Umowy zlecenia

KPMG informuje, że temat pełnego oskładkowania umów zlecenia powraca we wrześniu 2020 r. jako przedmiot prac legislacyjnych. Wprowadzenie zmian w zakresie oskładkowania umów zlecenia planowane było już dużo wcześniej, jednak prace nad tym projektem zostały odłożone w czasie. Eksperci KPMG w Polsce zwracają uwagę na fakt, że nowe regulacje z jednej strony wiążą się ze zwiększeniem wpływów dla sektora publicznego, ale z drugiej strony mocno uderzą w finanse zarówno zleceniodawców, jak i zleceniobiorców, którzy w dalszym ciągu odczuwają skutki związane z recesją związaną z pandemią koronawirusa. Niewykluczone, że w większości przypadków podatnicy nie będą przygotowani na takie dodatkowe obciążenia.

Większość osób pracujących zna prawa i przywileje wynikające z umowy o pracę i umowy zlecenia. Jednak często te dwie umowy są mylone, a podstawy ich funkcjonowania nie są znane. Również problematyczne w praktyce, okazuje się odróżnienie umowy zlecenia od umowy o dzieło. Należy tymczasem jasno wytyczyć granicę w rodzajach współpracy, ponieważ wpływają one bezpośrednio na obowiązki przedsiębiorstwa – zarówno w zakresie podatkowym jak i składkowym. Z pomocą przychodzi więc znajomość uregulowań prawnych, interpretacji podatkowo – prawnych, doktryny i orzecznictwa.

3 października 2017 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra rodziny, pracy i polityki społecznej. Projekt ten przewiduje, że osoby pracujące na podstawie umów cywilnoprawnych i samozatrudnione będą mogły należeć do związków zawodowych. Nowe przepisy są realizacją wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2015 roku i mają wejść w życie w trakcie 2018 roku.

Umowa zlecenia jest jedną z najczęściej zawieranych umów w obrocie gospodarczym. Poniżej przedstawiamy jej wzór wraz z krótkim omówieniem.

Rok 2017 przyniósł rewolucyjne zmiany dla zleceniodawców i zleceniobiorców. Wprowadzona została bowiem minimalna stawka godzinowa wynagrodzenia, a także obowiązek potwierdzania liczby godzin wykonywania zlecenia. Pojawiły się także inne zmiany. Jak wpływa to na uprawnienia obu stron, i czy nie przybliża niebezpiecznie zatrudniania na podstawie umów cywilnoprawnych do stosunku pracy? Odpowiadając na te pytania należy szczegółowo rozważyć poszczególne elementy nowych regulacji.

Od 1 stycznia 2017 r. będzie obowiązywała minimalna stawka godzinowa dla pracujących na umowach zlecenia, obowiązkowe będzie również potwierdzanie godzin pracy dla osób zatrudnionych na podstawie tych umowy. Zasady potwierdzania liczby przepracowanych godzin mogą być określony w umowie. W przeciwnym wypadku przyjmujący zlecenie lub świadczący usługi powinien taką informację składać regularnie w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej. W przypadku braku dokumentacji na pracodawcę może zostać nałożona kara do 3 tys. zł.

Od 1 stycznia 2017 r. zaczną obowiązywać nowe przepisy gwarantujące zleceniobiorcom oraz samozatrudnionym minimalną stawkę wynagrodzenia w wysokości 13 zł za każdą godzinę pracy. W związku z tym będzie istniała konieczność ewidencjonowania liczby godzin poświęconych na wykonanie zlecenia lub świadczenie usług. Taka ewidencja będzie mogła być prowadzona w formie papierowej, elektronicznej lub dokumentowej.

Od początku 2017 r. będzie obowiązywać minimalna stawka godzinowa przy umowach zlecenie oraz umowach o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy o zleceniu. Stawka została określona na minimum 12 zł brutto za godzinę pracy.

Od 1 stycznia 2017 r. do osób fizycznych przyjmujących zlecenie oraz świadczących usługi jednoosobowo w ramach samozatrudnienia trzeba będzie stosować minimalną stawkę za godzinę pracy. Jednak stosowanie rozwiązań przyjętych w nowelizacji ustawy o minimalnym wynagrodzeniu nie będzie powszechne w każdym przypadku zawarcia umowy zlecenia czy świadczenia usług. Przepisy przewidują liczne wyłączenia w tym zakresie, m.in. podyktowane specyfiką wykonywania zlecenia lub usługi.

Dotychczas obowiązek ewidencjonowania czasu pracy dotyczył zatrudnienia pracowniczego. W przypadku osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych nie było takiej konieczności. Wprowadzenie od 1 stycznia 2017 r. minimalnej stawki godzinowej nakłada jednak obowiązek precyzyjnego ustalenia liczby godzin, jakie zostały przeznaczone na realizację zadań wynikających z umowy zlecenia i o świadczenie usług.

Sąd Najwyższy wykluczył, aby ZUS mógł traktować grupy kapitałowe jako jednego pracodawcę. Oznacza to, że odrębnym pracodawcą jest każda spółka z grupy kapitałowej, a nie bliżej nieokreślona grupa kapitałowa. Orzeczenie uniemożliwia przede wszystkim automatyczne traktowanie przez ZUS i sądy powiązań kapitałowych pracodawcy ze zleceniodawcą za przesłankę oskładkowania umów zleceń - podkreśla Konfederacja Lewiatan.

Wprowadzenie minimalnej stawki godzinowej w wysokości 12 zł brutto dla pracujących na podstawie umowy-zlecenia oraz samozatrudnionych zakłada projekt noweli ustawy o minimalnym wynagrodzeniu. Nowe regulacje mają wejść w życie 1 stycznia 2017 r.

Wprowadzenie stawki godzinowej dla umów zlecenia oraz umów o świadczenie usług w wynosić 12 zł brutto za godzinę faktycznie wykonanej pracy, a także zniesienie zróżnicowania minimalnego wynagrodzenia za pracę - to najważniejsze zmiany, jakie zakłada projekt nowelizacji ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Od początku 2016 roku obowiązuje nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, która wprowadziła zasadę oskładkowania umowy zlecenia do pułapu płacy minimalnej ( 1850,- zł brutto w 2016 r.).

Polska Izba Ochrony jest za minimalną stawką godzinową 12 zł w ramach umowy zlecenie, bo "ucywilizuje to pozycję pracownika", ale postuluje, by wprowadzono stawkę od 1 stycznia 2017 r., by mieć czas na dostosowanie.

Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Elżbieta Rafalska zapowiedziała wprowadzenie minimalnej stawki godzinowej przy umowach zleceniach w wysokości 12 zł w drugiej połowie 2016 roku.

Na wniosek zleceniodawcy ZUS bada prawidłowość wykazanych przez niego składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 9 ust. 2c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (zleceniobiorca, osoba współpracująca ze zleceniobiorcą). Jeżeli w wyniku sprawdzenia wysokości miesięcznej podstawy wymiaru składek Zakład stwierdzi błędne wykazanie składek, informuje o tym niezwłocznie płatnika składek i ubezpieczonego za pośrednictwem płatnika składek.

Umowa zlecenia podpisana z członkiem rodziny przedsiębiorcy nie daje możliwości zaoszczędzenia na składkach ZUS. Na potrzeby ZUS-u rodzinę rozlicza się według zasad określonych dla „zwykłych” zleceniobiorców.

Dla wielu przedsiębiorców z początkiem czerwca rozpoczyna czas na biznes sezonowy, który wymaga dodatkowych rąk do pracy. Przy podpisywaniu umów zlecenia czy o dzieło (tj. umów cywilnoprawnych) na okres wakacji przedsiębiorca powinien pamiętać o zbiegu tytułów do ubezpieczeń. Dokonując dobrego wyboru można zaoszczędzić na ZUS-ie.

Jeśli ZUS zmieni kwalifikację umowy z dzieła na zlecenie – zmienia się także wysokość kosztów podatkowych. Wiąże się to z koniecznością dopłaty (zarówno podatku, jak i składek) przez zatrudniającego i zatrudnionego.

W 2015 r. Państwowa Inspekcja Pracy będzie szczególnie kontrolować zasadność zawierania umów cywilnoprawnych, a także prawidłowość zawierania i rozwiązywania terminowych umów o pracę. Tak wynika z programu działań PIP na 2015 r. Za zatrudnianie pracowników na umowy cywilnoprawne, które spełniają warunki właściwe dla stosunku pracy, pracodawcom grozi grzywna od 1 tys. zł do 30 tys. zł.

Od 1 stycznia 2015 r. obowiązkiem ubezpieczeń społecznych zostaną objęci członkowie rad nadzorczych, bez względu na inne posiadane przez te osoby tytuły do ubezpieczeń społecznych. Natomiast od 1 stycznia 2016 r. będzie obowiązywać minimalna podstawa wymiaru składek emerytalnej i rentowych dla zleceniobiorców. Takie zmiany wprowadza nowelizacja ustawy systemowej.

Od 1 stycznia 2016 roku zmienią się zasady odprowadzania składek od umów zlecenia. Obecnie, w przypadku, gdy ktoś jest zatrudniony na kilka umów zlecenia, składka odprowadzania jest wyłącznie od jednej, wybranej, umowy – najczęściej tej na niższą kwotę. Po zmianach pracodawcy będą mieli obowiązek odprowadzania składek ZUS od wszystkich umów do kwoty minimalnego wynagrodzenia – to zaś w przyszłym roku wyniesie 1750 zł brutto. I choć na pierwszy rzut oka wydawać się może, że jest to decyzja, której celem jest obrona praw zatrudnionych, tak naprawdę zmiany legislacyjne będą niekorzystne dla zleceniobiorców.

Od 1 stycznia 2015 r. bez względu na miejsca zamieszkania, inny tytuł do ubezpieczeń czy bycie emerytem lub rencistą przychody z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej są oskładkowane. Obowiązek odprowadzania składek od przychodów członków rad nadzorczych wprowadziła nowelizacja ustaw o ubezpieczeniach społecznych i zdrowotnej.