Kiedy cudzoziemcy (np. obywatele Ukrainy) muszą płacić w Polsce podatek od spadków i darowizn?

• Podatek od spadków i darowizn - co jest przedmiotem opodatkowania
• Zwolnienie podatkowe dla cudzoziemców
• Nabycie nieruchomości nie jest zwolnione z podatku
• Miejsce stałego pobytu
• Zwolnienie z podatku dla najbliższej rodziny

Podatek od spadków i darowizn - co jest przedmiotem opodatkowania

Podatkiem od spadków i darowizn, co do zasady, opodatkowane jest nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ze - szczegółowo określonych w ustawie o podatku od spadków i darowizn - tytułów.
Ale polski ustawodawca opodatkował także nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą i praw majątkowych wykonywanych za granicą, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Autopromocja

Webinar:
KSeF 2.0 – co biuro rachunkowe musi wiedzieć przed wejściem w życie obowiązku?

Sprawdź

Autopromocja

Zwolnienie podatkowe dla cudzoziemców

Nie każde jednak nabycie rzeczy czy praw majątkowych znajdujących się w Polsce podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. W art. 3 pkt 1 przywołanej ustawy przewidziano bowiem zwolnienie przedmiotowe, z którego często mogą skorzystać cudzoziemcy. Mianowicie, zgodnie z przywołaną regulacją, podatkowi nie podlega nabycie własności rzeczy ruchomych znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych podlegających wykonaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli w dniu nabycia ani nabywca, ani też spadkodawca lub darczyńca nie byli obywatelami polskimi i nie mieli miejsca stałego pobytu lub siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Tak więc aby móc skorzystać z tego zwolnienia muszą być spełnione łącznie trzy warunki:
1) nabywane są rzeczy ruchome znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz
2) nabywca nie posiada obywatelstwa polskiego ani miejsca stałego pobytu w Polsce oraz
3) spadkodawca lub darczyńca nie posiada obywatelstwa polskiego ani miejsca stałego pobytu w Polsce.

Oceny posiadania obywatelstwa, a przede wszystkim miejsca stałego pobytu w Polsce dokonuje się na dzień nabycia rzeczy bądź prawa.

Nabycie nieruchomości nie jest zwolnione z podatku

Trzeba szczególnie podkreślić, iż nabycie nieruchomości położonych w Polsce nie korzysta z przedmiotowego wyłączenia, a zatem osoba która nie jest polskim obywatelem i nie ma w Polsce miejsca stałego pobytu dziedzicząc bądź otrzymując w darowiźnie nieruchomość będzie podlegała obowiązkowi podatkowemu.

Miejsce stałego pobytu

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji legalnej miejsca stałego pobytu. Konieczne jest zatem sięgnięcie do regulacji zawartych w innych ustawach ale nie będą to przepisy ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności. Co prawda art. 25 ust. 1 tejże ustawy stanowi, że pobytem stałym jest zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania, ale czytając ten przepis należy mieć na uwadze także brzmienie art. 24 ust. 1, który reguluje obowiązek meldunkowy w odniesieniu wyłącznie do obywatela polskiego przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Nie ma większych wątpliwości co do tego, iż należy w tym zakresie odnosić się do postanowień ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r o cudzoziemcach.

Organy skarbowe uznają, że przebywanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy nie może być utożsamiane z miejscem stałego pobytu, o jakim mowa w art. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Dopiero zezwolenie na pobyt stały cudzoziemca, wydane na podstawie przepisu art. 195 i nast. ustawy o cudzoziemcach należy traktować jako posiadanie w Polsce stałego miejsca pobytu (tak np. Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 16.07.2025 r., nr 0111-KDIB2-3.4015.193.2025.1.JKU, z dnia 22.05.2025 r., nr 0111-KDIB2-2.4015.55.2025.1.DR i w interpretacji z dnia 13.01.2023 r., nr 0111-KDIB2-2.4015.135.2022.2.PB). Tak więc samo zamieszkiwanie w Polsce nie spowoduje, że cudzoziemiec zapłaci podatek od spadków i darowizn, dopiero stałe zamieszkiwanie na podstawie określonego tytułu wywoła taki skutek.

Również zezwolenie na pobyt stały rezydenta długoterminowego UE będzie miało dla cudzoziemca podobne konsekwencje (zob. interpretację indywidualną z dnia 25 listopada 2020 r., nr 0111-KDIB2-2.4015.80.2020.1.PB).

Autopromocja

Konferencja: Kongres KSeF. Cyfrowa rewolucja w fakturowaniu

Sprawdź

Zwolnienie z podatku dla najbliższej rodziny

Z kolei, jeżeli cudzoziemiec będzie podlegał obowiązkowi podatkowemu w Polsce będzie mógł skorzystać ze zwolnienia podatkowego przewidzianego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1) zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2–5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

2) w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Dla zastosowania tego zwolnienia nie ma bowiem znaczenia rozróżnienie podatników na obywateli polskich czy cudzoziemców.

Katarzyna Siwiec, radca prawny i doradca podatkowy