Udzielane innym firmom pożyczki ewidencjonuje się w księgach rachunkowych w wartości nominalnej jako inwestycje na kontach zespołu 2.
Do ewidencjonowania udzielanych przez firmę pożyczek zarówno krótko- jak i długoterminowych służą konta z zespołu 2, przykładowo 251 „Udzielone pożyczki”. Firma może prowadzić ewidencję podzielnie na pożyczki udzielone jednostkom powiązanym i pozostałym. Mimo że na koncie 251 figurują pożyczki długo- i krótkoterminowe, rozgraniczenie tych dwóch kategorii istotne jest przy tworzeniu sprawozdania finansowego, w którym pożyczki ujmuje się jako inwestycje w pozycjach zależnych od terminu spłaty. Dlatego tak ważne jest posiadanie odpowiedniej ewidencji analitycznej.
Pożyczki w bilansie
W bilansie udzielone pożyczki wykazywane w aktywach będą ujęte w pozycji:
- A.IV.3 - w przypadku pożyczek długoterminowych, czyli tych, których termin spłaty przypada później niż w roku następującym po dniu bilansowym - pod literą a) udzielone jednostkom powiązanym, natomiast b) pozostałym.
- B.III.1 w przypadku pożyczek krótkoterminowych, czyli tych których termin spłaty przypada przed upływem roku od dnia bilansowego - pod literą a) udzielone jednostkom powiązanym, natomiast b) pozostałym.
Wycena bilansowa, czyli wartość ujęta w sprawozdaniu finansowym, musi odzwierciedlać kwotę wymagalnej zapłaty zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt 7 ustawy o rachunkowości. Oznacza to wartość udzielonej pożyczki i odsetek obliczonych za pomocą efektywnej stopy procentowej należnej za okres od dnia, kiedy została ona udzielona do dnia bilansowego.
W księgach rachunkowych udzielone pożyczki ewidencjonuje się w wartości nominalnej. Natomiast, jeżeli pożyczkobiorca otrzyma kwotę, od której została potrącona kwota oprocentowania (za okres i kwotę określoną w umowie) różnicę między wartością przekazaną a tą podlegająca spłacie rozlicza się w czasie. Do tego należy użyć konta „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” i rozliczać tę wartość za pośrednictwem konta „Odsetki stanowiące przychody finansowe”.
Środki pozyskane
Z kolei otrzymane pożyczki firma traktuje jako zobowiązania i księguje przykładowo na koncie 252 „Zaciągnięte pożyczki”. Jeżeli spółka otrzymała środki mniejsze od wartości pożyczki, jaka będzie zgodnie z umową podlegać spłacie, różnicę między tymi kwotami musi rozliczyć w czasie. Należy to uczynić za pośrednictwem konta „Rozliczenia międzyokresowe kosztów finansowych”. Dokonywane odpisy będą natomiast odpisywane w ciężar konta „Odsetki stanowiące koszty finansowe”.
W bilansie otrzymane pożyczki będą wykazywane w kwocie wymagalnej zapłaty, czyli wraz z odsetkami jako pasywa w pozycji:
- B.II.2.a - w przypadku zobowiązań długoterminowych
- B.III.2.a - w przypadku zobowiązań krótkoterminowych.
CZYM SĄ INWESTYCJE
Inwestycje to aktywa nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu wartości tych aktywów, uzyskania z nich przychodów w formie odsetek, dywidend (udziałów w zyskach) lub innych pożytków, w tym również z transakcji handlowej.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Podstawa prawna:
- Art. 28 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).
Agnieszka Pokojska