Umowy zlecenia i o dzieło a umowa o pracę

Polecamy: Rewolucja w umowach zlecenia

Umowy cywilnoprawne nie chronią praw pracowniczych osób zatrudnionych na ich podstawie i nie zapewniają im ochrony zatrudnienia i płac ani urlopu. Powoduje to niepewność zatrudnienia u pracownika i utrudnia mu w pewien sposób funkcjonowanie w społeczeństwie - taki pracownik, jeśli nie opłaca dodatkowych składek na ubezpieczenie chorobowe, nie może otrzymać zasiłku chorobowego czy macierzyńskiego.

Natomiast banki niechętnie udzielają kredytu osobom zatrudnionym w oparciu o umowę cywilnoprawną. Dla pracodawców natomiast umowa o dzieło lub umowa zlecenie stanowią środki do ograniczania kosztów, związanych z zatrudnianiem pracowników - przy takim samym nakładzie pieniędzy pracownik dostanie o wiele wyższą pensję, niż w przypadku zatrudnienia na podstawie umowy o pracę.

Polecamy: Umowy terminowe – jak zawierać i wypowiadać (książka)

Autopromocja

Kodeks pracy 2023
Komentarz oraz wzory dokumentów

Sprawdź

Umowa o pracę i umowa cywilnoprawna - ubezpieczenia

Umowa o pracę jest gwarantem objęcia pracownika wszelkimi ubezpieczeniami ZUS, co nie jest takie oczywiste w przypadku umów cywilnoprawnych. Ubezpieczenie w ZUS zleceniobiorcy jest uzależnione od posiadanego tytułu.

Przykład 1.

Osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę z minimalnym wynagrodzeniem postanawia przyjąć dodatkowe zlecenie u innego pracodawcy. Z uwagi na to, że z tytułu umowy o pracę są odprowadzane składki ZUS od minimalnego wynagrodzenia za pracę, taka osoba z  tytułu zawartej umowy zlecenia zostanie objęta obowiązkowo tylko ubezpieczeniem zdrowotnym.

Od 2016 r. ZUS będzie informował o nieprawidłowościach w oskładkowaniu umów zlecenia

Ważne! Autopromocja Infor IFK - bieżące aktualności o zmianach przepisów: Nowe obowiązki biur rachunkowych związane z KSeF Jakie zmiany czekają w prawie pracy i podatkach na 2024 rok? Subskrybuj serwis IFK Szczególnie korzystne jest dla pracodawcy zatrudnienie na podstawie umowy cywilnoprawnej studenta lub ucznia do chwili ukończenia przez niego 26 roku życia. Przepisy zwalniają w takiej sytuacji pracodawcę z obowiązku objęcia go ubezpieczeniami ZUS.

Jeszcze inaczej jest w przypadku umowy o dzieło - w żadnym wypadku nie powoduje ona obowiązku objęcia wykonawcy dzieła ubezpieczeniem. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, w której umowa o dzieło zawarta jest z osobą, z którą pracodawcę łączy już stosunek pracy, lub praca wykonywana jest na rzecz pracodawcy.

Polecamy: Nowe umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne – PDF

Umowa zlecenie i zasiłek

Pracownik, który jest zatrudniony na podstawie umowy zlecenie, może w niektórych przypadkach otrzymać zasiłek chorobowy. Warunków jest kilka:

• musi podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu tej umowy,
• musi przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego,
• musi posiadać tzw. okres wyczekiwania na prawo do zasiłku chorobowego (90 dni podlegania ubezpieczeniu chorobowemu).

Zleceniobiorca może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego na swój wniosek i być nim objęty aż do dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony.

Od pierwszego dnia niezdolności od pracy zleceniobiorca otrzyma natomiast zasiłek z ubezpieczenia wypadkowego, pod warunkiem jednak, że podlega ubezpieczeniu wypadkowemu z tytułu umowy zlecenia, a niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową. Objęcie ubezpieczeniem wypadkowym jest obowiązkowe, jeśli zleceniobiorca wykonuje pracę w siedzibie lub miejscu prowadzenia działalności przez zleceniodawcę i podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Umowa o dzieło i zasiłek

Pracownik, zatrudniony na podstawie umowy o dzieło, nie podlega ubezpieczeniom, nie ma więc prawa do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego czy z ubezpieczenia wypadkowego.

Umowa o pracę, umowa zlecenie i umowa o dzieło - wady i zalety 

Umowa o pracę - koszty 

Umowy cywilnoprawne i umowę o pracę różni także wysokość wynagrodzenia. Przy tej samej kwocie, płaconej przez pracodawcę, do osoby pracującej na podstawie umowy o pracę trafi o wiele mniejsza suma. Dzieje się tak, ponieważ w przypadku zatrudnienia na podstawie umowy o pracę składki ZUS są potrącane z wynagrodzenia pracownika, jak również ze środków pracodawcy. Oprócz tego przedsiębiorca ponosi o wiele więcej kosztów - poza wynagrodzeniem brutto musi odprowadzić także ok. 20% wynagrodzenia brutto.

Zmiany w prawie pracy 2016. Przepisy przejściowe

Jeśli więc pracodawca zatrudnia pracownika na podstawie umowy o pracę, a budżet, który przeznaczył na jego zatrudnienie to 4500 zł, do pracownika trafi mniej więcej 60% tej sumy - ok. 2700 zł.

Reszta, czyli 40%, przeznaczona jest na:

• składki ZUS - 1230 zł,
• ubezpieczenie zdrowotne (NFZ) - 300 zł,
• zaliczkę na podatek dochodowy - 270 zł.

Umowa o dzieło - koszty

Jeżeli pracodawca zatrudnia pracownika na podstawie umowy o dzieło, nie opłaca składek ZUS - jego obowiązkiem jest jedynie opłacenie zaliczki na podatek dochodowy za wykonawcę dzieła. Analogicznie do przykładu z akapitu o umowie o pracę, jeżeli przeznaczy na zatrudnienie pracownika 4500 zł i zamówi u niego wykonanie dzieła, wykonawca otrzyma 85% tej sumy - ok. 3850 zł. W pozostałych 15%, czyli ok. 650 zł, zawiera się podatek dochodowy (przy jego wyliczeniu stosuje się koszty uzyskania przychodów w wysokości 20%).

Autor: Julita Podhorodecka, specjalista ds. kadr i płac wfirma.pl

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Dołącz do nas na Facebooku!