zrealizować obowiązki których nie dopełniłeś,
• uznać czynny żal za nieskuteczny - jeżeli zaszły okoliczności wskazane w ustawie. W takim wypadku będzie prowadzone postępowanie w sprawie o wykroczenie skarbowe lub przestępstwo skarbowe, na zasadach określonych w Kodeksie karnym skarbowym.

Ważne! Nie musisz składać czynnego żalu w przypadku korekty deklaracji. Na przykład, jeśli w twojej deklaracji złożonej w terminie był błąd i z tego powodu składasz korektę. Jeśli jednak w ogóle nie złożyłeś deklaracji w określonym przepisami terminie, to żeby uniknąć kary, musisz złożyć czynny żal zanim organ ścigania wezwie cię do wyjaśnień.

Źródło: na podstawie informacji z Biznes.gov.pl