Fundacje, stowarzyszenia

Fundacja rodzinna. 24 marca 2021 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany projekt ustawy o fundacjach rodzinnych. Planowany termin wejścia ustawy w życie to 1 stycznia 2022 r. Projekt ten daje realną szansę na utrzymanie polskich firm rodzinnych w rękach rodziny oraz na akumulację polskiego kapitału. Kluczem do popularyzacji fundacji rodzinnych będą zasady ich opodatkowania. Jeśli nie będą one porównywalne z innymi formami prowadzenia działalności, konstrukcja fundacji może być rzadko stosowana.

Przepisy zawarte w tzw. tarczy antykryzysowej dają stowarzyszeniom możliwość przeprowadzenia walnego zebrania w formie elektronicznej. W tym celu konieczna jest zgoda członków danej władzy stowarzyszenia wyrażona w formie dokumentowej. Formą dokumentową może być skan oświadczenia lub nawet mail.

Zakładając organizację z zakresu działalności sportowej należy przede wszystkim określić, w jakiej formie będzie ona działała. Wytyczne w tym zakresie reguluje art. 3 ust. 1 ustawy o sporcie (u.s.), zgodnie z którym działalność sportowa jest prowadzona w szczególności w formie klubu sportowego. Najważniejszy wymóg określa jednak art. 3 ust. 2 wspomnianej ustawy, który wskazuje, że klub sportowy działa jako osoba prawna. Ponadto szczególnym rodzajem klubu sportowego jest uczniowski klub sportowy (art. 4 ust. 1 u.s.), który działa jak stowarzyszenie.

Przez fundację należy rozumieć organizację posiadającą osobowość prawną, która została założona w celu realizacji zadań z zakresu użyteczności publicznej. Przy czym nie chodzi tu jedynie o działalność charytatywną, ponieważ celami społecznie użytecznymi mogą być m.in. ochrona zdrowia, oświata, rozwój gospodarki i nauki. Oto kilka praktycznych wskazówek dotyczących zakładania fundacji.

Do Sejmu trafił prezydencki projekt zmian w prawie o stowarzyszeniach. Zdaniem prezydenta obecna ustawa, uchwalona na początku transformacji ustrojowej, zdążyła się już zdezaktualizować. Zaproponowane w projekcie rozwiązania zakładają ułatwienia w zakresie rejestrowania i funkcjonowania stowarzyszeń, w tym zmniejszenie z 15 do 7 liczby osób koniecznych do ich założenia.

Od 8 lutego br. obowiązuje rozporządzenie Ministra Finansów z 3 lutego 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 27, poz. 140, które wprowadza zmiany w zwolnieniach z VAT dla organizacji pożytku publicznego. Nowe regulacje mogą być jednak stosowane z mocą wsteczną od 3 listopada 2011 r., tj. od dnia wejścia w życie nowelizacji ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

W dniu 3 listopada 2011 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz niektórych innych ustaw, której celem jest przede wszystkim dookreślenie i doprecyzowanie przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, które w dotychczasowej formie sprawiały w praktyce problemy natury interpretacyjnej i redakcyjnej.

Nowe przepisy w zakresie korzystania ze zwolnień z VAT – mimo że minęło już pół roku od chwili ich wejścia w życie – nadal w praktyce przysparzają podatnikom wiele problemów. Dotyczy to również usług szkoleniowych. Organizacja, która świadczy te usługi, musi każdorazowo w stosunku do każdego uczestnika ustalać, czy może zastosować zwolnienie, czy też musi opodatkować te usługi stawką 23%.

W 2011 r. limit obrotów uprawniających do zwolnienia z VAT będzie wynosił 150 000 zł. Organizacje, które chcą zrezygnować ze statusu podatnika VAT czynnego i w przyszłym roku wybrać zwolnienie, muszą tego dokonać od 1 stycznia 2011 r.

W Polsce istnieje wiele organizacji prowadzących działalność publiczną, które nieraz przyciągają naszą uwagę i środki finansowe. Jednakże, każdy z nas, jeśli dysponuje czasem, energią i ma pomysł, może podjąć wyzwanie w postaci prowadzenia działalności publicznej. Istnieje wiele form prawnych, w których możemy prowadzić taką działalność. Niniejsza publikacja poświęcona jest najważniejszym zagadnieniom dotyczącym jednej z takich form prawnych – fundacji.

Wiele stowarzyszeń korzysta z pomocy publicznej (dofinansowań, dotacji), którymi finansuje realizowane przez siebie projekty. Czy stowarzyszeniu, które realizuje projekt dofinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz środków budżetu państwa w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013 Lokalnej Grupy Działania, przysługuje prawo do odliczenia i zwrotu należnego podatku VAT poniesionego w związku z realizacją projektu?

Przepisy nie pozwalają fundacjom dobroczynnym występować w sprawach związanych z podatkiem VAT, który fiskus pobiera od charytatywnych SMS-ów - uznał 10 grudnia 2009 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.

Wolontariusze wykonujący czynności na rzecz stowarzyszenia wykorzystują dla jego celów swoje prywatne telefony i Internet. Otrzymują z tego tytułu zwrot poniesionych przez nich wydatków. Czy należy ten zwrot wykazać w sporządzanych informacjach PIT-8?

Stowarzyszenie kultury fizycznej działa jako klub sportowy, nie prowadzi działalności zarobkowej i nie jest zarejestrowane jako „czynny podatnik VAT”. Utrzymuje się z różnych źródeł (m.in. z dotacji z urzędu gminy, składek członkowskich i sekcji klubowych, darowizn od firm i osób fizycznych), a wszelkie pozyskane środki przeznacza na działalność statutową. Klub od początku tego roku pozyskuje środki finansowe od firm w zamian za ich reklamę na imprezach i zawodach sportowych. Czy może wystawiać faktury (rachunki) tym firmom?

W praktyce zdarza się, że organizacja non profit zatrudnia pracownika z innego regionu kraju i zapewnia mu tymczasowe zakwaterowanie - do momentu załatwienia wszelkich formalności meldunkowych związanych ze zmianą miejsca zamieszkania. Powstaje problem, kiedy udostępnienie lokalu mieszkalnego pracownikowi stanowi dla niego przychód ze stosunku pracy.Czy bezpłatne zakwaterowanie pracownika przez pracodawcę podlega oskładkowaniu? W jakiej wysokości pracodawca może zaliczyć wydatki na zakwaterowanie pracowników do kosztów podatkowych jednostki?

Czy wydatki na delegacje wypłacane członkom zarządu i komisji rewizyjnej, niebędącym pracownikami, stanowią dla stowarzyszenia koszt uzyskania przychodów?

Pracownik fundacji wrócił z zagranicznej podróży służbowej. Otrzymał diety w pełnej wysokości. W hotelu, z którego korzystał, w cenę noclegu było także wliczone śniadanie (z faktury za hotel wynika, że cena obejmowała nocleg i śniadanie). Czy w razie wypłaty pełnej diety koszty śniadania w kwocie diety (tj. różnica w wysokości 15% diety) stanowią przychód pracownika, od którego należy odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy?

Działalność stowarzyszeń i fundacji podlega dość szeroko określonemu nadzorowi. Zakres nadzoru, organy nadzorujące oraz metody i podstawy sprawowania nadzoru są różne dla obu rodzajów jednostek. Ustawa o fundacjach nie posługuje się, co prawda, wprost pojęciem kontroli lub nadzoru, jednak na podstawie treści jej poszczególnych postanowień można ustalić organy kontroli i nadzoru oraz ich uprawnienia w tym zakresie. W ustawie Prawo o stowarzyszeniach wprost określono zarówno zakres, jak i organy sprawujące nadzór.

Stowarzyszenia, które pobierają składki członkowskie i przeznaczają je następnie na realizację celów statutowych - wykonują czynności niepodlegające opodatkowaniu VAT. Jeśli zakupy stowarzyszenia mają związek wyłącznie ze sprzedażą niepodlegającą opodatkowaniu, to nie ma ono prawa do odliczenia podatku zapłaconego od tych zakupów, ponieważ nie jest spełniony podstawowy warunek, tj. dokonane zakupy nie są związane ze sprzedażą opodatkowaną. Jeśli nie jest możliwe przyporządkowanie kwot podatku naliczonego do poszczególnych działalności, podatek taki podlega odliczeniu w całości. Na takim stanowisku stanęły sądy w najnowszych wyrokach.

Czy reklamowanie sponsora (reklamobiorcy) w cyklu imprez sportowych, organizowanych lub w których bierze udział nasz Klub, nie wykracza poza działalność statutową stowarzyszenia kultury fizycznej?

Samochód użytkowany do celów stowarzyszenia nie musi być własnością tej jednostki i nie musi być wprowadzony do ewidencji środków trwałych, aby koszty jego eksploatacji mogły być zarachowywane w ciężar kosztów uzyskania przychodu. Może to być m.in. prywatny samochód użyczony przez członka stowarzyszenia.

Stowarzyszenie prowadzi na rzecz swoich członków usługi parkingowe. Czy mamy obowiązek płacić podatek od opłat wnoszonych przez naszych członków (w całości przeznaczonych na cele statutowe stowarzyszenia), czy też podlegają one zwolnieniu z opodatkowania?

Procedura konkursowa ubiegania się o dofinansowanie w ramach programu Kapitał Ludzki jest podobna do procedur obowiązujących także w ramach innych programów funduszy strukturalnych. Dlatego przedstawienie tej procedury da Czytelnikom ogólną wiedzę o sposobie ubiegania się o dofinansowanie w ramach wszelkich funduszy strukturalnych.

Stowarzyszenie uzyskuje dochody również ze statutowej działalności odpłatnej oraz z działalności gospodarczej. Czy nagroda przyznana pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę wyłącznie w zakresie działalności statutowej nieodpłatnej jest kosztem uzyskania przychodu?

Jesteśmy stowarzyszeniem prowadzącym działalność kulturalną. Chcemy wysłać dwoje naszych członków niebędących pracownikami stowarzyszenia na festiwal filmowy w związku z realizowanym przez nich projektem.